Bộ ba nhà khoa học Mỹ-Anh-Nhật giành giải Nobel hóa học cho nghiên cứu pin lithium-ion
Thế giới - Ngày đăng : 19:06, 09/10/2019
John Goodenough của Hoa Kỳ - ở 97 người lớn tuổi nhất được trao giải thưởng Nobel - Stanley Whmitham của Anh, và Akira Yoshino của Nhật Bản cùng nhận giải Nobel Hóa học với phần thưởng 9 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 914.000 đô la hoặc 833.000 euro).
Goodenough (trái), Whmitham (giữa) và Yoshino (phải) sẽ chia sẻ tổng cộng 9 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 914.000 đô la hoặc 833.000 euro)
Pin Lithium-ion (còn gọi là pin Li-ion) là loại pin được cấu tạo gồm các thành phần cơ bản là chất điện phân đóng vai trò như môi trường điện ly giữa hai cực âm và dương của pin.
"Pin nhẹ, có thể sạc lại và bền này hiện được sử dụng trong mọi thứ, từ điện thoại di động đến máy tính xách tay và xe điện... (và) cũng có thể lưu trữ một lượng năng lượng đáng kể từ năng lượng mặt trời và gió, tạo nên một xã hội không có nhiên liệu hóa thạch". - Ban giám khảo nói.
Ưu điểm lớn của pin lithium-ion là có thể sạc đi sạc lại nhiều lần, mật độ năng lượng lớn (kể cả trên kích thước pin nhỏ), ít bị tự xả (giữ năng lượng lâu), thân thiện môi trường hơn so với các công nghệ cũ. Pin lithium-ion, do nhà khoa học Stanley Whittingham bắt đầu nghiên cứu từ năm 1970, lần đầu được giới thiệu với công chúng vào năm 1991.
"Pin lithium đã làm một cuộc cách mạng hóa học đối với cuộc sống của chúng ta kể từ khi chúng lần đầu tiên gia nhập thị trường vào năm 1991," - Ban giám khảo đánh giá chúng mang lại "lợi ích lớn nhất cho loài người".
Việc các nhà khoa học Whittingham, Goodenough và Yoshino phát triển thành công pin lithium-ion được đánh giá là "tạo ra một cuộc cách mạng về năng lượng của thế giới hiện đại và ảnh hưởng mạnh mẽ tới cuộc sống của con người".
Theo Ủy ban Nobel, pin lithium-ion đã giúp giải quyết nhiều vấn đề về năng lượng và đặt nền tảng cho "một xã hội thiết bị không dây và không sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch".
Cả ba sẽ được Vua Carl XVI Gustaf trao giải thưởng tại buổi lễ trao giải chính thức ở Stockholm vào ngày 10/12, kỷ niệm ngày mất của nhà khoa học Alfred Nobel, người đã khởi xướng giải thưởng trong di chúc cuối cùng của mình.
Năm ngoái, vinh dự đã thuộc về các nhà khoa học Hoa Kỳ Frances Arnold và George Smith và nhà nghiên cứu người Anh Gregory Winter vì đã phát triển các enzyme được sử dụng cho các loại thuốc kháng thể và hóa học xanh hơn và an toàn hơn với ít tác dụng phụ hơn.
Frances Arnold là người phụ nữ thứ năm giành được vinh dự danh giá nhất của hóa học kể từ khi Marie Curie được vinh danh vào năm 1911.
Nobel Hóa học là giải thứ hai được công bố trong mùa giải Nobel năm nay.
Mùa giải thưởng Nobel năm nay đã bắt đầu vào thứ Hai với Giải thưởng Y học được trao cho hai nhà khoa học người Mỹ William Kaelin và Gregg Semenza, và Peter Ratcliffe của Anh.
Họ đã giành chiến thắng trong nghiên cứu về cách các tế bào con người cảm nhận và thích nghi với việc thay đổi nồng độ oxy, mở ra các chiến lược mới để chống lại các bệnh như ung thư và thiếu máu.
Hôm thứ ba, Giải thưởng Vật lý đã vinh danh nhà vũ trụ học người Mỹ gốc Canada James Peebles và nhà thiên văn học người Thụy Sĩ Michel Mayor và Didier Queloz vì nghiên cứu về cách thức Vũ trụ phát triển sau Vụ nổ lớn và phát hiện đầu tiên về một hành tinh bên ngoài hệ mặt trời của chúng ta, được gọi là ngoại hành tinh.
Giải thưởng Văn học sẽ được công bố vào thứ năm, với hai người đoạt giải sẽ đăng quang sau vụ bê bối quấy rối tình dục buộc Viện hàn lâm Thụy Điển phải hoãn giải thưởng năm 2018.
Một số cái tên tạo ra tiếng vang trước giải thưởng văn học năm nay là nhà thơ người Canada Anne Carson, nhà văn Kenya Ngugi Wa Thiong'o, nhà thơ và tiểu thuyết gia người Romania Mircea Cartarescu và nhà văn kiêm nhà hoạt động người Ba Lan, Olga Tokarczuk.
Vào thứ Sáu, Giải thưởng Hòa bình sẽ được trao, với dự đoán một chiến thắng cho nhà hoạt động khí hậu thiếu niên Thụy Điển Greta Thunberg.
Giải thưởng Kinh tế sẽ kết thúc mùa giải Nobel vào thứ Hai ngày 14/10.