Ngày 15/5, xử lại vụ “bốc hơi” hơn 44 tỷ đồng tại Công ty tài chính cao su
Ký sự pháp đình - Ngày đăng : 15:00, 14/05/2019
Ngoài Trần Quốc Hoàng (SN 1978, ngụ phường 8, quận 4) chấp nhận án chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", 4 kế toán bị “vạ lây” từ Hoàng đồng loạt kêu oan. Trước đó, TAND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh đã hủy án sơ thẩm để điều tra lại vì không đủ căn cứ kết tội…
Điều tra lại vì chưa đủ căn cứ kết tội
Theo Cáo trạng, Công ty Tài chính TNHH Một thành viên Cao su Việt Nam (viết tắt là Công ty Tài chính Cao su, đơn vị thành viên trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam) thành lập năm 1998. Trần Quốc Hoàng là cán bộ tín dụng công ty nhưng mê cờ bạc nên đã mượn nhiều "sổ đỏ" của người thân, bạn bè, làm giả 21 hồ sơ thế chấp để lừa công ty.
Hoàng là cán bộ tín dụng nên tự định giá tài sản đảm bảo, thẩm định hồ sơ vay vốn, tự định giá khống tài sản cao gấp nhiều lần thực tế, sau đó nhờ người bán vé số ký thay khách hàng vay tiền. Phòng tín dụng và lãnh đạo Công ty "duyệt" cho vay nên Hoàng dễ dàng chiếm đoạt 44,4 tỷ đồng (làm tròn số). Hoàng bị tuyên tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 4/6/2015, các kế toán là bà Đặng Thị Kim Anh (Kế toán trưởng), Nguyễn Thị Lệ Hằng (Phó phòng kế toán); Lê Anh Tuấn và Nguyễn Hồng Hải (kế toán tín dụng), Trần Thị Thu Hiền (kế toán kho quỹ) bị quy trách nhiệm liên đới và bị tuyên phạt từ 4 đến 7 năm tù về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động tín dụng".
Xét xử phúc thẩm ngày 12/12/2016, TAND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh nhận định: Cấp sơ thẩm căn cứ vào Quyết định số 04/QĐ-HĐQT của Công ty Tài chính cao su để buộc tội các kế toán là chưa đủ căn cứ. Quyết định số 04 về quy trình cho vay được ban hành từ năm 2004. Sau khi công ty chuyển thành Công ty Tài chính TNHH Một thành viên vào năm 2008, quyết định trên vẫn được đem ra áp dụng nhưng không được thông qua Hội đồng thành viên. Vì vậy chưa xác định được quy trình này có còn hiệu lực để áp dụng hay không.
Ngoài ra, cấp sơ thẩm không làm rõ Công ty tài chính cao su có ban hành văn bản quy định về chức năng nhiệm vụ của Phòng kế toán? Có văn bản nào quy trách nhiệm của kế toán trong việc giải ngân hợp đồng vay không? Nếu dựa vào quyết định số 04 thì phải làm rõ kế toán phải kiểm tra vấn đề gì?... Cùng với nhiều vấn đề khác, cấp phúc thẩm tuyên hủy phần bản án sơ thẩm liên quan đến các các kế toán trên để điều tra lại.
Bị cáo Trần Quốc Hoàng đã nhận án chung thân.
Có dấu hiệu vừa làm oan, vừa lọt tội?
Sau khi điều tra lại, cơ quan điều tra bảo lưu quan điểm cho rằng các kế toán phải kiểm tra tính đúng đắn, hợp pháp, hợp lệ của các hồ sơ vay tiền và giao tiền cho đúng đối tượng thụ hưởng. Trần Quốc Hoàng là cán bộ tín dụng, lập 21 hồ sơ vay, các kế toán Nguyễn Hồng Hải, Lê Anh Tuấn, Trần Thị Thu Hiền, Nguyễn Thị Lệ Hằng và Đặng Kim Anh biết hồ sơ không đủ thủ tục nhưng vẫn lập phiếu chi giải ngân, tạo điều kiện cho Hoàng chiếm đoạt tài sản. Kết luận điều tra nêu rõ 4 kế toán nêu trên có đơn kêu oan, các kế toán không biết Quy trình tín dụng số 04 và chỉ thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của lãnh đạo.
Theo dõi vụ án, nguyên Chánh tòa hình sự TANDTC Đinh Văn Quế có bản kiến nghị nhận định: Để tránh oan sai, cần phải làm rõ Quyết định số 04 ngày 9/7/2004 của Công ty Tài chính cao su có ban hành đúng quy định theo điều lệ của công ty không? Đây là vấn đề mấu chốt, từng được cấp phúc thẩm nêu ra khi hủy án. Thế nhưng, cơ quan điều tra chưa thực hiện đúng yêu cầu. Chỉ căn cứ vào hình thức văn bản của Quyết định số 04 đã thấy không hợp pháp về hình thức theo Luật ban hành văn bản.
Ông Đinh Văn Quế đặt câu hỏi: Vì sao điều tra viên không tiến hành một cuộc họp hoặc “trưng cầu” toàn bộ các nhân viên Công ty Tài chính cao su xem quyết định số 04 có được phổ biến đến từng cán bộ, nhân viên không, nhất là ở phòng kế toán?
Ông Đinh Văn Quế cho biết: Tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” chỉ xảy ra khi và chỉ khi có hoạt động tín dụng. Nếu tổ chức tín dụng không thực hiện việc cho vay mà ai đó “núp bóng”hoạt động cho vay để tạo ra các hợp đồng gian dối, giả mạo để chiếm đoạt tài sản của cơ quan mình thì không phải là hành vi “Vi phạm quy định về cho vay…”
Theo ông Đinh Văn Quế, hành vi của Trần Quốc Hoàng là lợi dụng chức vụ cán bộ tín dụng, lập các hợp đồng tín dụng giả nhằm rút tiền công ty. Hoàng thực hiện nhiều hành vi gian dối nhưng chưa hẳn đã là hành vi phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” mà là tội “Tham ô tài sản”…
Nhiều vấn đề uẩn khúc và sự thật khách quan của vụ án sẽ được làm rõ qua quá trình tranh tụng công khai tại tòa.