Tiền điện tử sẽ cứu nền kinh tế

Theo đó, những người đi vay sẽ được trả phí giữ hộ tiền cho người đi gởi tiền.

Mỹ đang kẹt vào tình trạng tăng trưởng kinh tế thấp và phục hồi yếu trong năm nay. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao bất chấp những nỗ lực lớn của FED trong kích thích kinh tế. Giai đoạn kinh tế với lạm phát thấp và thất nghiệp cao làm ngày càng nhiều người nói đến sự “bình thường mới” của tăng trưởng kém.

Những nhà kinh tế học đã và đang tìm kiếm những cách thức để trao thêm quyền lực cho ngân hàng trung ương để chiến đấu với suy thoái và ngăn chặn quá trình trì trệ kéo dài, vẽ lại viễn cảnh phục hồi. Larry Summers đã đặt ra thách thức kinh tế lớn trong bài diễn văn gần đây tại IMF. Thông thường, khi một cuộc suy thoái diễn ra, ngân hàng trung ương sẽ cắt giảm lãi suất để khuyến khích những doanh nghiệp đầu tư và quay lại hỗ trợ kinh tế tăng trưởng. Nhưng khi lãi suất chạm mốc 0%, những ngân hàng mất một trong những công cụ quan trọng nhất để chiến đấu với suy thoái. Điều này được gọi là giới hạn thấp hơn 0 (zero lower bound).

Khi đã chạm giới hạn thấp hơn 0 nghĩa là lãi suất không thể đạt được trạng thái cân bằng tự nhiên nơi mà nhu cầu đầu tư bằng với nhu cầu tiết kiệm. Thay vào đó, thậm chí tại mốc 0, lãi suất vẫn là quá cao, dẫn đến quá nhiều tiết kiệm và thiếu nhu cầu. Kết quả chúng ta làm cho sự phục hồi trở nên chậm chạp.

Cho đến gần đây, chúng ta vẫn chưa chạm cái giới hạn đó. Nhưng kể từ cuộc đại khủng hoảng, chúng ta đã mắc kẹt với nó và FED đã bị áp lực sử dụng những công cụ chính sách độc đáo khác thay thế. Đó là những gì mà Summers cảnh báo đó có thể trở thành một chuyện bình thường mới (new normal). Khi cuộc suy thoái tiếp theo diễn ra, lãi suất dường như không cách xa mốc 0 bao nhiêu. FED sẽ cắt giảm lãi suất và chúng ta lại phải gặp giới hạn thấp hơn 0 và đối mặt với một sự phục hồi chậm chạp khác.

Vậy câu trả lời là gì?

Kinh tế gia Đại học Michigan, Miles Kimball đã phát triển một giải pháp lý thuyết để ứng phó với vấn đề này, đó là một loại tiền tệ điện tử, tiền tệ điện tự sẽ cho phép FED điều chỉnh lãi suất danh nghĩa xuống dưới mức 0 để chống lãi suy thoái. Ông ấy đã và đang thuyết trình kế hoạch của mình với nhiều nhà kinh tế và các ngân hàng trung ương khắp thế giới. Kimball cũng đã viết rất nhiều lần về nghiên cứu của mình vã đã được phỏng vấn bởi Wonkblog’s Dylan Matthews.

“Nếu bạn đối mặt với một cuộc suy thoái tồi tệ, hậu quả kéo theo sau đó là những doanh nghiệp sẽ ngại đầu tư,” ông ấy đã nói với Business Insider. “Bạn phải mang đến cho họ những giao dịch thật sự thú vị để đảm bảo rằng họ sẵn lòng đầu tư và những giao dịch tốt đó nghĩa là những người đi vay tiền thật sự phải được trả phí để giữ hộ (to tend the money for the savers) tiền cho những người gởi tiết kiệm”.

Nhưng tiền giấy không thể làm được điều này.

“Theo truyền thống, chính phủ đảm bảo cho tất cả những người gởi tiết kiệm là họ sẽ ít nhất được hưởng lãi suất bằng 0, điều này được ghi nhận trong luật theo nhiều cách khác nhau,” Kimball đã nói.

Nếu FED hạ lãi suất thấp hơn 0 trong hệ thống tài chính hiện hành, những người tiết kiệm đơn giản là sẽ rút tiền của họ khỏi ngân hàng và tự giữ tiền thay vì phải nhận một lợi suất âm. Chính tiền giấy còn mang tính vật lý để người dân có thể rút tiền ra khỏi hệ thống tài chính chống lãi lãi suất âm.

