Bệnh nhân thứ hai trên thế giới được tuyên bố không còn virus HIV

Trường hợp này là một bằng chứng rằng một ngày nào đó không xa các nhà khoa học sẽ có thể chấm dứt AIDS, các bác sĩ nói, nhưng không có nghĩa là phương pháp chữa trị HIV đã được tìm thấy.

Một người đàn ông dương tính với HIV ở Anh đã trở thành người trưởng thành thứ hai được biết đến trên toàn thế giới bị loại bỏ virus AIDS sau khi anh ta được ghép tủy xương từ một người hiến tặng kháng HIV, các bác sĩ của anh cho biết. 

Gần ba năm sau khi nhận được tế bào gốc tủy xương từ một người hiến tặng có đột biến gen hiếm gặp chống lại nhiễm HIV - và hơn 18 tháng sau khi dùng thuốc kháng virus, tất cả các xét nghiệm vẫn không tìm thấy dấu vết nhiễm HIV trước đó của người đàn ông này.

"Chúng tôi không thể phát hiện bất cứ virus HIV nào nữa", Ravindra Gupta, giáo sư và nhà nghiên cứu HIV, người đồng lãnh đạo một nhóm bác sĩ điều trị cho người đàn ông nói.

Gupta mô tả bệnh nhân của mình là "được chữa khỏi bằng chức năng" và "đã thuyên giảm", nhưng cảnh báo: "Vẫn còn quá sớm để nói rằng anh ấy đã khỏi bệnh".

Người đàn ông đang được gọi là "bệnh nhân Luân Đôn", vì trường hợp của anh ta giống với trường hợp được biết đến đầu tiên về phương pháp chữa khỏi HIV - ở một người đàn ông quốc tịch Mỹ tên là Timothy Brown, người được gọi là "bệnh nhân Berlin" vì đã trải qua điều trị bằng phương pháp tương tự ở Đức năm 2007 và cũng đã loại bỏ được virus HIV.

Khoảng 37 triệu người trên toàn thế giới hiện đang bị nhiễm HIV và đại dịch AIDS đã giết chết khoảng 35 triệu người trên toàn thế giới kể từ khi nó bắt đầu vào những năm 1980. Nghiên cứu khoa học về loại virus phức tạp này trong những năm gần đây đã tìm được vài loại thuốc có thể ức chế virus ở hầu hết các bệnh nhân.

Gupta, hiện đang nghiên cứu tại Đại học Cambridge, đã điều trị cho bệnh nhân London khi ông đang làm việc tại Đại học College London. Người đàn ông đã nhiễm HIV vào năm 2003, Gupta nói, và vào năm 2012 cũng được chẩn đoán mắc một loại ung thư máu có tên là Hodgkin's L lymphoma.

Vào năm 2016, khi anh bị bệnh ung thư rất nặng, các bác sĩ đã quyết định tìm kiếm một ca ghép cho anh. "Đây thực sự là cơ hội sống sót cuối cùng của anh ấy", Gupta nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn.

Người hiến tặng - người không liên quan - có đột biến gen được gọi là 'CCR5 delta 32', có khả năng kháng HIV.

Việc cấy ghép diễn ra tương đối suôn sẻ, Gupta nói, nhưng có một số tác dụng phụ, bao gồm cả việc bị đào thải sau ghép tạng - một tình trạng trong đó các tế bào miễn dịch của người hiến tặng tấn công các tế bào miễn dịch của người nhận.

Hầu hết các chuyên gia nói rằng phương pháp điều trị này không thể áp dụng được cho tất cả các bệnh nhân vì thủ tục tốn kém, phức tạp và rủi ro cao. Để làm điều này ở những người khác, phải tìm được những người hiến tặng phù hợp một cách chính xác trong một tỷ lệ nhỏ những người có đột biến CCR5 khiến họ kháng virus HIV. Hầu hết những người đó có là người gốc Bắc Âu.

Các chuyên gia cho biết vẫn chưa rõ liệu kháng CCR5 là chìa khóa duy nhất - hay liệu còn mảnh ghép nào khác so với bệnh chủ có thể cũng làm được điều kỳ diệu đó.

Sharon Lewin, một chuyên gia tại Viện Doherty của Úc và là đồng chủ tịch của ban cố vấn nghiên cứu chữa bệnh của Hiệp hội AIDS Quốc tế, nói với Reuters rằng trường hợp London chỉ ra con đường mới để nghiên cứu. "Chúng tôi chưa chữa khỏi HIV, nhưng điều này cho chúng tôi hy vọng rằng một ngày nào đó sẽ tìm ra cách loại bỏ virus".

Gupta cho biết nhóm của ông có kế hoạch sử dụng những phát hiện này để khám phá các chiến lược điều trị HIV mới tiềm năng. "Chúng ta cần hiểu nếu chúng ta có thể loại bỏ thụ thể (CCR5) này ở những người nhiễm HIV, điều này có thể xảy ra với liệu pháp gen", ông nói.

Bệnh nhân London, trường hợp được báo cáo trên tạp chí Nature và trình bày tại một hội nghị y tế ở Seattle hôm thứ ba vừa qua, đã yêu cầu đội ngũ y tế của mình không tiết lộ tên, tuổi, quốc tịch hoặc các chi tiết khác.

Trâm Anh