Mỹ và Triều Tiên đang chơi trò “nhào lộn” trong vấn đề hạt nhân
Thế giới - Ngày đăng : 16:34, 06/08/2018
Hơn một tháng sau khi hội nghị thượng đỉnh Trump - Kim diễn ra, những gì hai nước đạt được trong thỏa thuận hướng tới phi hạt nhân hóa là Bình Nhưỡng phá hủy bãi thử Sohae, Hàn Quốc thí điểm giảm số lượng binh sĩ, trạm gác ở biên giới, Mỹ và Triều Tiên thảo luận về cách thức trao trả hài cốt lính Mỹ tử trận.
Theo giới chuyên gia, đây là dấu hiệu cho thấy các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên mới chỉ ở giai đoạn sơ khởi và đang trong giai đoạn xây dựng lòng tin lẫn nhau đầy mong manh. Thực tế này rất khác so với tầm nhìn lớn về hòa bình và thịnh vượng mà Tổng thống Trump đã vẽ ra cho Triều Tiên sau hội nghị thượng đỉnh.
Mới đây, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã lần đầu tiên ra điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện kể từ khi Tổng thống Donald Trump gặp lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hồi tháng 6 và Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 16/7. Tại đây, ông đã đối mặt với hàng loạt câu hỏi của các thượng nghị sĩ về nhiều vấn đề, trong đó có chương trình hạt nhân của Triều Tiên.
Khi được hỏi có phải Triều Tiên vẫn sản xuất nhiên liệu bom hạt nhân hay không, Ngoại trưởng Mỹ trả lời: "Đúng vậy. Họ tiếp tục sản xuất vật liệu phân hạch". Ông Pompeo thừa nhận, chặng đường phải đi còn rất xa, nhiều công việc còn phải làm.
Lời thừa nhận của ông Pompeo cho thấy quan hệ giữa Washington và Bình Nhưỡng đang bước vào thời kỳ đình trệ, thậm chí thụt lùi với những tiến bộ nếu có đạt được cũng rất nhỏ.
Tuyên bố này của ông cũng khác xa với lời khẳng định, không còn mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên mà ông Trump đưa ra sau cuộc gặp với Kim Jong-un, càng trái ngược với nhận định của Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton cách đây vài tháng rằng Mỹ có thể nhanh chóng tháo dỡ vũ khí hạt nhân Triều Tiên để đưa về Tennessee.
Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un
Vấn đề này cũng được thể hiện rõ trong cuộc gặp bên lề Diễn đàn Khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ARF) được tổ chức vào ngày 4/8 ở Singapore, Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong-ho đã chào đón Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bằng một nụ cười niềm nở, nhưng sau đó lại không tiếc lời tấn công chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vì cách tiếp cận quá “nghèo nàn” đối với tiến trình đàm phán khi vẫn tiếp tục các biện pháp trừng phạt Bình Nhưỡng.
Ông Ri khẳng định, Triều Tiên sẽ không bị ép buộc hành động một cách đơn phương, đồng thời yêu cầu Mỹ phải có các biện pháp xây dựng lòng tin nếu muốn các cuộc đàm phán thành công.
Tuyên bố của ông Ri Yong-ho đưa ra sau khi ông Pompeo tiếp tục cảnh báo rằng sẽ không có một lệnh trừng phạt nào được dỡ bỏ cho đến khi Triều Tiên phi hạt nhân hóa hoàn toàn. Ngay lập tức, ông Ri Yong-ho tuyên bố đanh thép ngay tại ARF rằng, Triều Tiên sẽ không để bị “bắt nạt” đến mức phải nhượng bộ.
Nhà ngoại giao hàng đầu Triều Tiên khẳng định, chỉ khi nào Mỹ đảm bảo rằng Bình Nhưỡng có thể thoải mái và xích lại gần với Washington thì Triều Tiên mới có thể có suy nghĩ cởi mở với Mỹ và chứng minh cho họ thấy bằng hành động.
Thế nhưng Mỹ trước đó đã bác bỏ lời kêu gọi tiếp cận theo từng giai đoạn mà kiên định rằng, các lệnh trừng phạt cần phải được duy trì cho đến khi Triều Tiên hoàn thành cam kết của nước này.
Dù Washington cũng gợi ý rằng, một số bước tiến khác có thể khả thi, Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong-ho cũng tỏ ra kiên định không kém, đồng thời cáo buộc một liên minh ngầm trong chính phủ Mỹ đang cản trở mong muốn đàm phán của Tổng thống Trump bằng việc tỏ ra cứng rắn với các biện pháp trừng phạt Bình Nhưỡng.
Ông Ri Yong-ho nêu rõ, thay vì đáp lại một cách tích cực việc Bình Nhưỡng đình chỉ các cuộc thủ nghiệm hạt nhân và phòng tên lửa cùng các cử chỉ thiện chí khác như việc trao trả những hài cốt được cho là lính Mỹ chết trong chiến tranh liên Triều (1950-1953), Mỹ vẫn tiếp tục duy trì sự thù địch với Triều Tiên và thể hiện thái độ rút lui ngay cả đối với tuyên bố kết thúc chiến tranh, một bước tiến chính và cơ bản để đem lại hòa bình cho Bán đảo Triều tiên.
Cũng “ngoài ấm, trong lạnh” như Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên, Ngoại trưởng Pompeo đã cáo buộc Triều Tiên và một số nước, trong đó có Nga và Trung Quốc, tiếp tục vi phạm các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc nhằm buộc Bình Nhưỡng phải từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của nước này.
Ông Pompeo còn “đá quả bóng” về phía Bình Nhưỡng khi nhấn mạnh rằng, tốc độ phi hạt nhân hóa Triều Tiên phụ thuộc vào nhà lãnh đạo Kim Jong-un.
Trước nghi ngại rằng việc không đặt ra thời hạn cho tiến trình này khiến dư luận đặc biệt lo lắng, ông Pompeo khẳng định, “thế giới nên bớt phải hồi hộp hơn” so với trước khi xảy ra cuộc gặp Thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un ngày 12/6 ở Singapore.
Có thể thấy, Mỹ và Triều Tiên giờ đây đều đang chỉ thò một ngón chân xuống nước, mắt vẫn dè chừng nhau và sẵn sàng nhảy ngay lên bờ nếu thấy bất an với đối phương. Không bên nào sẵn sàng đưa ra nhượng bộ lớn, chẳng hạn như Triều Tiên tiết lộ toàn bộ chương trình vũ khí hạt nhân của mình và nhất trí với lộ trình giải giáp, hay Mỹ tuyên bố chấm dứt chiến tranh ở bán đảo Triều Tiên để tạo tiền đề cho một hiệp ước hòa bình tương lai.
Chính Tổng thống Trump tuần trước đã phải thừa nhận rằng, không có giới hạn về thời gian hay tiến độ thực hiện tiến trình trong đàm phán với Triều Tiên, đúng một tháng sau khi ông trở về từ Singapore và tuyên bố đã loại bỏ mối đe dọa hạt nhân Triều Tiên.
Thái độ dè chừng này giữa hai bên là điều đã được dự đoán từ trước, bất chấp sự lạc quan sau hội nghị thượng đỉnh. Những động thái của 2 bên hiện chỉ khiến dư luận thêm chóng mặt, trong khi những nỗ lực buộc Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân của nước này vẫn là câu hỏi chưa có câu trả lời chắc chắn.