Loa phường không có lỗi

Vậy là sau vô số những bực bội của người dân về chiếc loa phường thì mới đây Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã chỉ đạo xem xét lại hiệu quả của phương tiện này. Loa phường bị cho là một phương thức truyền tin kiểu “cưỡng bức” phiền toái bậc nhất.

Có nhiều quan điểm trái chiều về vấn đề này. Trong khuôn khổ bài viết, tôi có một số so sánh về chiếc loa đặt ở phường trong nội thị và chiếc loa ở một xã ngoại ô Hà Nội. Về cơ bản thì chúng đều có một sứ mệnh giống nhau.

Quê tôi thuần nông, cách trung tâm Hà Nội hơn 30 cây số. Cũng như các xã lân cận, hệ thống loa xã được bố trí mỗi thôn một cái, ở quê tôi họ vẫn gọi bằng một cái tên địa phương là đài công. 

Quản lý hệ thống loa xã là một anh cán bộ văn hóa trẻ có bằng trung cấp về nông nghiệp. Có thể công việc vận hành hệ thống loa chỉ là việc phụ nên thời gian phát sóng bập bõm, lúc có lúc không. Ngoài việc thông báo về thời vụ gieo cấy, báo nộp thuế, nhận lương hưu, trợ cấp người cao tuổi…thì cái loa xã quê tôi có những tác dụng nhất định.

Có năm mưa lớn, nước ngập trắng đồng, nửa đêm báo đê sắp vỡ, tiếng anh cán bộ văn hóa kêu gọi dồn dập trên loa. Làng tôi nằm dưới chân đê, nghe tiếng loa, người lớn ôm người bé chạy bán sống bán chết lên chỗ cao ráo. May mắn đêm ấy không ai bị nước cuốn.

Nhiều vụ "cẩu tặc" vào làng bị phát hiện, nhờ có chiếc loa xã mà kẻ gian bị người dân khắp xã bao vây không còn đường thoát. Những thông tin như tìm đứa trẻ đi lạc, thông báo vụ tai nạn giao thông, nhặt được của rơi...tưởng rằng vụn vặt nhưng lại rất hữu ích, ít nhất là đối với người dân quê.

Còn ở phường, chiếc loa phường bị nhiều người xem là kẻ thù bởi nó gây ra nhiều phiền nhiễu. Người dân phát cáu về những thông báo lặp đi lặp lại hàng ngày, hàng giờ. Những âm thanh xé tai khiến nhiều người mệt mỏi, bực bội. Người dân bị làm phiền vì tiếng nó quá to, việc xây dựng, phát sóng các chương trình thông báo quá vụng về dẫn đến nhàm chán.

Người sống ở thành thị vốn dĩ đã bị tra tấn bởi hàng chục những thứ âm thanh hỗn tạp của tiếng xe, tiếng còi nên khó có thể nạp thêm thứ âm thanh và thông tin vô vị của chiếc loa phường được nữa. Thế nên, khi Chủ tịch TP đề nghị xem xét lại tính hiệu quả, thậm chí chấm dứt sứ mệnh của loa phường khiến đông đảo người dân Thủ đô hoan nghênh.

Nhưng cái loa tuyệt nhiên không có lỗi. Ở một số nơi, một số thời điểm chiếc loa phường hay xã vẫn có một tác dụng không thể phủ nhận. Nhiều người cho rằng ở đỉnh cao thời đại công nghệ như bây giờ, giữa Thủ đô thì những cái loa phường thể hiện sự lạc hậu, cổ hủ. Nhưng xét trên phương diện quy mô phường, xã để cá biệt hóa thông tin thì không phương tiện nào có thể làm tốt hơn loa phường. 

Thay vì "khai tử" nó nếu chúng ta tìm cách để khắc phục những hạn chế của loa phường như lắp đặt ở vị trí phù hợp, kiểm soát cường độ âm thanh, điều chỉnh thời gian phát sóng và nội dung các bản tin, thông báo liệu có hạn chế được những phiền toái cho người dân? 

Nếu không làm được điều đó và người dân vẫn thấy loa phường là "cơn ác mộng" thì thực sự sứ mệnh của loa phường đã đến lúc phải dừng lại.

Biên Thùy