Cụm thi đua số I ngành TAND tổ chức rút kinh nghiệm công tác xét xử năm 2013

Đến dự và chỉ đạo hội nghị có Phó Chánh án thường trực TANDTC Bùi Ngọc Hòa, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng ngành TAND. 

Phó Chánh án Thường trực TANDTC Bùi Ngọc Hòa - Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng ngành TAND phát biểu tại hội nghị

Trong ngày làm việc thứ nhất, hội nghị đã tổ chức rút kinh nghiệm công tác xét xử của Cụm thi đua số I trong 6 tháng cuối năm 2013. Đại diện cho Trưởng cụm, bà Ngô Thị Minh Ngọc, Phó Chánh án TAND TP Hà Nội trình bày báo cáo tổng kết các vướng mắc trong hoạt động xét xử của Cụm thi đua số I. Theo đó, trong 6 tháng cuối năm 2013, nhìn chung các đơn vị đã có nhiều cố gắng trong việc chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, hoàn thành tốt công tác năm 2013. Chất lượng giải quyết và xét xử các loại vụ án được nâng cao. Tuy nhiên trong quá trình giải quyết các loại vụ án thông qua công tác xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm vẫn còn nổi lên những vấn đề vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật. Một số vụ án được Tòa án cấp tỉnh xét xử bị hủy, sửa theo trình tự phúc thẩm, giám đốc thẩm chưa có căn cứ thuyết phục. 

Đối với án hình sự, các vụ án bị hủy, sửa đều là những vụ án phức tạp về chứng cứ, tội danh; nhiều vụ trả hồ sơ điều tra bổ sung nhiều lần và có tổ chức họp liên ngành. Tuy nhiên, khi trả hồ sơ điều tra bổ sung nhưng Viện kiểm sát không thực hiện được yêu cầu của Tòa án, vì vậy theo Luật tố tụng hình sự buộc Tòa án phải đưa vụ án ra xét xử trên cơ sở các tài liệu đã có. Đến khi xét xử phúc thẩm, TANDTC lại hủy án để yêu cầu điều tra lại những nội dung mà cấp sơ thẩm đã yêu cầu nhiều lần, như vậy việc giải quyết vụ án trở nên bế tắc, theo cấp sơ thẩm việc hủy án là không cần thiết. Nhiều vụ án về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” có đông bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan; mối quan hệ hình sự, dân sự, kinh doanh thương mại đan xen rất phức tạp nên việc xác định tư cách tham gia tố tụng và giải quyết dứt điểm vụ án gặp nhiều khó khăn, các cơ quan tiến hành tố tụng cũng chưa phối hợp tốt để giải quyết vụ án. Những vụ án có đông người bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan ở nhiều tỉnh khác nhau, đã thay đổi địa chỉ hoặc địa chỉ không rõ ràng dẫn đến việc triệu tập đến phiên tòa, tống đạt bản án gặp nhiều khó khăn. Có những vụ án người bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là người nước ngoài, việc tống đạt văn bản tố tụng qua ủy thác tư pháp mất nhiều thời gian làm ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án…

Đối với án kinh tế, vướng mắc về cách tuyên lãi trong bản án kinh doanh thương mại về tranh chấp hợp đồng tín dụng; vướng mắc về thỏa thuận trọng tài; vướng mắc về đường lối giải quyết khác nhau giữa các bản án giám đốc thẩm của TANDTC còn chưa thống nhất dẫn đến tình trạng bản án sơ thẩm, phúc thẩm bị hủy đi hủy lại nhiều lần. Đối với việc tống đạt các văn bản tố tụng cho đương sự trong trường hợp bị đơn cố tình chống đối lại việc giải quyết vụ án của Tòa án, Thẩm phán khi giải quyết vụ án đã phải rất vất vả mới có thể tống đạt được các văn bản cho đương sự để đưa ra xét xử. Ngoài ra, trường hợp bị đơn hoặc người liên quan cố tình vắng mặt, hiện nay hướng dẫn của TANDTC còn chưa thống nhất… Đối với các vụ án dân sự, các Tòa án cũng vướng mắc khi tiến hành định giá, tranh chấp hợp đồng mượn tài sản là quyền sử dụng đất, tranh chấp về chia tài sản chung…

