Hội thảo tham vấn dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số Điều về các tội xâm hại tình dục

Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia đến từ các cơ quan như Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ LĐ-TB&XH, VKSNDTC và đại diện các Tòa án địa phương. Được sự ủy nhiệm của lãnh đạo TANDTC, ông Nguyễn Chí Công, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC chủ trì hội thảo.

Toàn cảnh Hội nghị

Phát biểu dẫn đề, ông Nguyễn Chí Công cho biết, thực tiễn xét xử thời gian qua cho thấy, các cơ quan tiến hành tố tụng đã kịp thời phát hiện và điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật nhiều vụ án xâm hại tình dục phụ nữ, trẻ em, được dư luận đồng tình ủng hộ; qua đó từng bước ngăn chặn loại tội phạm này, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, trẻ em. Hình phạt đối với loại tội phạm này rất nghiêm khắc.

Theo báo cáo của TANDTC, tổng số vụ án xâm hại tình dục trẻ em trong 5 năm (từ 2013 - 2017), Tòa án đã thụ lý 8254 vụ án/8892 bị cáo, xét xử 7586 vụ án/8113 bị cáo. Tình hình tội phạm xâm hại tình dục trẻ em có chiều hướng tăng về tính chất và mức độ nghiêm trọng…

Tuy nhiên, thực tiễn xét xử cũng cho thấy có một số bất cập nảy sinh, đó là việc phát hiện, thu thập chứng cứ, giám định, chứng minh tội phạm gặp nhiều khó khăn do thiếu dấu vết, chứng cứ và đối tượng có hành vi xâm hại thường không khéo che đậy hành vi phạm tội của mình, kể cả việc đe dọa, khống chế nạn nhân.

Mặt khác trẻ em chưa đủ nhận thức để có thể nhận biết đâu là hành vi xâm hại tình dục, nhiều trẻ còn bị khủng hoảng tâm lý, trầm cảm sau khi bị xâm hại nên không kịp thời báo với cơ quan chức năng hoặc khai báo không thống nhất; nhiều gia đình vì danh dự hoặc sợ ảnh hưởng đến tương lai con cái mà không tố giác tội phạm…

Để kịp thời công tác đấu tranh và phòng ngừa loại tội phạm này và thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch triển khai thi hành BLHS 2015, TANDTC đã dự thảo Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán hướng dẫn áp dụng Điều 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147 về các tội xâm phạm tình dục.

Cụ thể, Nghị quyết này hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 141 về tội hiếp dâm, Điều 142 về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, Điều 143 về tội cưỡng dâm, Điều 144 về tội cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi, Điều 145 về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, Điều 146 về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi và Điều 147 về tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm của Bộ luật Hình sự; việc xét xử vụ án xâm hại tình dục tại Tòa án.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó vụ trưởng, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC phát biểu tại hội thảo.

Nghị quyết cũng hướng dẫn một số tình tiết được định tội cụ thể như: Hành vi giao cấu quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145; Hành vi quan hệ tình dục khác quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145; hành vi như thế nào là trái với ý muốn của nạn nhân quy định tại khoản 1 Điều 141 và khoản 1 Điều 142; Hành vi dâm ô quy định tại khoản 1 Điều 146; Như thế nào là trái với ý muốn của nạn nhân, người đang ở trong trạng thái lệ thuộc;…

Dự thảo Nghị quyết cũng quy định về một số tình tiết định khung hình phạt như phạm tội có tổ chức, phạm tội đối với người có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục hay có tính chất loạn luân…

Tại hội thảo, các chuyên gia đã đóng góp ý kiến liên quan đến một số điều khoản trong Nghị quyết, trong đó có một số nội dung đáng chú ý cần làm rõ và quy định cụ thể như: thế nào là hành vi tình dục khác, các thủ đoạn dùng để hiếp dâm; những quy định liên quan đến hành vi dâm ô, những trường hợp phải loại trừ, những hành vi không phải là dâm ô,…

Thay mặt TANDTC, ông Nguyễn Chí Công, Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế và quản lý khoa học TANDTC khẳng định sẽ tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để Hội đồng Thẩm phán TANDTC thông qua.

Mai Thoa