Những bi kịch sau “bão” HIV

Khi “bão” HIV quét qua các bản, làng tái định cư, không chỉ là sự xác xơ, tiêu điều mà còn đó những nỗi đau, những cái chết được báo trước…

Những hệ lụy khi bão HIV/AIDS tràn qua tại hai thôn tái định cư (TĐC) Đồng Tâm, Đồng Tiến (Thanh Kỳ, Như Thanh, Thanh Hóa) vẫn đang còn là một ẩn số, ngoài hàng chục trường hợp đã phát hiện và đang… “chờ chết”, còn rất nhiều những người vợ, những đứa con chưa được đưa đi xét nghiệm vì nhiều lý do tạo nên những tấm bi kịch chưa lối thoát.

“Bão” HIV ập tới khu tái định cư

Nhóm PV chúng tôi tìm tới xã Thanh Kỳ vào những ngày đầu tháng 8. Đời sống khó khăn, thiếu thốn, trình độ dân trí thấp với hơn 80% số hộ nghèo, cận nghèo, không ít những hộ dân ở khu TĐC thôn Đồng Tâm, Đồng Tiến lại phải gồng mình mang nặng nỗi đau căn bệnh HIV/AIDS. Mấy năm trước đây, khu TĐC Đồng Tâm, Đồng Tiến từng được biết đến là một điểm nóng nhất nhì huyện về tệ nạn ma túy. Nhiều đối tượng khi về quê mới đã mang theo “cái chết trắng” và các tệ nạn xã hội. Cơn bão ma túy tràn qua để lại hậu quả nặng nề khi hiện tại, trong hai thôn đã có 4 người chết vì HIV/AIDS; 24 người nhiễm HIV đang điều trị ARV và rất nhiều gia đình có người thân là chồng/vợ/con bị nhiễm HIV tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm, mắc bệnh rất cao nhưng chưa được phát hiện. Điều kiện tự nhiên, phương thức sản xuất lạc hậu cùng với căn bệnh thế kỷ đang thực sự cản trở con đường thoát nghèo của những hộ dân nơi đây.

Vợ chồng anh Nguyễn Văn Bính và chị Lê Thị Dân bị nhiễm HIV

Trong căn nhà cấp 4 rộng chưa đến 42m2, đơn sơ, chật chội… là nơi quây quần đoàn tụ của 5 thành viên trong gia đình anh Nguyễn Văn Bính. Dù mới 26 tuổi nhưng nhìn anh tiều tụy, xác xơ, tâm sự với chúng tôi, trên mặt anh luôn ẩn chứa sự buồn rầu, nối tiếc: Hồi còn ở Thường Xuân, học xong cấp 2 ở nhà đi làm thuê phụ hồ, do còn trẻ, lại chưa biết gì, trong một lần liên hoan sau khi nhận lương, anh em làm cùng rủ đi chơi, do đã ngà ngà rượu không làm chủ được bản thân nên anh đã quan hệ với gái mại dâm. Năm 2012, người đầy mụn nhọt, yếu nằm một chỗ, nghe tin thôn bên rất nhiều người mắc HIV có những triệu chứng giống mình, anh đi xét nghiệm mới biết mình đã mang án tử trên đầu. “Lúc biết mình bị tôi rất hoang mang, đã có lần tìm đến cái chết nhưng không thành. Rất may gia đình, bà con hàng xóm không ai xa lánh, họ luôn động viên, an ủi tôi vượt qua cú sốc  này. Năm 2013, tôi lấy vợ người xã bên, niềm vui, hạnh phúc nhất là chỉ còn hơn 3 tháng nữa tôi được làm bố”, anh Bính hồ hởi khoe.

