Ăn chặn tiền từ thiện có thể bị xử lý hình sự

Như trường hợp ca sĩ Thủy Tiên quyên góp tiền rồi tận tay trao quà giúp đỡ từng gia đình hoạn nạn nhưng sau đó phát hiện có kẻ ăn chặn 40% trong tổng số 8 triệu đồng của đôi vợ chồng già ở Huế. Nữ ca sĩ phải "làm dữ", buộc người này trả lại 3 triệu đồng vì đó là tiền ủng hộ của khán giả. Tuy nhiên, ở góc độ pháp luật, trường hợp này bị xử lý ra sao? (Mai Phương Lan).

Luật sư tư vấn

Những ngày qua người dân cả nước đồng lòng chia sẻ, cứu trợ, hướng đến miền Trung ruột thịt. Việc ca sĩ Thủy Tiên đã kêu gọi được rất nhiều nhà tài trợ và số tiền tài trợ lớn đã khiến một số người xấu nảy sinh lòng tham, muốn trục lợi, cụ thể như trường hợp mà chị đã nêu.

Hiện, chưa có đủ cơ sở để kết luận hành vi mà người phụ nữ bị cho là ăn chặn đã thực hiện có dấu hiệu cấu thành tội phạm, cũng như có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không. Bởi lẽ, theo như thông tin người nhận tiền cứu trợ cung cấp, hàng xóm xung quanh và sự thừa nhận ban đầu của người phụ nữ, thì chưa xác định rõ người này có hay không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật hình sự như đe dọa, uy hiếp tinh thần, gian dối... để chiếm đoạt 40% số tiền từ thiện.

Tuy nhiên, nếu cơ quan có thẩm quyền vào cuộc để điều tra và xác định người phụ nữ có hành vi uy hiếp tinh thần của người đã nhận tài sản hỗ trợ, bằng những thủ đoạn đe doạ sẽ dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác, làm cho họ lo sợ mà phải giao tiền thì có thể bị xử lý hình sự về tội Cưỡng đoạt tài sản theo quy định tại khoản 1 Điều 170 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Cụ thể, người nào đe dọa sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù 1-5 năm. Hình phạt cao nhất đối với tội danh này là 20 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền 10-100 triệu đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Căn cứ vào quy định pháp luật nêu trên, người phụ nữ này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi có hành vi cấu thành nên tội phạm mà không căn cứ vào việc đã chiếm đoạt được tài sản hay chưa hoặc giá trị tài sản là bao nhiêu. Dấu hiệu cơ bản của tội Cưỡng đoạt tài sản là người phạm tội đã có hành vi uy hiếp tinh thần của người có trách nhiệm về tài sản bằng những thủ đoạn đe doạ sẽ dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác làm cho người có trách nhiệm về tài sản lo sợ mà phải giao tài sản cho người phạm tội.

Theo quan điểm của luật sư, những trường hợp này phải xử lý thật nghiêm, không vì số tiền chiếm đoạt nhỏ mà bỏ qua để tránh tái diễn và hoạt động từ thiện đạt được mục đích tốt đẹp, trao đúng người, gửi đúng nơi.