“Đại án” Huyền Như và đồng phạm: VietinBank không phải bồi thường cho ACB và NaviBank

Theo đó, đối với kháng cáo của ngân hàng ACB, HĐXX cho rằng, tại phiên xử phúc thẩm, ACB và các nhân viên của ngân hàng này vẫn giữ nguyên đề nghị hủy một phần bản án sơ thẩm, xem xét lại tư cách tố tụng và yêu cầu VietinBank phải có trách nhiệm bồi thường số tiền 718 tỷ đồng cho ACB.

HĐXX xét thấy, đầu năm 2007, Huyền Như vay trên 200 tỷ đồng để đầu tư bất động sản. Do vay lãi cao, mất khả năng thanh toán, Huyền Như nảy sinh ý định chiếm đoạt tiền của các đơn vị. Qua bà Huỳnh Thị Ngọc Ánh, Phó phòng kế toán ACB, Huyền Như biết ACB có chủ trương cho nhân viên đem gửi tiền ở ngân hàng khác để hưởng lãi suất vượt trần. Chớp lấy cơ hội, Huyền Như thỏa thuận với Huỳnh Bảo Ngọc, Phó phòng quản lý quỹ ACB, mức lãi suất 14% được ghi trên hợp đồng còn lãi suất ngoài hợp đồng sẽ trả cho Ngọc.

Theo HĐXX, sau khi nhận tiền của các nhân viên ACB, Huyền Như giả chủ tài khoản, giả lệnh chi chuyển tiền. Sự thiếu trách nhiệm của ACB và người môi giới là bà Huỳnh Thị Ngọc Ánh đã tạo điều kiện vô cùng thuận lợi cho Huyền Như thực hiện hành vi phạm tội.

Các bị cáo lắng nghe Hội đồng xét xử tuyên án

Tất cả các thủ tục liên quan đến mở tài khoản tại VietinBank đều do Huyền Như và Bảo Ngọc thực hiện. Các nhân viên ACB không quan tâm đến hợp đồng ủy thác nhận tiền với ACB, không đến ngân hàng làm làm thủ tục, cũng không theo dõi số dư trên tài khoản của mình do số tiền này không phải sở hữu của họ.

Theo đại diện VKS, thực chất của việc ủy thác là giả tạo nhằm cho thuê, mượn tài khoản. Những hợp đồng này là trái pháp luật được xác định là vô hiệu. “Điều này có cơ sở chấp nhận”, HĐXX nhận định.

HĐXX cho rằng, chính sự tắc trách của các nhân viên ACB và hành vi cố ý làm trái đã được xét xử theo tội Cố ý làm trái của lãnh đạo ACB đã bị Huyền Như lợi dụng và dùng thủ đoạn chiếm đoạt tiền của ACB.

HĐXX nhận định: “Từ những phân tích trên cho thấy, Bảo Ngọc, ACB và các nhân viên đã bị Huyền Như lừa ngay từ khi mở tài khoản. ACB không thực hiện các giao dịch với VietinBank. Nên ACB không thể là nguyên đơn dân sự, VietinBank không thể là bị đơn. HĐXX xét thấy yêu cầu kháng cáo của ACB buộc VietinBank bồi thường cho ngân hàng này là không có cơ sở. Ngân hàng VietinBank không có lỗi, không phải bồi thường cho ACB. Bản án sơ thẩm tuyên Huyền Như phải đền bù cho ACB là chưa đúng. Huyền Như phải bồi thường cho các nhân viên của ACB rồi các nhân viên này trả cho ACB mới đúng. Tuy nhiên, do nguồn gốc số tiền này đều của ACB nên HĐXX xét thấy không cần phải sửa án”.

Tương tự, HĐXX cho rằng, ngân hàng NaviBank cũng có chủ trương để nhân viên mang tiền gửi vào VietinBank. Những hợp đồng này là trái pháp luật và giả tạo. Theo quy định của pháp luật, ngân hàng không được phép cho nhân viên mang tiền của mình sang ngân hàng khác gửi để hưởng mức lãi suất vượt trần.

