Cơ chế, chính sách đặc thù cho Hà Nội: Một số nội dung Quốc hội mới đủ thẩm quyền giải quyết
Chính trị - Ngày đăng : 18:20, 27/04/2020
Quang cảnh phiên họp
Chiều nay (27/4), Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 63/2017/NĐ-CP ngày 19/5/2017 của Chính phủ quy định một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều khiển phiên họp.
Tạo cơ chế, chính sách thuận lợi huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực
Theo Tờ trình xin ý kiến về dự thảo Nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 63 của Chính phủ quy định một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội, thành phố Hà Nội có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học và công nghệ lớn của đất nước.
Tuy nhiên, thành phố Hà Nội còn một số vấn đề trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội cần được giải quyết có hiệu quả, như: công tác quy hoạch, quản lý đô thị chưa theo kịp yêu cầu phát triển; tốc độ đô thị hóa diễn ra rất nhanh, trong khi cơ sở hạ tầng còn nhiều bất cập; một số chợ dân sinh trên địa bàn TP được đầu tư đã lâu, nay xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ gây mất an toàn, không bảo đảm điều kiện phòng cháy chữa cháy, an toàn vệ sinh thực phẩm; ùn tắc giao thông; ngập úng…
Ngày 7/11/2017, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 22-KL/TW về sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 6/1/2012 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2011-2020, tiếp tục bổ sung nhiệm vụ, giải pháp phù hợp mục tiêu, phương hướng phát triển Thủ đô trong điều kiện mới, trong đó đã giao: “Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo việc sửa đổi một số luật có liên quan và bố trí kinh phí hỗ trợ để thành phố Hà Nội thực hiện các dự án trọng điểm, quan trọng trên địa bàn.
Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo sửa đổi một số Nghị định có liên quan; xây dựng một số cơ chế, chính sách đặc thù…; tăng cường phân cấp hoặc ủy quyền cho thành phố Hà Nội phê duyệt quy hoạch và các dự án đầu tư, phê duyệt đề án vị trí việc làm”.
Do đó, để khắc phục những hạn chế hiện nay và đáp ứng các yêu cầu mới đặt ra trong quá trình tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, cải cách hành chính cần thiết phải ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 63 phù hợp với Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 và Luật Thủ đô.
Trình Quốc hội xem xét quyết định
Cơ bản tán thành với việc cần ban hành cơ chế đặc thù để Hà Nội xứng đáng với vị thế Thủ đô, tuy nhiên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, một số nội dung lớn chỉ có thể trình Quốc hội sửa Điều 21 Luật Thủ đô hoặc ban hành Nghị quyết theo thẩm quyền mới giải quyết được chứ không chỉ dừng lại ở việc sửa Nghị định của Chính phủ.
Cụ thể, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với nội dung Chính phủ đề xuất nâng mức dư nợ vay của ngân sách Thành phố từ 70% lên 90%. Tuy nhiên, phải trên nguyên tắc Thủ đô đảm bảo nguồn trả nợ theo Luật Ngân sách.
Các ý kiến cũng nhất trí với đề nghị cho phép Thành phố tạm ứng Quỹ dự trữ tài chính để đầu tư các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng với thời hạn tạm ứng là 36 tháng.
Một nội dung khác là Chính phủ đề nghị cho phép HĐND thành phố Hà Nội được quyết định dự toán chi ngân sách Thành phố lĩnh vực giáo dục - đào tạo, khoa học công nghệ, căn cứ vào yêu cầu thực tế nhiệm vụ KTXH của Thủ đô, phù hợp mức độ xã hội hóa đối với các lĩnh vực này trên địa bàn.
Đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra là Uỷ ban Tài chính Ngân sách cho rằng, mức bố trí 2% cho khoa học công nghệ, 20% cho giáo dục và đào tạo tính trong tổng thể chi ngân sách quốc gia. Còn mức bố trí cho từng địa phương trong thực tế có thể cao hoặc thấp hơn. Như vậy, đã bảo đảm tính chủ động của địa phương, không cần thiết quy định nội dung này như Dự thảo.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cân nhắc vấn đề này, tuy nhiên có thể tính đến hướng đảm bảo tỷ lệ 2% và 20% là ở cấp Thành phố, còn Hà Nội có thể căn cứ tình hình thực tế để bố trí ở cấp dưới cao hoặc thấp hơn nhưng trung bình phải đảm bảo tỷ lệ theo quy định.
Về việc sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để bổ sung thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, do trong thời gian tới Chính phủ sẽ ban hành Đề án cải cách tiền lương mới từ tháng 7/2021 để thực hiện Nghị quyết 27/NQ-TW của Trung ương về cải cách tiền lương. Vì vậy, tại thời điểm này không nên xem xét, điều chỉnh các chính sách tiền lương hiện hành.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển trong phần kết luận cũng đề nghị Chính phủ cân nhắc, bởi từ 1/1/2021 thì chính sách tiền lương sẽ thống nhất toàn quốc trong hệ thống chính trị, những nơi thí điểm cũng chỉ đến ngày 31/12/2020. Thực tế việc thực hiện chi thu nhập tăng thêm ở TPHCM cũng cho thấy gặp nhiều khó khăn.
Từ phân tích trên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chuẩn bị lại Tờ trình và dự thảo Nghị quyết về việc quy định một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội. Nội dung này sẽ được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp tháng 5 trước khi bổ sung vào chương trình Kỳ họp thứ 9 để Quốc hội xem xét quyết định.