Mồ hôi nhễ nhại, chị Lê Thị Dân, vợ anh Bính chia sẻ: Anh chị quen nhau từ năm 2011, sau một thời gian biết anh Bính bị HIV, lúc đầu chị cũng sợ và hoang mang lắm. Mặc dù gia đình phản đối rất quyết liệt, anh chịvẫn quyết tâm đến với nhau. Tuy nhiên, đằng sau nụ cười hạnh phúc ấy đang tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm rất cao do nhận thức kém mà chị không hề biết, với suy nghĩ rất đơn giản “chỉ cần được ở bên người mình yêu” mà trong suốt quá trình chung sống, hai người thường xuyên quan hệ tình dục nhưng chưa một lần dùng các biện pháp an toàn, cũng như chưa một lần đi làm xét nghiệm từ ngày lấy nhau. “Tôi chưa đi khám, không biết bản thân cũng như đứa con trong bụng có bị lây nhiễm không. Do điều kiện kinh tế quá khó khăn, đường xá lại xa xôi…”, chị Dân thật thà cho biết.

Cần sự chung tay từ nhiều phía

Trao đổi với PV, ông Lê Hồng Vương, Trưởng thôn Đồng Tiến cho biết: “Thôn có 100 hộ, với 464 nhân khẩu, trong đó 50% là hộ nghèo. Hiện có 22 người nhiễm HIV đang uống thuốc ARV, trong số 22 người bị nhiễm có 6 người hiện đang nghiện ma túy, trong đó có 4 cặp vợ chồng, các cặp vợ chồng này đều có con cả, nên cũng có 5-6 trường hợp nằm trong diện nghi ngờ, tuy nhiên họ không đi khám nên chúng tôi cũng không dám khẳng định”. Trong hai năm 2006 -2007, có 4 người chết vì HIV/AIDS khi tuổi đời còn rất trẻ. Sau khi chứng kiến 4 cái chết bất thường, người thân mới lờ mờ đoán ra, họ đã đi làm các xét nghiệm và kết quả thực sự là con số quá sốc với địa phương. Chắc chắn số người nhiễm không dừng ở số 22 người, vì rất nhiều đối tượng trong diện nghi ngờ không đi làm các xét nghiệm, hoặc đã đi nhưng không thông báo cho thôn biết.

Tiêu điều khu TĐC Đồng Tiến

Danh sách những người bị nhiễm HIV tại đây ngày càng thêm dài, đáng chú ý nhất là con cái của họ, ông Lê Trọng Thìn ở thôn Đồng Tiến có hai người con chết vì AIDS rơm rớm nước mắt kể: Từ khi chuyển về vùng TĐC xã Thanh Kỳ, chưa được bao lâu thì tai họa đã ập đến gia đình ông. Hai đứa con ông lần lượt qua đời do liên quan đến HIV/AIDS, một trong số hai người vợ cũng dính HIV/AIDS và đang điều trị thuốc. “Chúng nó chết đi để lại cho tôi mấy đứa nhỏ và hai người vợ ốm đau suốt. Tôi giờ đã già yếu, không biết còn lo được cho chúng đến bao giờ, cái tôi lo nhất là không biết trong mấy đứa có đứa nào mắc căn bệnh quái ác ấy không”, ông Thìn thở dài.

Không riêng gì nhà ông Thìn, ngay cạnh đó, vợ chồng anh Dương, chị Lan phát hiện mình bị nhiễm HIV từ năm 2008, hai đứa con sinh 2006 và 2008 vẫn chưa được anh chị đưa đi làm xét nghiệm vì vừa quá khó khăn, vừa lo sợ nhỡ chúng nó bị thì sẽ không sống nổi, đành gắng gượng làm nuôi con đồng thời nuôi hy vọng chúng sẽ không bị lây từ bố mẹ.

Trao đổi với PV, ông Lưu Đình Thực, Chủ tịch UBND xã Thanh Kỳ cho biết: Ma túy, HIV/AIDS đã phá nát hạnh phúc của nhiều gia đình nơi đây. Nhiều gia đình ly tán vì ma túy, có những gia đình chồng, vợ chết vì nhiễm bệnh “ết”, con cái bơ vơ. Nguy hiểm hơn khi các đối tượng nghiện ma túy, nhiễm HIV không chỉ dừng lại ở khu TĐC mà còn lan ra một số thôn khác trong xã khiến cho an ninh trật tự và cuộc sống của bà con nơi đây không còn bình yên nữa. Chính vì thế, để ngăn chặn được căn bệnh thế kỷ bùng phát ở nơi này, rất cần sự chung tay từ nhiều phía.

Thanh Phương