HĐXX nhận định, “NaviBank không giao dịch gửi tiền với VietinBank nên NaviBank không thể là nguyên đơn dân sự và VietinBank không thể là bị đơn. Lỗi để bị cáo Như chiếm đoạt tiền trong trường hợp này đều do lãnh đạo NaviBank và các nhân viên. Không có cơ sở chấp nhận kháng cáo của NaviBank buộc VietinBank phải có trách nhiệm bồi thường”.

Về kháng cáo của VIB, HĐXX cũng cho rằng, bản án sơ thẩm đã xét xử đúng khi xác định Huyền Như mượn tên của người thân, bạn bè làm giả sổ tiết kiệm để vay hơn 300 tỷ đồng của VIB. Hành vi gian dối của Huyền Như và các đồng phạm bị sơ thẩm tuyên, phải có trách nhiệm liên đới bồi thường cho VIB là đúng nên không chấp nhận kháng cáo.

Đối với 5 đơn vị là Công ty Phương Đông, Công ty Hưng Yên, Công ty SBBS, Công ty Toàn Cầu và Công ty An Lộc, HĐXX cho rằng, việc mở tài khoản của 5 công ty này là hoàn toàn có thật, hợp pháp, đúng quy định. Số tiền của 5 công ty này chuyển hợp pháp vào tài khoản của mình và được VietinBank hạch toán cụ thể vào sổ sách. Huyền Như đã lợi dụng vai trò Kiểm soát viên dùng nhiều thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt 1.085 tỷ đồng của 5 đơn vị trên. HĐXX nhận định: “Hành vi của Huyền Như có dấu hiệu tham ô tài sản. Về trách nhiệm dân sự, VietinBank là đơn vị có trách nhiệm giữ tiền để Huyền Như chiếm đoạt nên có trách nhiệm bồi thường. Trong trường hợp này, 5 đơn vị chỉ là người có quyền và nghĩa vụ liên quan. VietinBank được xác định là nguyên đơn dân sự. Tòa cấp sơ thẩm xác định bị cáo Huyền Như lừa đảo 5 công ty này là sai nghiêm trọng về tội danh”.

Tại phiên tòa, đại diện VKS đề nghị hủy một phần tội lừa đảo để điều tra về tội tham ô tài sản đối với Huyền Như, HĐXX cho rằng, bị cáo Huyền Như được bổ nhiệm giữ chức vụ Trưởng phòng giao dịch theo quyết định của VietinBank vào năm 2010. Theo đó, bị cáo được quyền ký vào các hồ sơ vay vốn, ký duyệt và kiểm soát hồ sơ vay vốn, có quyền thực hiện xác nhận số dư...

Các bị cáo tại phiên tòa

Với các chứng cứ có trong hồ sơ và kết quả thẩm vấn công khai tại phiên tòa cho thấy, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, Huyền Như đã làm hoàn toàn trái quy trình. HĐXX cho rằng, có cơ sở khẳng định Huyền Như là người có chức vụ quyền hạn, bị cáo đã lợi dụng điều này để thực hiện hành vi phạm tội.

Do đó, HĐXX nhận định, xét thấy ý kiến của vị đại diện VKS cho rằng Huyền Như có dấu hiệu tội tham ô, VietinBank có tư cách là người bị hại, việc tòa sơ thẩm xác định sai tội danh và tư cách tham gia tố tụng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của 5 công ty. Nhưng cấp phúc thẩm không thể sửa bản án vì sẽ vi phạm quyền kháng cáo của VietinBank nên HĐXX xét thấy, đề nghị của VKS là có cơ sở và chấp nhận.

Từ những nhận định trên, HĐXX đã tuyên hủy một phần bản án liên quan đến hành vi chiếm đoạt đối với 5 Công ty Phương Đông, Công ty Hưng Yên, Công ty SBBS, Công ty Toàn Cầu và Công ty An Lộc để điều tra xét xử lại. Nếu trong quá trình điều tra, thấy có dấu hiệu của tội Tham ô thì tiếp tục xem xét, xử lý những người có liên quan.

