Facebook không phải là báo chí

Tâm điểm dư luận - Ngày đăng : 05:45, 18/03/2016

Tùng “lò gạch” ở Thái Nguyên bỗng dưng rồ dại khi post lên phây (facebook) mấy dòng tin siêu nhảm nhí và bịa đặt về một vụ bắt cóc trẻ em tại khu vực Trường Mầm non 19/5 (thuộc phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên) tỉnh Thái Nguyên.

Liều mạng hơn, Tùng lò gạch còn “bình” rằng việc bắt cóc người để lấy nội tạng xảy ra trên địa bàn ngày càng nhiều và táo tợn.  

Tin nhảm trên phây gây hoang mang dư luận, báo hại Công an Thái Nguyên phải vào cuộc. Hóa ra trên địa bàn không có vụ bắt cóc nào như tin của Tùng lò gạch. Tùng đã bị cảnh cáo và xử phạt vi phạm hành chính số tiền 12,5 triệu đồng.

Rõ ràng là thông tin trên “phây” không phải là thông tin.

Liên quan đến các trang thông tin điện tử và mạng xã hội phát triển quá nóng hiện nay, cơ quan thẩm tra đề nghị Dự thảo Luật cần quy định cụ thể về báo điện tử nhưng không nên quy định về các trang tin điện tử tổng hợp. Các trang tin điện tử tổng hợp có tính chất tương tự như báo điện tử, đã được Nghị định số 72 của Chính phủ và Thông tư 09 của Bộ Thông tin & Truyền thông điều chỉnh, trong đó quy định hồ sơ đề nghị cấp phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp phải có “văn bản chấp thuận của các tổ chức cung cấp nguồn tin để đảm bảo tính hợp pháp của nguồn tin”. Tuy nhiên làm gì có báo nào cho phép một trang tin điện tử sao chép lại thông tin bài vở của mình để làm giảm bớt lượng truy cập báo điện tử và lượng báo in của họ.

Xin lưu ý, Bộ trưởng Bộ Thông tin & truyền thông Nguyễn Bắc Son từng khẳng định các trang thông tin điện tử và mạng xã hội không phải là báo chí. Nếu đưa vào luật để điều chỉnh tức là đã hợp thức các trang này là báo chí, là thừa nhận báo tư nhân.

Chợt nhớ Giáo sư Mindy McAdams - giảng viên Khoa Báo chí - Đại học Florida (Mỹ) trong một lần đến Việt Nam cách đây không lâu đã nhấn mạnh rằng, ở Mỹ, mạng xã hội không phải là báo chí. Thế nhưng ở ta đã nhầm khi xếp chung báo chí, báo điện tử, các trang web với các thông tin trên mạng xã hội. Tất nhiên  mạng xã hội với ưu thế mọi lúc mọi nơi, trong cuộc, người ta có thể có những thông tin đời sống như tai nạn giao thông, thiên tai, hiếu hỷ, chuyện lạ và nhiều loại thông tin khác nhanh chóng. Đã có những thông tin trên zalo, facebook giúp ích cho cơ quan điều tra khi truy tìm nạn nhân, truy bắt thủ phạm…

Với vai trò là phương tiện chia sẻ cảm xúc cá nhân, thông tin bè bạn theo dòng thời gian, mạng xã hội giúp các thông tin cá nhân đến với bè bạn nhanh hơn. Tính hữu dụng của mạng xã hội có lẽ khỏi cần bàn cãi nhưng mặt trái của nó với những tác hại của nó thì chủ tài khoản cũng khó lường hết hậu họa còn cơ quan quản lý cũng bó tay luôn.

Luật pháp Việt Nam hiện quy định không có báo chí tư nhân nên càng không có cơ sở pháp lý để xếp các trang điện tử này như một cơ quan báo chí. Ngay cả các nước có báo tư nhân người ta cũng không công nhận các trang mạng xã hội này là báo chí bởi nó không có tư cách pháp nhân. Báo tư nhân ở các nước này cũng có tôn chỉ mục đích cụ thể và chịu sự điều chỉnh của luật pháp. 

Bảo Dân