Xét xử Hà Văn Thắm: Vì sao Ngân hàng Nhà nước mua lại Oceanbank giá 0 đồng?

Phiên xử vụ đại án OceanBank chiều nay mở đầu bằng việc TAND Hà Nội thẩm vấn đại diện Ngân hàng Nhà nước. Với tập tài liệu dày ước tính hàng trăm trang và người trợ lý, vị đại diện trong những phút đầu hơi chút lúng túng.

HĐXX hỏi: "Các bị cáo hôm qua khai trong 5 năm chi lãi suất ngoài hợp đồng để "kéo chân" khách hàng mà cơ quan quản lý không có ý kiến gì, với vai trò của mình, Ngân hàng Nhà nước nói gì về việc này?

Vị đại điện cho hay, Ngân hàng nhà nước thực hiện giám sát, có ba kết luận thanh tra Oceanbank vào các năm 2012, 2014, 2015, qua đó phát hiện một số sai phạm và yêu cầu khắc phục. Tuy nhiên ngân hàng này không thực hiện nghiêm, có biểu hiện mắc sai phạm nghiêm trọng hơn.

Trong cuộc thanh tra năm 2014, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu OceanBank cơ cấu lại và báo cáo phương án khắc phục tồn tại yếu kém đã đề cập từ năm 2012. OceanBank lúc này đang bị âm hơn 10.000 tỷ đồng. Giữa năm 2015 Ngân hàng nhà nước mua lại OceanBank với giá 0 đồng.

"Căn cứ pháp lý nào để mua với giá 0 đồng?", HĐXX hỏi. Vị đại diện trả lời căn cứ Luật tổ chức tín dụng và các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Ngân hàng nhà nước. "Nếu cần thiết chúng tôi cung cấp phụ lục các luật liên quan", ông nói.

Viện Kiểm sát Nhân dân Hà Nội tham gia xét hỏi. Công tố viên hỏi đại diện của NHNN về việc mua Oceanbank giá 0 đồng, thì quyền lợi của khách hàng như thế nào? Trong suốt thời gian dài, Oceanbank đã có hành vi hoạt động tín dụng trái pháp luật nhưng không được pháp hiện, vậy trách nhiệm của NHNN? Phải chăng đây là do năng lực hay bỏ qua sai phạm?

Đại diện NHNN xin khất trả lời sau vì liên quan đến nhiều vụ, cục nên cần xin ý kiến.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước tại phiên xét xử 

Liên quan vấn đề này, cựu chủ tịch HĐQT OceanBank Hà Văn Thắm "xin tòa ba phút" để trình bày. Theo đó, việc OceanBank chi lãi suất ngoài hợp đồng trong thời gian dài mà "không thấy ai nhắc nhở gì".

“Bị cáo khẳng định OceanBank không âm vốn như kết luận điều tra", ông Thắm nói và cho rằng tiền của ngân hàng "không mất đi đâu cả mà vẫn có lãi", số nợ xấu hơn 4.000 tỷ đồng cũng không bị mất đi.

Theo Hà Văn Thắm, Ngân hàng đã thu hồi được 8000 tỷ đồng, sau đó thu hồi được tiếp, nợ xấu của OceanBank chỉ còn khoảng 4000 tỷ đồng.

Bị cáo Thắm phân tích: “Con số 14 nghìn tỷ này không phải bị mất, ví dụ như khoản 500 tỷ đồng cho Cty Trung Dung vay (liên quan bị cáo Phạm Công Danh, Hứa Thị Phấn – PV) là khoản nợ xấu nhất. Tuy nhiên, theo giám định khoản này vẫn thu được ít nhất 134 tỷ đồng. 

Vì vậy, bị cáo Thắm cho rằng: "14.900 tỷ đồng thì ít nhất thu quá nửa, cùng lắm mất 2 đến 3 nghìn tỷ thôi. Bị cáo vẫn tâm sự với điều tra viên là cái bị cáo chi tiền cho khách, xã hội không mất đi, Oceanbank mua cao thì bán cao nên cũng không bị mất”.

Bị cáo Thắm cũng cho biết, hơn một năm sau khi Oceanbank được Ngân hàng nhà nước mua giá 0 đồng, bị cáo mới hay tin.

Trong phiên xét xử chiều nay, Toà cũng tập trung làm rõ khoản góp vốn 800 tỉ đồng của PVN vào Oceanbank. Theo đại diện của PVN, tập đoàn này do nhà nước sở hữu 100%, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực liên quan dầu khí.

Trước khi đầu tư vào OceanBank, PVN được Thủ tướng cho phép thành lập ngân hàng mới với vốn góp dưới 50%. Khi khủng hoảng kinh tế năm 2008 xảy ra, Thủ tướng lại không cho phép việc này, chỉ đồng ý cho PVN góp vốn vào ngân hàng TMCP khác với tỷ lệ không quá 20%.

Đại diện PVN cho biết, từ 2009 tập đoàn bắt đầu góp vốn ở mức 20% vào OceanBank và từ đó tới năm 2013, theo báo cáo tài chính,  OceanBank hoạt động có hiệu quả, năm nào PVN cũng được chia cổ tức với tổng tiền hơn 200 tỷ đồng.

HĐXX công bố năm 2015 Ngân hàng Nhà nước phải mua 0 đồng và "cho rằng như vậy là hoạt động không hiệu quả". Đáp lời, ông Dũng cho rằng PVN chỉ nhìn ở góc độ mua cổ phần, mua cổ tức.

“Hậu quả này thuộc về ai?”, một thẩm phán hỏi và ông Dũng giữ nguyên quan điểm tra lời "vẫn hoạt động hiệu quả trên góc độ tài chính".

Trước câu hỏi "PVN góp vốn thì có đúng quy định không?", ông Dũng cho hay hai lần đầu đúng quy định hiện hành, lần thứ ba rơi vào thời điểm khung pháp lý mới có hiệu lực nên "bị sai". 

Khôi Anh