Trong phần thảo luận rút kinh nghiệm xét xử, các Tòa chuyên trách TANDTC gồm: Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Kinh tế, Tòa Hành chính, Tòa Lao động và Tòa phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội đã trình bày các tham luận và đánh giá cao những kết quả công tác mà các đơn vị của Cụm thi đua số I đã đạt được. Toàn Cụm đã giải quyết số lượng rất lớn các loại vụ án, đường lối xét xử nghiêm minh, đúng người đúng tội, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào bị kết án oan; các vụ việc dân sự và các loại tranh chấp khác được giải quyết kịp thời, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự… Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết các vụ án, một số đơn vị vẫn còn những hạn chế, thiếu sót nhất định cần phải nghiêm túc rút kinh nghiệm trong thời gian tới. Đồng thời, lãnh đạo các Tòa chuyên trách TANDTC và Tòa phúc thẩm trực tiếp giải đáp những vướng mắc của các đơn vị thuộc Cụm thi đua số I.

Kết luận buổi rút kinh nghiệm công tác xét xử, Phó Chánh án Thường trực TANDTC Bùi Ngọc Hòa, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng ngành TAND cho rằng, các tham luận của đại diện các Tòa chuyên trách, Tòa phúc thẩm TANDTC đã giải đáp đầy đủ một số tình huống pháp lý phát sinh trong thực tiễn. Tuy các tham luận chưa phải là Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC, nhưng từ đó các đơn vị sẽ có thêm kinh nghiệm để có phương hướng xử lý vụ việc. Qua 3 lần tổ chức hội nghị  rút kinh nghiệm, đã thu được nhiều bài học bổ ích, điều đó cho thấy các Tòa án địa phương đã nghiêm túc thực hiện theo chỉ đạo của TANDTC, cho thấy hướng đi đúng đắn của mô hình này. Tuy nhiên, bên cạnh đó nhiều tồn tại, khuyết điểm đã nêu từ những hội nghị trước nhưng còn chậm được khắc phục. Có những nội dung mặc dù đã có văn bản dưới luật, Nghị quyết hướng dẫn của TANDTC nhưng nhiều Thẩm phán, nhiều đơn vị vẫn hỏi, vẫn có ý kiến thắc mắc, vì vậy các cá nhân, đơn vị nghiêm túc rút kinh nghiệm. Thực tế còn cho thấy những vụ án bị hủy, bị sửa đa số là do nguyên nhân chủ quan của Thẩm phán nên cần nghiêm túc xem xét. Đồng thời, Phó Chánh án thường trực TANDTC Bùi Ngọc Hòa cũng thẳng thắn chỉ đạo hội nghị rút kinh nghiệm lần sau của Cụm cần phải chi tiết hơn nữa, phải đi tìm nguyên nhân án bị hủy, sửa, lỗi chủ quan vì lý do gì để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác xét xử.

Ngày mai 29/11, Cụm thi đua số I tiếp tục tổng kết công tác thi đua khen thưởng năm 2013 và phương hướng nhiệm vụ năm 2014; các đơn vị tiến hành thảo luận báo cáo, đóng góp các ý kiến để xây dựng phong trào thi đua cho năm sau. Đồng thời đại diện các tập thể, cá nhân tiêu biểu của Cụm trình bày báo cáo điển hình tiên tiến; bỏ phiếu suy tôn những đơn vị được tặng thưởng Cờ thi đua ngành TAND và Cờ thi đua của Chính phủ; suy tôn 2 điển hình tiên tiến đi dự Hội nghị tổng kết ngành TAND. Cuối hội nghị, Cụm thi đua số I sẽ bầu ra Cụm trưởng và Cụm phó Cụm thi đua năm 2014 và ký kết giao ước thi đua năm 2014 giữa các đơn vị. 

Tống Toàn - Minh Giang