Mỹ - Philippines có còn là đồng minh sau tuyên bố của ông Duterte?

Tuyên bố khiến Mỹ đau đầu

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố "ly thân" Mỹ khiến không ít người sửng sốt

Trong chuyến thăm Trung Quốc cùng với 200 doanh nhân hàng đầu Philippines, hôm 20/10, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố, Philippines sẽ “ly thân” với Mỹ và liên kết với Trung Quốc, trong tiếng vỗ tay của các doanh nhân 2 nước, tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. Đây được cho là một trong những phát ngôn bài xích Mỹ mới nhất và nặng nề nhất mà Duterte nhằm vào Mỹ.

Nhiều tháng qua, Mỹ gần như cố gắng phớt lờ những lời nói “bốc đồng” của ông Duterte nhằm vào Mỹ cũng như ông Obama. Tuy nhiên, tuyên bố gần đây nhất của Tổng thống Philippines đã phủ một bóng đen lên chiến lược xoay trục sang Châu Á của Tổng thống Mỹ Obama nhằm đối trọng với sự nổi lên của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, thỏa thuận tăng cường hợp tác quốc phòng Mỹ-Philippines mà hai nước ký kết dưới thời người tiền nhiệm của ông Duterte cũng đứng trước bờ vực đổ vỡ.

Mặc dù sau đó, khi về nước, ông Duterte đã giải thích rằng, ông nói như thế không có nghĩa là Philippines sẽ chấm dứt hoàn toàn quan hệ với Mỹ mà là tạm ngừng chính sách ngoại giao lệ thuộc vào Mỹ của Philippines. Tuy nhiên, tuyên bố trên của người đứng đầu Manila đã khiến nhiều người Mỹ và doanh nghiệp Mỹ tại Philippines không khỏi lo lắng về tương lai của họ.

Mỹ và Philippines vẫn sẽ là đồng minh

Sau hàng loạt những “biến cố” này, ngày 24/10, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, ông Daniel Russel đã có chuyến thăm tới Philippines và khẳng định, Washington vẫn là đồng minh đáng tin cậy, và ủng hộ mối quan hệ nảy nở của Manila với Trung Quốc.

Phát biểu trước báo giới tại Manila, ông Russel cho biết, nếu nghĩ quan hệ giữa Manila và Bắc Kinh khiến Mỹ gánh chịu thiệt hại thì quả là sai lầm. “Chúng tôi không muốn các quốc gia phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc. Mỹ vẫn sẽ là đồng minh đáng tin của Philippines”, ông Russel tái khẳng định.

Tuy nhiên, ông Russel cũng bày tỏ quan ngại về những phát biểu “sốc” cùng với sự bất ổn quanh những dự định của Philippines sẽ tạo ra sự sửng sốt đối với một số quốc gia.

Trong một diễn biến mới nhất, cũng trong ngày 24/10, Reuters dẫn lời Tổng thống Duterte trước thềm chuyến thăm Nhật Bản 3 ngày bắt đầu từ 25/10 của ông nhấn mạnh, “Liên minh sẽ vẫn tồn tại. Không cần phải lo lắng vì sự thay đổi liên minh. Philippines không muốn liên minh với các nước khác”. Bên cạnh đó, ông Duterte cũng nói rõ rằng, kế hoạch của ông là thiết lập "liên minh mậu dịch và thương mại" với Trung Quốc.

Phát biểu này của ông Duterte đã nhanh chóng xoa dịu được những lo lắng của người Mỹ, đồng thời nhận được sự hoan nghênh đặc biệt từ phía Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, người muốn duy trì mối quan hệ bền chặt với Philippines.

Trong một diễn biến liên quan, tại cuộc gặp này, Thủ tướng Shinzo Abe dự định sẽ hối thúc Tổng thống Duterte hàn gắn các mối quan hệ căng thẳng với Mỹ.

Dư luận cũng đang hết sức quan tâm xem liệu trong chuyến thăm Nhật này, ông Duterte có muốn hợp tác với Mỹ và Nhật Bản hay không.

Hà Kim