Cựu Thủ tướng Anh tiết lộ nguyên nhân dẫn đến sự nổi dậy của IS

Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair thừa nhận, cuộc xâm lược Iraq năm 2003 là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành của nhóm chiến binh Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS. Ảnh: CNN

Quyết định triển khai binh sĩ tham gia liên minh xâm lược Iraq do Mỹ dẫn đầu hiện vẫn là một vấn đề chính trị nóng hổi tại Anh, bởi những phát hiện liên quan đến xung đột từ cuộc điều tra công khai kéo dài 6 năm vẫn chưa được công bố.

Trả lời phỏng vấn trên truyền hình ngày hôm qua (25/10), cựu Thủ tướng Anh Tony Blair thừa nhận, cuộc xâm lược Iraq năm 2003 của quân đội Mỹ và đồng minh là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành của nhóm chiến binh Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Đồng thời, ông cũng xin lỗi vì đã có những sai sót trong việc lên kế hoạch chiến tranh.

Với thông tin tình báo cho rằng, chế độ Saddam Hussein sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt, Anh và Mỹ (dưới thời Tổng thống George W. Bush) đã quyết định tấn công Iraq. Tuy nhiên, phát biểu với CNN ngày hôm qua, ông Blair đã khẳng định “chẳng có loại vũ khí hủy diệt hàng loạt nào được tìm thấy”.

Khi được hỏi liệu cuộc tấn công Iraq có là nguyên nhân chính dẫn đến sự thành lập IS - tổ chức mà hiện nay kiểm soát phần lớn lãnh thổ Iraq và nước láng giềng Syria hay không, ông Blair cho biết, có “một phần sự thật” ở trong đó.

CNN dẫn lời cựu Thủ tướng Anh: “Tất nhiên, không thể nói rằng những người lật đổ cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein vào năm 2003 không phải chịu trách nhiệm cho tình hình năm 2015”.

Nhiều người chỉ trích cho rằng, quyết định giải tán quân đội Saddam Hussein của Mỹ sau khi xâm lược Iraq đã tạo ra lỗ hổng an ninh khổng lồ mà từ đó al Qaeda đã lợi dụng khai thác được, và cuối cùng dẫn đến sự thay thế của lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng.

Theo CNN, một số cựu sĩ quan quân đội Iraq - các thành viên của cộng đồng thiểu số Hồi giáo Sunni mà được cho là đã bị gạt ra bởi chính phủ do người Shiite nắm quyền với sự hậu thuẫn của các nhà nước phương Tây - lại chính là những chiến lược gia cao cấp trong tổ chức IS. Tuy nhiên, chính quyền Iraq khẳng định không hề gạt bỏ những người Sunni này.

Ông Blair đã xin lỗi về những sai sót trong việc lập kế hoạch và thông tin tình báo trước chiến tranh và trong khâu chuẩn bị cho việc tiếp theo một khi Saddam bị lật đổ. Song, ông khẳng định đó là một quyết định đúng đắn. 

Cựu Thủ tướng Anh nói: “Thật khó để nói lời xin lỗi vì đã xóa sổ chế độ Saddam Hussein”. Thậm chí, ngay bây giờ, trong năm 2015 này, cựu Thủ tướng vẫn cho rằng, việc Saddam không cầm quyền sẽ tốt hơn.

Minh Thi