Thủ tướng: Văn nghệ sỹ, trí thức, nhà khoa học hòa nhập nhưng không được hòa tan

Nhân kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng (1/8/1930-1/8/2020), chiều 30/7, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gặp mặt 203 đại biểu đại diện cho hơn 6,5 triệu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ trong cả nước.

Cùng dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng, lãnh đạo một số bộ, ngành và 203 đại biểu đại diện cho hơn 6,5 triệu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ.

Thành tựu cách mạng vĩ đại của Đảng hơn 90 năm có sự đóng góp to lớn của ngành tuyên giáo

Phát biểu tại buổi gặp Thủ tướng nêu rõ, công tác tuyên giáo là một trong ba trụ cột quan trọng của công tác xây dựng Đảng, bao gồm chính trị, tư tưởng, và tổ chức; đóng vai trò đi trước-mở đường, bảo đảm cho sự trường tồn và sự lãnh đạo toàn diện của Đảng.

Trong đó, công tác tuyên giáo hay công tác chính trị tư tưởng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong việc giáo dưỡng tinh thần, giác ngộ tư tưởng, xây dựng sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần đưa đến các thắng lợi vẻ vang cho đất nước ta mà trực tiếp là hai cuộc kháng chiến vĩ đại giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc và cả trong công cuộc khôi phục, xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội đất nước ngày nay.

90 năm nhìn lại với nhiều biến cố và bước ngoặt của đất nước đi cùng với tiến trình cách mạng của Đảng và dân tộc, ngành tuyên giáo của nước ta đã nhiều lần "thay tên, đổi họ" để thích ứng với bối cảnh từng giai đoạn, nhưng bản chất và sứ mệnh lịch sử trăm năm không hề thay đổi. Vai trò đi trước mở đường trong phát triển kinh tế-xã hội ngày nay của ngành tuyên giáo cũng to lớn, đồ sộ và vĩ đại không kém giai đoạn trước đây.

Thủ tướng khẳng định những thành tựu cách mạng vĩ đại của Đảng ta suốt hơn 90 năm qua có sự đóng góp to lớn của ngành tuyên giáo, mà trực tiếp là những người làm công tác tuyên giáo. Đây không phải là những vị quan cách mạng, mà là những chiến sĩ dũng cảm, kiên trung trên mặt trận tư tưởng văn hóa như Bác Hồ từng nói “một tấm gương sống còn giá trị hơn 100 bài diễn văn tuyên truyền”, "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn", "bùn" ở đây chính là mặt trái cơ chế thị trường.

Thủ tướng cho rằng, dấu ấn 90 năm của ngành tuyên giáo có vai trò rất lớn của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ. Trong kháng chiến kiến quốc, văn nghệ sĩ trí thức đã tiến hành cuộc dấn thân triệt để, mỗi văn nghệ sĩ, trí thức, nhà khoa học tự đứng một vị trí, tự gánh lấy một trách nhiệm, tự làm đầy một lẽ sống, “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ/ Mặt trời chân lý chói qua tim”.

“Chúng ta có thể tự hào khẳng định bằng tài năng, công sức và tâm huyết, văn nghệ sĩ, trí thức, nhà khoa học của Việt Nam đã góp phần làm cho thế giới hiểu rằng Việt Nam không còn là tên gọi của một cuộc chiến tranh, mà thực sự trở thành biểu tượng của tinh thần vì hòa bình, một hình mẫu đổi mới, luôn nuôi dưỡng trong mình khát vọng hùng cường, không thua kém bất kỳ dân tộc nào trên thế giới như mong muốn của Bác Hồ cách đây 50 năm”, Thủ tướng bày tỏ.

Dân tộc ta có truyền thống quý trọng hiền tài. Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, luôn trân trọng và tạo mọi điều kiện thuận lợi để đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ phát triển cả về số lượng, chất lượng nhằm đóng góp nhiều hơn cho đất nước.

Chính phủ cũng đã ban hành triển khai nhiều cơ chế, chính sách ưu tiên phát triển đội ngũ trí thức, tôn trọng, đảm bảo quyền tự do sáng tạo gắn với trách nhiệm xã hội của văn nghệ sĩ, trí thức đối với sự nghiệp văn hóa dân tộc. Trong điều kiện khó khăn vẫn tiếp tục thực hiện và có thêm các chính sách hỗ trợ đối với văn nghệ sĩ, trí thức có cống hiến.

Chúng ta cần có thêm nhiều hình thức vinh danh và tưởng thưởng xứng đáng hơn nữa cho đội ngũ khoa học, trí thức, văn nghệ sĩ cả về vật chất lẫn tinh thần, đặc biệt là kiến tạo môi trường tự do sáng tạo. “Tôi nghĩ không có phần thưởng nào được đội ngũ trí thức, nhà khoa học và văn nghệ sỹ đón nhận nhiệt thành hơn phần thưởng mà tôi đã nêu là môi trường tự do sáng tạo”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Tuy nhiên Thủ tướng cũng chỉ rõ, những kết quả, thành tựu do đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ đóng góp là rất quan trọng song vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế sâu rộng và phát triển bền vững đất nước trong thời kỳ mới.

Đội ngũ trí thức tuy đã gia tăng về số lượng và trình độ, nhưng còn thiếu trí thức đầu ngành, tổng công trình sư, các chuyên gia có khả năng chủ trì thực hiện các chương trình, dự án nghiên cứu lớn của quốc gia và quốc tế.

Trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ còn ít tác phẩm có giá trị cao về những thành tựu có tính lịch sử của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế. Vẫn còn một bộ phận trí thức, văn nghệ sỹ chưa ý thức rõ bổn phận của mình đối với đất nước, chưa tâm huyết, chưa đầu tư nhiều thời gian cho học tập, nghiên cứu để nâng cao trình độ.

Cá biệt, còn một số cá nhân, nhóm trí thức, văn nghệ sỹ chưa mạnh dạn, thẳng thắn, ngại bày tỏ chính kiến, thậm chí né tránh hoặc lợi dụng danh nghĩa để đưa ra các ý kiến, quan điểm sai trái. Một số ít trường hợp háo danh, hám lợi đã làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín chung của những nhà trí thức chân chính.

Nhiều văn nghệ sỹ thoát ly ra khỏi đời sống nhân dân, do đó bị mất đi nguồn nhựa sống để sáng tác...

Truyền cảm hứng, khơi dậy trong giới trẻ về cội nguồn, về văn hóa truyền thống của dân tộc

"Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đặt niềm tin tưởng và sự kỳ vọng vào đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ mà tiêu biểu là hơn 200 đại biểu đang có mặt tại đây, đại diện cho hơn 6,5 triệu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ của cả nước. Mong rằng các đồng chí, các bác, các anh chị tiếp tục cống hiến nhiều hơn nữa, mang lại những điều tốt đẹp nhất cho nhân dân, góp phần xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc như di nguyện của Bác Hồ cách đây hơn 50 năm", Thủ tướng bày tỏ.

Thủ tướng lưu ý, trong một thế giới phẳng, thách thức đặt ra đối với văn nghệ sỹ, trí thức, nhà khoa học là sự gìn giữ, bảo tồn và phát huy các gia trị văn hóa, lịch sử truyền thống hàng ngàn năm của dân tộc, hòa nhập nhưng không hòa tan.

Đây là thách thức lớn bởi xu hướng hội nhập, toàn cầu hóa có thể tác động làm phai nhạt những giá trị văn hóa có tính cội nguồn. Hàng nghìn năm nay, cha ông chúng ta luôn biết cách đẩy lùi mọi âm mưu đồng hóa của nước ngoài.

Các văn nghệ sỹ, nhà trí thức ngày nay cũng chính là những chiến sỹ, luôn đề cao cảnh giác và tinh thần đấu tranh trên mặt trận này, phải biết cách truyền cảm hứng, khơi dậy trong giới trẻ về cội nguồn, về văn hóa truyền thống của dân tộc, về lý tưởng phụng sự quốc gia độc lập, tự cường, thịnh vượng.

Chúng ta đang tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đại hội sẽ vạch ra những định hướng chiến lược cho phát triển đất nước trong 10 năm tới, tầm nhìn đến năm 2045 và cụ thể hóa cho giai đoạn 5 năm 2021-2025.

"Trong toàn bộ tiến trình đó, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ tiếp tục đóng vai trò hết sức quan trọng trong hoạt động sáng tạo, nghiên cứu đề xuất, phản biện chính sách... phục vụ xây dựng, hoạch định và triển khai đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, cải thiện đời sống nhân dân", Thủ tướng nêu rõ.

Một dân tộc giàu chưa hẳn là một dân tộc mạnh, một dân tộc mạnh phải là một dân tộc có khả năng trường tồn. Một dân tộc mạnh thì phải có quyết tâm để trở thành một dân tộc giàu.

Một dân tộc có bề dày hàng nghìn năm văn hiến, một dân tộc đã sinh ra nhiều bậc hiền tài, danh nhân văn hóa, trong đó nhiều danh nhân được thế giới tôn vinh, một dân tộc đã hiển hách chống lại hàng trăm cuộc xâm lăng của ngoại bang để trường tồn, thì đó phải là một dân tộc mạnh.

Dân tộc đó quyết không thể để thế giới coi thường như một dân tộc bạc nhược, quyết không thể là một dân tộc nghèo được. Đây cũng chính là sứ mệnh mà tất cả chúng ta cùng với ngành Tuyên giáo, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ của chúng ta cùng chung tay lãnh ấn.

Thủ tướng nhấn mạnh, đây là nhiệm vụ sống còn, là thể diện, niềm tin, niềm tự hào và tinh thần dân tộc, phải luôn nằm trong tiềm thức, chảy trong huyết quản của mỗi văn nghệ sỹ, trí thức, nhà khoa học chúng ta.

Càng nhìn sâu hơn vào quá khứ, chúng ta sẽ càng nhìn thấy được xa hơn về tương lai. Hôm nay chúng ta nhớ lại các chặng đường của 90 năm qua, mà mới nhất là chặng đường 10 năm vừa mới đi qua, chúng ta sẽ có thể nhìn trước được 10 năm nữa - năm 2030 - thời điểm kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng cũng là 100 năm ngành Tuyên giáo, chúng ta sẽ thế nào?

Điều này không chỉ phụ thuộc vào những gì ngành Tuyên giáo kế tục sẽ làm mà còn là những gì chúng ta đang làm hiện nay.

"Với những nét son chói sáng của ngành Tuyên giáo trong 90 năm qua được tô điểm bởi các nhà lãnh đạo tiền bối, các nhà làm công tác tuyên giáo qua các thời kỳ, chúng ta sẽ gặp nhiều thách thức để làm cho nét son đó chọi lọi hơn nữa", Thủ tướng bày tỏ sự tin tưởng.

Xuân Lan