Xây dựng TAQS Quân chủng Hải quân các cấp vững mạnh toàn diện

Trong những năm qua, các Toà án quân sự (TAQS) Quân chủng Hải quân tích cực hưởng ứng phong trào thi đua của Quân chủng Hải quân và của hệ thống TAND; thực hiện tốt lời di huấn của Bác “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” gắn với cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sỹ Hải quân"; tạo môi trường an toàn, ổn định, kỷ luật, kỷ cương; xây dựng đơn vị và Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Cách đây 42 năm, ngày 12/9/1974, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký Quyết định số 128/QP-QĐ thành lập TAQS Quân chủng Hải quân. Giai đoạn này, Quân chủng Hải quân chỉ có một TAQS thực hiện chức năng xét xử sơ thẩm đồng thời chung thẩm; xét xử xong, bản án có hiệu lực pháp luật ngay, bị cáo và các đương sự không có quyền kháng cáo. Năm 1986, Hội đồng Nhà nước (nay là Ủy ban Thường vụ Quốc hội) ban hành Pháp lệnh Tổ chức và hoạt động TAQS. Theo pháp lệnh, TAQS xét xử hai cấp: Sơ thẩm và phúc thẩm nên đã giải thể các TAQS Quân chủng.

Bước sang thập niên 90 của thế kỷ XX, xuất phát từ vị trí, tầm quan trọng đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc và sự phát triển về tổ chức biên chế, trang bị kỹ thuật quân sự của Quân chủng Hải quân đòi hỏi cần có cơ quan tư pháp đồng bộ để giải quyết, xử lý các vụ việc. Mặt khác, từ tình hình an ninh trên biển diễn biến phức tạp và thực tiễn công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật trong Quân chủng Hải quân - một quân chủng có tính chất đặc thù; nhân chuyến công tác tại Trường Sa, Nhà giàn DK1 và kiểm tra Quân chủng Hải quân, Chủ tịch nước Lê Đức Anh yêu cầu cần tái thành lập TAQS Quân chủng Hải quân. Trước yêu cầu đó, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân và Bộ Quốc phòng đề nghị Nhà nước tái thành lập các TAQS trong Quân chủng Hải quân. Ngày 27/2/1993, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ký quyết định thành lập TAQS Quân chủng Hài quân và TAQS khu vực 1, TAQS khu vực 2 Quân chủng Hải quân để duy trì nghiêm pháp luật.

Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình làm việc với TAQS Quân chủng Hải quân

TAQS Hải quân được tổ chức thành hai cấp gồm: TAQS Quân chủng Hải quân và hai TAQS Khu vực thuộc Quân chủng Hải quân. TAQS Quân chủng Hải quân trụ sở tại TP. Hải Phòng có địa bàn hoạt động trên phạm vi cả nước. TAQS Khu vực 1 Quân chủng Hải quân trụ sở tại TP. Hải Phòng có địa bàn hoạt động từ tỉnh Bình Định trở ra phía Bắc. TAQS Khu vực 2 Quân chủng Hải quân trụ sở đóng tại TP. Hồ Chí Minh có địa bàn hoạt động từ tỉnh Phú Yên trở vào phía Nam. Các TAQS Hải quân có thẩm quyền xét xử những vụ án hình sự mà bị báo là người do Quân chủng Hải quân quản lý và các vụ án gây thiệt hại cho Quân chủng Hải quân. Biên chế của TAQS Quân chủng Hải quân và TAQS Khu vực 1, TAQS Khu vực 2 Quân chủng Hải quân là 14 cán bộ; 100% cán bộ, nhân viên của các đơn vị là đảng viên, có trình độ đại học và sau đại học.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà Tòa án cấp trên và Quân chủng Hải quân giao cho, TAQS Quân chủng Hải quân luôn quan tâm thực hiện việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm kiện toàn biên chế tổ chức. Các đơn vị tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, lối sống lành mạnh, chấp hành nghiêm kỷ luật chuyên môn, đáp ứng công tác tư pháp. Đơn vị cũng thường xuyên tổ chức học tập, hội thảo để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên; tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ xét xử cho 100% Hội thẩm quân nhân. Bên cạnh đó, các đơn vị thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 05/ CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; tích cực hưởng ứng phong trào thi đua của Quân chủng Hải quân và của hệ thống TAND; thực hiện tốt lời di huấn của Bác “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” gắn với cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sỹ Hải quân". Ngoài ra, các cán bộ, công chức duy trì có nề nếp các chế độ về hành chính quân sự, đảm bảo đơn vị an toàn về mọi mặt.

Do triển khai đồng bộ các biện pháp, nên trong những năm qua 100% vụ án đều được các TAQS Hải quân đưa ra xét xử đúng thời hạn luật định, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không có vụ án nào xét xử oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Đa số, các vụ án được TAQS Hải quân tổ chức xét xử lưu động tại địa bàn nơi xảy ra tội phạm nên có tác động trực tiếp tích cực đến các đối tượng tham dự phiên tòa. Sau xét xử, Tòa án đều ra thông báo gửi tới các đơn vị trong Quân chủng làm tài liệu học tập, rút kinh nghiệm chung về nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm và các biện pháp phòng ngừa. Qua đó, Tòa án góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật cho bộ đội, làm cho tình hình vi phạm pháp luật và kỷ luật trong Quân chủng giảm đáng kể, tạo môi trường an toàn, ổn định, kỷ luật, kỷ cương; xây dựng đơn vị và Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Bên cạnh đó, các TAQS Hải quân luôn làm tốt chức năng tham giúp Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân chủng về công tác tư pháp và đấu tranh phòng, chống vi phạm trong Quân chủng; tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ chiến sỹ trong toàn Quân chủng, trên các tàu trực, các đảo, nhà giàn, ngư dân làm ăn trên biển hiểu chấp hành tốt pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế. Đặc biệt năm 2014 khi giàn khoan Hải dương 981 của Trung Quốc xâm phạm vùng biển, vùng thềm lục địa của Việt Nam, theo yêu cầu của Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân, TAQS Hải quân cử cán bộ tham gia trực tiếp đấu tranh ngoài thực địa… Với những thành tích trên, các TAQS Hải quân vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, đạt danh hiệu “Đơn vị quyết thắng”, “Đơn vị tiên tiến”, nhiều cá nhân được Chánh án TANDTC, Chánh án TAQS Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tư lệnh Hải quân, Chủ nhiệm Chính trị Hải quân tặng danh hiệu “Chiến sỹ thi đua”, “Chiến sỹ tiên tiến”…

Năm 2017, tiếp tục quán triệt sâu sắc nhiệm vụ của hệ thống TAND, TAQS Trung ương; nhiệm vụ Quân sự Quốc phòng của Quân chủng và Cục Chính trị Hải quân, Đại tá Nguyễn Văn Tú, Chánh án TAQS Quân chủng Hải quân cho biết: Các TAQS Quân chủng Hải quân đang tập trung triển khai toàn diện các mặt công tác, tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; có tinh thần đoàn kết thống nhất, tâm huyết với công việc, giữ vững kỷ luật chuyên môn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Các đơn vị phấn đấu xét xử 100% các vụ án đúng thời hạn luật định, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra án oan; thực hiện tốt công tác thi hành án hình sự. Các đơn vị duy trì nghiêm các chế độ về hành chính quân sự; thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 87 của Quân ủy Trung ương, tích cực hưởng ứng thực hiện tốt phong trào thi đua của hệ thống TAND và Quân đội nhằm xây dựng TAQS Quân chủng Hải quân các cấp vững mạnh toàn diện.

Trần Minh Giang