Lựa chọn nhân vật tiêu biểu trong hoạt động xét xử của Việt Nam

PGS.TS Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Chánh án TANDTC, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì phiên họp. Cùng tham dự phiên họp có các thành viên trong Ban Chỉ đạo.

Quang cảnh phiên họp

Trước đó, thực hiện kết luận phiên họp của Ban Chỉ đạo ngày 11/11/2019, Văn phòng TANDTC đã phối hợp với Hội khoa học lịch sử Việt Nam tổ chức nghiên cứu các nhân vật lịch sử, đồng thời tiếp nhận các ý kiến đề xuất các các chuyên gia, nhà sử học về 15 nhân vật lịch sử tiểu biểu trong hoạt động xét xử của Việt Nam gồm: Lưu Cơ, Phạm Cự Lượng, Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông, Tô Hiến Thành, Trần Thái Tông, Trần Nhân Tông, Nguyễn Trung Ngạn, Lê Thánh Tông, Dương Trực Nguyên, Nguyễn Quý Đức, Nguyễn Công Hãng, Nguyễn Khoa Đăng, Lê Công Miễn, Minh Mệnh.

Ngày 16/11, TANDTC đã phối hợp với Hội khoa học lịch sử Việt Nam, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội thảo khoa học nhân vật lịch sử tiêu biểu trong hoạt động xét xử của Việt Nam với sự tham dự của các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các Viện nghiên cứu lịch sử, Trường đại học tiến hành khảo sát ý kiến của các đại biểu tham dự đối với 15 nhân vật lịch sử tiêu biểu bằng phiếu khảo sát.

Từ 15 nhân vật được Ban Chỉ đạo xây dựng Nhân vật lịch sử tiêu biểu cho hoạt động xét xử của Việt Nam lựa chọn, thông qua thảo luận, đánh giá, khảo sát, các nhà khoa học đã thống nhất lựa chọn 5 nhân vật để lựa chọn 5 nhân vật gồm: Đô hộ phủ sỹ sư Lưu Cơ thuộc thời Đinh và Tiền Lê, Thái úy Tô Hiến Thành, Vua Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông và Trần Nhân Tông.

Tại cuộc họp, các chuyên gia và nhà sử học đều đồng tình và đánh giá cao bộ tiêu chí lựa chọn nhận vật lịch sử tiêu biểu trong hoạt động xét xử của Việt Nam gồm các nhóm tiêu chí chung và nhóm các tiêu chí đặc thù trong lĩnh vực xét xử. Các tiêu chí đáp ứng đầy đủ và phù hợp để tìm kiếm, lựa chọn, làm nhân vật biểu tượng của Công lý Việt Nam.

Đa số các thành viên trong Ban Chỉ đạo đều đề nghị lựa chọn nhân vật lịch sử tiêu biểu trong hoạt động xét xử của Việt Nam là một vị Vua- người có thẩm quyền xét xử cao nhất và trực tiếp xét xử nhiều vụ án.

Trong số 5 nhân vật lịch sử được lựa chọn, hai nhân vật nhận được sự đồng thuận cao từ các chuyên gia là vua Trần Nhân Tông và vua Lý Thái Tông.

GS.TSKH Vũ Minh Giang, Phó Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam cho rằng, vua Trần Nhân Tông là một nhân vật tiêu biểu cho đặc điểm pháp đình Việt Nam thời Quân chủ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí lựa chọn nhân vật lịch sử tiêu biểu. Ông là một vị vua có nhiều tư tưởng, nhiều đóng góp quan trọng cho đất nước bao trùm trên nhiều phương diện. Bên cạnh việc coi trọng tính thượng tôn pháp luật nhưng vẫn đề cao tinh thần hỏa giải trong xét xử, lấy hòa giải là tương tưởng xuyên suốt trong hoạt động xét xử. Mặc dù vua Trần Nhân Tông đáp ứng được nhiều tiêu chí, tuy nhiên lại trùng lặp với nhân vật tiêu biểu ngành, lĩnh vực khác.

Trong khi đó, Nhà sử học Dương Trung Quốc - Đại biểu Quốc hội Khóa XIV, Tổng Thư ký, Phó Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam đánh giá, vua Lý Thái Tông là vị vua nổi bật nhất trong các vị vua thời Lý, công trạng, dấu ấn của ông toàn diện ở nhiều lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, xã hội, tôn giáo, lập pháp, hành pháp, tư pháp, đặc biệt là lĩnh vực xét xử. 

Kết luận phiên họp, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo cho biết, việc lựa chọn nhân vật tiêu biểu trong hoạt động xét xử của Việt Nam được các chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu Việt Nam, phân tích, đánh giá rất cẩn trọng, TANDTC luôn lắng nghe, cầu thị và tiếp thu các ý kiến.

Qua hội thảo, đánh giá, khảo sát, hai nhân vật nhận được sự đồng thuận cao từ các chuyên gia là vua Trần Nhân Tông và vua Lý Thái Tông. Để chọn được nhân vật tiêu biểu nhất Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đề nghị các nhà sử học chuẩn bị các tài liệu liên quan về hai nhân vật là vua Trần Nhân Tông và Lý Thái Tông để tiếp tục xin ý kiến của các Bộ, ngành và các Tòa án địa phương. Trên cơ sở ý kiến của các Bộ ngành và các đơn vị, Lãnh đạo TANDTC sẽ có trách nhiệm lựa chọn một nhân vật tiêu biểu nhất làm biểu tượng cho công lý Việt Nam.

Đ. Việt