Và điều này đã dẫn đến ý tưởng tiền điện tử của Kimball. Tuy nhiên, không giống Bitcoin, Bitcoin không được quản lý và không chính danh, tiền điện tử của Kimball sẽ tập trung và được sử dụng rộng rãi. Sẽ hiệu quả khi thiết lập hai loại tiền tệ: Dollars và e-dollars. Ngay lúc này, tờ 100 USD của bạn sẽ tương đương với 100 USD trong ngân hàng. Nếu tài khoản ngân hàng của bạn có mức lãi suất 5%, bạn sẽ kiếm được 5 USD tiền lãi 1 năm và tờ 100 USD đó vẫn có giá là 100USD. Những chuyện gì xảy ra nếu lãi suất là âm 5%? Bạn sẽ mất 5 USD sau 1 năm. Biết được điều này, bạn sẽ rút 100 USD và giữ nó ngoài hệ thống ngân hàng. Đây chính là nơi mà 2 loại tiền tệ khác biệt gặp nhau.

“Bạn phải làm một số thứ để tạo ra một lãi suất âm trên đồng tiền giấy,” Kimball đã nói. “Bạn phải có tờ 100 USD có giá trị 95 USD một năm sau theo mức lãi suất âm 5%. Ý tưởng này sắp xếp lại một số vấn đề, hãy nói 100 USD trong ngân hàng bằng với tờ 100 USD giấy bây giờ, nhưng 1 năm sau, 95 USD trong ngân hàng lại bằng với tờ 100 USD tiền giấy. Bạn có một tỷ giá chuyển đổi giữa chúng”.

“Sau 1 năm, tôi có thể nhận 95 USD khỏi ngân hàng và nhận tờ 100USD tiền giấy hoặc nếu tôi muốn gởi 100USD tiền giấy vào ngân hàng, họ sẽ ghi nhận tài khoản tôi với 95 USD”.

Sau một năm với lãi suất âm 5%, 0 dollars bằng giá với e-dollars. Điều này đảm bảo rằng tiền giấy cũng đối mặt với lãi suất âm để loại bỏ những ưu đãi cho người gởi tiền để họ tích trữ đồng tiền dollar giấy khi FED ban hành lãi suất âm. Rất nhanh! Vấn đề giới hạn thấp hơn 0 đã được giải quyết.

Những lợi ích của chính sách này thậm chí còn vượt xa hơn suy nghĩ: chúng ta có thể nói tạm biệt với lạm phát.

“Một khi bạn xóa bỏ những ràng buộc của giới hạn thấp hơn 0, không có một lý do mạnh thật sự để có lạm phát 2%,” Kimball đã nói. “Những ngân hàng trung ương chủ chốt trên thế giới có lạm phát 2% và Ben Bernanke đã giải thích rõ ràng tại sao lại thế. Tránh xa giới hạn thấp hơn 0.”

Nhưng nếu lãi suất danh nghĩa được cho phép thấp hơn 0, sau đó FED có một dư địa lớn để chống lại suy thoái thậm chí với lãi suất lúc bắt đầu là rất thấp. Đây là một lợi ích khác từ việc loại bỏ giới hạn thấp hơn 0.

“Nếu bạn quan tâm về tương lai của đất nước này, một trong những vấn đề bạn cần hiện thực hóa là chúng ta cần giải quyết vấn đề của bên cầu”. “Con đường để giải quyết vấn đề của phía cầu phù hợp nhất mà không làm đảo lộn phía cung là chính sách tiền tệ và để làm điều đó chúng ta có thể điều hành lãi suất âm.”

Tại lúc này đây, e-dollars vẫn là một khái niệm trên lý thuyết, nhưng Kimball hi vọng rằng chúng có thể được hiện thực hóa trong tương lai gần. Ông ấy tin rằng nếu một chính phủ muốn, tiền điện tử có thể được sử dụng trong 3 năm và sẽ thu hoạch những lợi ích sớm sau đó.

“Điều này sẽ xảy ra một ngày nào đó,” ông ấy kết luận. “Hãy để tôi cho bạn biết tại sao. Có nhiều quốc giá trên thế giới và một vài trong đó dự định sẽ làm điều này và sẽ dễ hơn cho những quốc gia khác làm theo một khi một số quốc gia đã hiện hiện thực hóa”.

Finandlife (Theo Business Insider)

(Bài viết được dẫn lại từ blog với sự đồng ý của tác giả, đăng ngày 23/11/2013)

Các bài viết trên Vietstock Blog thể hiện quan điểm, cách nhìn nhận và lối văn riêng của tác giả, không đại diện cho ý kiến của tờ báo. Tờ báo, tác giả và các bên liên quan không chịu trách nhiệm đối với những vấn đề phát sinh liên quan đến bài viết, các đánh giá, phân tích, nhận định và quan điểm đầu tư trong bài viết.