Khai hỏa tấn công Afrin - Thổ Nhĩ Kỳ thổi bùng lò lửa xung đột tại Trung Đông

Ngày 20/1, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết, quân đội nước này đã tấn công các mục tiêu của lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn tại tỉnh Afrin của Syria thông qua hoạt động quân sự cả trên mặt đất lẫn trên không.

Bộ Tổng tham mưu lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ cũng thông báo rằng, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ bắn pháo vào vị trí của lực lượng người Kurd ở Syria để phản công đáp trả những loạt pháo khiêu khích của binh lính thuộc đảng "Liên minh Dân chủ" của người Kurd ở Syria.

Trước đó, Bộ Tổng tham mưu Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố bắt đầu chiến dịch "Cành ôliu" để chống lại các lực lượng của người Kurd ở Afrin, Syria. Cuộc tấn công có sự yểm trợ của Quân đội tự do Syria (FSA) nhắm trúng các trại và nơi trú ẩn "tự phòng vệ hợp pháp" của Các Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG). Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 108 mục tiêu của người Kurd bị phá hủy.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng điều động thêm nhiều vũ khí và xe thiết giáp củng cố an ninh tại vùng biên giới giữa nước này với Syria. Không kích mới chỉ là giai đoạn 1, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho biết, lực lượng bộ binh của nước này sẽ tiến hành các hoạt động cần thiết nhắm vào khu vực Afrin căn cứ theo tình hình thực địa.

Cuộc tập kích dữ dội đã buộc các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd đáp trả bằng hàng loạt pháo phản lực Grad. Người phát ngôn của YPG khẳng định, các vụ pháo kích của Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến 9 người thiệt mạng trong đó có 6 dân thường cùng với 3 tay súng YPG và làm bị thương 13 người.

YPG tuyên bố không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả. Theo phương tiện truyền thông ủng hộ lực lượng  YPG, hiện giao tranh đang diễn ra rất ác liệt tại khu vực Afrin.

Khai hỏa tấn công Afrin - Thổ Nhĩ Kỳ thổi bùng lò lửa xung đột tại Trung Đông

Theo giới phân tích, có một số nguyên nhân khiến Thổ Nhĩ Kỹ quyết khai hỏa tấn công YPG tại Afrin. Trước hết đây được coi là động thái “dằn mặt Mỹ” trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Thổ đang có nguy cơ đổ vỡ, phần lớn liên quan đến vấn đề người Kurd.

Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ từ trước đến nay luôn coi YPG là tổ chức khủng bố, trong khi Mỹ lại coi là lực lượng nòng cốt trong cuộc chiến chống tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, Mỹ đang thực hiện các bước đi đáng lo ngại để hợp pháp hóa YPG và giúp họ tồn tại lâu dài tại khu vực, điều mà nước này hoàn toàn không chấp nhận được.

Bên cạnh đó, mục đích thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ chính là muốn làm suy yếu lực lượng YPG và gia tăng ảnh hưởng của nước này tại miền bắc Syria cũng như ngăn chặn việc người Kurd ở Syria thành lập một khu vực tự trị ở miền biên giới giữa hai nước.

Được biết, Afrin nằm ở phía bắc tỉnh Aleppo, hiện do YPG kiểm soát. Nơi đây tách biệt với thành phố Manbij và nhiều khu vực khác thuộc sự điều hành của SDF. Nếu kiểm soát được cả Afrin và Manbij, lực lượng Quân đội tự do Syria (FSA) do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn sẽ kiểm soát được khu vực rộng lớn 200km ở biên giới phía bắc Syria, từ đó ngăn chặn người Kurd thiết lập hành lang dọc biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhà phân tích chính trị Oussama El-Mohtar nhận định, những toan tính của Ankara vượt xa việc đảm bảo an ninh biên giới cho đất nước. Tuy nhiên kế hoạch này khá rủi ro, bởi căng thẳng tại khu vực biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Syria có nguy cơ bùng phát thành cuộc xung đột vũ trang quy mô lớn, trong đó không chỉ hai bên, mà một số nước khác trong khu vực có thể bị lôi kéo.

Ngoài ra, hành động hiếu chiến của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khiến mối quan hệ của nước này với các đồng minh của mình ở NATO, đặc biệt là Mỹ trở nên căng thẳng hơn.

Hiện, dư luận đang rất lo ngại động thái này của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khơi mào cho một cuộc xung đột vũ trang quy mô lớn trong khu vực, với sự can dự của nhiều quốc gia liên quan, đồng thời đẩy cuộc nội chiến tại Syria sang một giai đoạn mới nguy hiểm hơn. Không những thế, cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ tại Afrin có thế gây ra thảm họa nhân đạo nghiêm trọng khi có tới 1 triệu người dân đang sinh sống tại nơi đây.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho rằng, những động thái như vậy của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ảnh hưởng xấu tới hòa bình, ổn định của khu vực, không giúp ích gì cho việc bảo vệ an ninh biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Mỹ kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ tập trung vào chiến đấu chống phiến quân IS và không tiến hành hành động quân sự tại Afrin. Về phía Nga, nước này cũng bày tỏ quan ngại về vụ tấn công và cho biết đang giám sát chặt chẽ tình hình ở Afrin, Syria.

Trong khi đó, Iran và Ai Cập kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ chấm dứt các cuộc tấn công vào khu vực Afrin của Syria. Iran hy vọng rằng chiến dịch quân sự này sẽ chấm dứt ngay lập tức để ngăn chặn cuộc khủng hoảng sâu hơn ở khu vực biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.

Bộ Ngoại giao Ai Cập cũng đã đưa ra một tuyên bố, cho rằng các hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ đang diễn ra là sự "gián đoạn" cho quá trình giải quyết khủng hoảng tại Syria. Đồng thời, Cairo phản đối mạnh mẽ các giải pháp quân sự để giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria và kêu gọi một quá trình chính trị toàn diện.

Hà Kim