Vụ lừa đảo hơn 44 tỷ đồng tại công ty tài chính cao su: Hủy phần án sơ thẩm liên quan đến các kế toán kêu oan

Đây cũng là vụ án nhiều bị cáo nguyên là kế toán Công ty TNHH một thành viên Tài chính Cao su Việt Nam kháng cáo kêu oan về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động tín dụng".

Theo bản án sơ thẩm, Trần Quốc Hoàng là cán bộ tín dụng Công ty Tài chính TNHH Một thành viên Cao su Việt Nam (viết tắt là Công ty Tài chính Cao su, đơn vị thành viên trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam).Từ năm 2009 đến ngày 30/12/2011, Hoàng nhiều lần “xuất ngoại” đi Singapore và Campuchia  đánh bạc. Để có tiền gỡ gạc, Hoàng mượn nhiều "sổ đỏ" của người thân, bạn bè, lập 21 hồ sơ thế chấp để lừa đảo.

Với vai trò là cán bộ tín dụng, Hoàng không làm thủ tục công chứng hợp đồng thế chấp tài sản. Hoàng định giá tài sản đảm bảo, thẩm định hồ sơ vay vốn, tự định giá khống tài sản cao gấp nhiều lần thực tế rồi nhờ những người bán vé số dạo giả chữ ký khách hàng vay tiền.

HĐXX tuyên bản án phúc thẩm

Mặc dù các hồ sơ tín dụng do Hoàng trình đều có sai phạm nhưng vẫn được Phòng tín dụng và lãnh đạo Công ty "duyệt" cho vay, từ đó bị cáo ẵm 44,4 tỷ đồng (làm tròn số). Án sơ thẩm phạt Hoàng tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; Phan Minh Anh Ngọc (nguyên Tổng giám đốc Công ty) 5 năm tù về tội "Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước".

Án sơ thẩm quy kết các bị cáo Đặng Thị Kim Anh (Kế toán trưởng), Nguyễn Thị Lệ Hằng (Phó trưởng phòng kế toán); Lê Anh Tuấn và Nguyễn Hồng Hải (kế toán tín dụng), Trần Thị Thu Hiền (kế toán kho quỹ) không kiểm tra tính đúng đắn, hợp pháp, hợp lệ của các hồ sơ tín dụng do Hoàng lập, lần lượt ký tên vào các phiếu chi nên  phạm tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, tuyên phạt các bị cáo từ 4 đến 7 năm tù. Riêng Võ Thị Hoàng Hồng (thủ quỹ) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước”.

Ngày 3/7/2015, VKSND cấp cao tại Tp. Hồ Chí Minh ra kháng nghị số 06/QĐ-VC3 nhận định: Võ Thị Hoàng Hồng 33 lần phát tiền vay tổng cộng 44,4 tỷ đồng nhưng bị cáo không kiểm tra chứng minh nhân dân của khách hàng vay có tên trên phiếu chi, không giao tiền trực tiếp cho người có tên trên phiếu chi, mà giao cho Hoàng. Hành vi của Hồng phạm vào tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Tòa án cấp sơ thẩm xử Hồng tội “Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước” là không phù hợp với quy định của pháp luật. VKS còn đề nghị tăng hình phạt đối với các kế toán.

Tại phiên tòa, ngoài Hoàng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt; các bị cáo nguyên là kế toán công ty nhất mực kêu oan như Nguyễn Thị Lệ Hằng (Phó trưởng phòng kế toán); Lê Anh Tuấn (kế toán tín dụng)...Theo đó, các bị cáo chỉ là cán bộ phòng kế toán, có nhiệm vụ cập nhật sổ sách chứng từ thu chi theo phân công. Các bị cáo không có thẩm quyền và vai trò gì trong hoạt động tín dụng của công ty.

Trong vụ án này, bà Hằng, ông Tuấn không lập hồ sơ tín dụng, không can thiệp, không đề xuất, không ký duyệt. Các bị cáo chỉ ký tên vào mục kiểm soát trên phiếu chi khi hồ sơ tín dụng đã hoàn tất và được các bộ phận tín dụng và lãnh đạo công ty phê duyệt và ký cho vay. Theo các bị cáo, công việc trên là một thủ tục mang tính nghĩa vụ của bộ phận kế toán.

Áp giải bị cáo Hoàng về trại giam

Trong vụ án, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước có kết luận: Trách nhiệm trong việc cho vay vi phạm điều kiện vay vốn thuộc về lãnh đạo phê duyệt cho vay, Trưởng phòng tín dụng, Trưởng phòng giao dịch và các cán bộ tín dụng trực tiếp ký trên các hồ sơ vay vốn chứ không phải cán bộ làm công tác kế toán của Phòng kế toán công ty.

Đặc biệt, Quy trình tín dụng số 04 ngày 9/7/2004 của Công ty tài chính cao su được cấp sơ thẩm căn cứ để buộc tội lại không được triển khai và phổ biến đến cán bộ công ty; quy trình ban hành văn bản không đúng pháp luật.

Tại phiên tòa, đại diện VKSND cấp cao tại Tp. Hồ Chí Minh bất ngờ rút kháng nghị thay đổi tội danh, tăng hình phạt đối với thủ quỹ Võ Thị Hoàng Hồng, đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với bị cáo này.

Xem xét kháng cáo, kháng nghị, HĐXX nhận định không có căn cứ để giảm án nên tuyên y án chung thân đối với bị cáo Hoàng; chấp nhận kháng nghị của VKS đối với ông Ngọc, thay đổi tội danh, tuyên phạt ông Ngọc 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

HĐXX nhận định kháng cáo của các bị cáo Đặng Thị Kim Anh, Nguyễn Thị Lệ Hằng, Lê Anh Tuấn, Nguyễn Hồng Hải, Trần Thị Thu Hiền là có căn cứ. Xét Quy trình tín dụng số 04 là quy trình cũ, chưa xác định được quy trình này có hiệu lực hay không; chưa có căn cứ xác định trách nhiệm kế toán… Khi chưa làm rõ các vấn đề trên nhưng vẫn buộc tội các bị cáo là không có căn cứ vững chắc nên HĐXX tuyên hủy một phần bản án sơ thẩm liên quan đến các bị cáo trên để điều tra lại theo quy định pháp luật.

An Dương