Ban hành văn bản trái luật, phải bồi thường?
Pháp luật - Ngày đăng : 09:52, 07/03/2014
Thời gian gần đây, dư luận ồn ào xung quanh quy định của Thông tư 16 /2010/TT-BXD- quy định chi tiết thi hành Luật Nhà ở. Theo đó, người dân mua nhà chung cư chịu thiệt do cách tính diện tích nhà phải “ôm” thêm cả tường, cả cột, cả diện tích sử dụng chung… tại thông tư này. Sau đó, trước phản ứng của dư luận, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 03/2014/TT-BXD để “chữa cháy”…
Tại buổi giải trình về thông tư 16/2010/TT-BXD do Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức vừa qua, nhiều ý kiến yêu cầu truy trách nhiệm của Bộ Xây dựng, trách nhiệm bồi thường của cơ quan ban hành trong việc gây thiệt hại cho người dân. Trong cuộc họp báo Văn phòng Chính phủ thường kỳ vừa qua, báo giới cũng “nóng” lên về trách nhiệm của Bộ Xây dựng đối với thiệt hại lớn của những người mua nhà theo cách tính tim tường.
Trước đó, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) cũng đã có văn bản khẳng định Thông tư 16 về hướng dẫn cách tính diện tích sàn căn hộ chung cư và 2 công văn hướng dẫn khác của Bộ Xây dựng là trái thẩm quyền.
Người dân mua nhà chịu thiệt do quy định của Thông tư 16 /2010/TT-BXD
Tuy nhiên, Bộ Xây dựng vẫn khẳng định quy định tại Thông tư 16 đúng thẩm quyền của Bộ cũng như bảo đảm tính hợp pháp trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, không trái với Luật Nhà ở, Bộ luật Dân sự và Nghị định 71/2010/NĐ-CP.
Theo thống kê, sau 10 năm triển khai công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, trên cả nước đã kiểm tra được 3,6 triệu văn bản, phát hiện được hơn 90 nghìn văn bản có dấu hiệu sai phạm. Đáng chú ý, trong số đó có khoảng gần 10 nghìn văn bản có dấu hiệu sai phạm về nội dung cần phải xử lý đình chỉ thi hành, hủy bỏ, bãi bỏ. Tuy nhiên, việc xử lý các văn bản đó chỉ dừng lại ở mức hủy bỏ, hoặc ban hành văn ban thay thế, chưa có ai bị xem xét trách nhiệm hay phải bồi thường thiệt hại do văn bản gây ra.
Theo một số luật gia, với trường hợp như Thông tư 16, người dân không thể đòi Bộ Xây dựng bồi thường thiệt hại. Theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (TNBTCNN), người dân không có quyền đòi bồi thường thiệt hại do hành vi ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái luật gây ra. Luật TNBTCNN)hiện hành chỉ quy định TNBTCNN trong lĩnh vực quản lý hành chính và tư pháp, các thiệt hại gây ra trong quá trình thi hành án dân sự và hình sự. Còn các thiệt hại do hoạt động xây dựng pháp luật gây ra chưa được quy định trong Luật, nên nằm ngoài trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật Lê Hồng Sơn cho rằng, khi xác lập cơ chế bồi thường Nhà nước đã không thiết lập trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật. Vấn đề này cũng cần phải nghiên cứu để bảo đảm nguyên tắc Nhà nước pháp quyền.
Tại phiên họp Ban soạn thảo Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (trên cơ sở hợp nhất Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND năm 2004) mới đây, vấn đề về trách nhiệm bồi thường trong quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng được nêu lên. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường-Trưởng Ban soạn thảo Dự án Luật –cho biết sẽ phải tính đến vấn đề này khi xây dựng Luật.