Liên quan đến tội danh và hình phạt, HĐXX cho rằng, một số bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, ăn năn hối cải nên chấp nhận kháng cáo, tuyên giảm án cho các bị cáo: Huỳnh Hữu Danh 14 năm; Đào Thị Tuyết Dung 13 năm tội lừa đảo; 2 năm tội cho vay lãi nặng, hình phạt chung là 15 năm tù; Phạm Anh Tuấn 11 năm tù; Lương Thị Việt Yên 6 năm tù; Hồ Hải Sỹ 5 năm tù; Trần Thanh Thanh 9 năm tù; Tống Nguyên Dũng 5 năm tù; Huỳnh Trung Chí 7 năm tù; Bùi Ngọc Quyên 13 năm tù; Vũ Nguyễn Xuân Tiên 9 năm tù; Nguyễn Thị Phúc Ngân 10 năm tù. Riêng bị cáo Lê Thị Ngọc Lợi bị tuyên mức án 3 năm nhưng cho hưởng án treo.

Các bị cáo khác có kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, nhưng không có căn cứ xem xét nên giữ nguyên.

Bên cạnh đó, HĐXX còn kiến nghị cơ quan điều tra Bộ Công an khởi tố 08 đối tượng có hành vi giúp bị cáo Huyền Như lừa đảo chiếm đoạt 180 tỷ đồng của VIB gồm: Âu Thanh Hòa, Nguyễn Thanh Nhã, Đỗ Quốc Thái, Nguyễn Đình Út, Dương Thanh Tâm, Nguyễn Thị Thủy, Bùi Minh Hải, Hùng Vạn Đức về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 139 Bộ luật Hình sự;

Kiến nghị cơ quan điều tra Bộ Công an khởi tố bổ sung đối với Trần Thị Tố Quyên hành vi giúp sức cho bị cáo Huỳnh Thị Huyền Như lừa đảo chiếm đoạt của VIB 15 tỉ đồng (đã xử hành vi giúp sức Như chiếm đoạt 50 tỉ đồng thông qua việc mở tài khoản của Dương Thị Nguyệt và Nguyễn Thị Bé Năm) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Điều 139 Bộ luật Hình sự.

Kiến nghị VKSNDTC khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với Trương Minh Hoàng và Nguyễn Thị Minh Hương, nguyên Phó Giám đốc Chi nhánh VietinBank Tp. Hồ Chí Minh về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Điều 285 Bộ luật hình sự xảy ra tại Chi nhánh VietinBank Tp. Hồ Chí Minh liên quan đến trách nhiệm trong việc ký các hợp đồng tiền gửi với các đơn vị ACB, NaviBank, Công ty Phương Đông, Công ty An Lộc để bị cáo Huyền Như giả chủ tài khoản lập chứng từ chiếm đoạt tiền.

Kiến nghị Cơ quan điều tra Bộ Công an làm rõ trách nhiệm của bà Vũ Hồng Hạnh, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Phương Đông vì đã có hành vi ký 07 lệnh chi khống cho Huỳnh Thị Huyền Như hợp thức hóa hành vi chiếm đoạt 380 tỷ đồng trên tài khoản của Công ty Phương Đông, tại Chi nhánh VietinBank TP. Hồ Chí Minh.

Kiến nghị cơ quan điều tra Bộ Công an tiếp tục xác minh làm rõ đối với một số đối tượng có hành vi cho vay lãi nặng vượt quá 10 lần lãi suất do Ngân hàng Nhà nước quy định tại thời điểm cho vay, nhưng chưa bị truy tố gồm: Lê Huyền Trân, Phạm Thái Đông, Luyện Thị Mai Hòa, Kiều Thị Thu Hương, Lê Thị Ngọc Nga, Nguyễn Thị Phương Hoàng Trung và Trần Thị Nhất.

Kiến nghị VKSNDTC làm rõ trách nhiệm của ông Nguyễn Văn Sẻ, nguyên Giám đốc Chi nhánh VietinBank TP. Hồ Chí Minh, để xử lý theo quy định của pháp luật; Làm rõ và thu hồi các tài sản là vật chứng của vụ án đã bị bị cáo Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt để trả lại cho các đơn vị, cá nhân bị thiệt hại theo quy định tại Điều 75 và 76 BLTTHS trong quá trình điều tra lại vụ án này.

Ngoài ra, HĐXX còn kiến nghị xử lý về một số vấn đề sơ hở trong quản lý, kinh doanh tiền tệ của ngân hàng các cấp...

Văn Vũ