Vụ chuyển nhượng mỏ đá ở Văn Bàn (Lào Cai): Cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm

Đã có những bất cập về quan hệ pháp luật, về tội danh, xác định bị hại và những vấn đề khác mà cấp sơ thẩm chưa làm rõ...

Tranh chấp từ việc chuyển nhượng mỏ đá

Công ty TNHH Cát Khánh (Cty Cát Khánh) có Dự án khai thác, chế biến mỏ đá tại xã Tân An, huyện Văn Bàn, đã thế chấp để vay vốn tại Ngân hàng MHB- Chi nhánh Lào Cai. Do không có khả năng thanh toán nên Cty Cát Khánh muốn bán dự án này để trả nợ. Công ty CPĐT&XD Phương Thành (Cty Phương Thành) là đối tác mua đá của Cty Cát Khánh, muốn mua lại mỏ đá của Cty Cát Khánh nhưng hai bên không thống nhất được về giá cả. Trong khi đó, Nguyễn Hữu Dũng, nhân viên Ngân hàng MHB, trực tiếp theo dõi tín dụng của Cty Cát Khánh và cũng là đối tác lâu năm, đã được Cty Cát Khánh đồng ý bán quyền khai thác mỏ. Ngày 02/11/2011, hai bên đã ký hợp đồng với nội dung Cty Cát Khánh chuyển nhượng quyền khai thác mỏ đá cho Nguyễn Hữu Dũng với giá 20 tỷ đồng.

 Sau đó, Dũng đã thông báo, chào giá với Công ty CP ĐT&XDGT 18 (Cty 18) và hai bên đã thỏa thuận: Cty 18 mua lại quyền khai thác mỏ đá này với giá là 23 tỷ đồng. Do cùng thi công gói thầu A7 thuộc Dự án đường cao tốc Hà Nội- Lào Cai và đang đi công tác xa nên ông Phạm Văn Lăm (Giám đốc Cty 18) ông Phạm Văn Khôi (Giám đốc Cty Phương Thành) là ký ủy quyền cho Dũng đứng ra đại diện Cty 18  mua mỏ đá của Cty Cát Khánh để phục vụ công trình.

 Ngày 11/11/2011 ông Khôi đã đứng tên ông Lăm đại diện Cty 18  ký ủy quyền mua bán mỏ đá cho Dũng. Sau đó, Cty 18 đã chuyển cho Dũng 10 tỷ đồng và Dũng đã thanh toán cho Cty Cát Khánh 7,24 tỷ đồng. Do các bên phát sinh tranh chấp, Cty 18 khởi kiện đến TAND thành phố Lào Cai nhưng lại rút đơn và tố cáo Dũng. Cho đến ngày 1/4/2013, Dũng đã trả cho Cty 18 và nộp cho CQĐT, tổng cộng 2,76 tỷ, bằng khoản tiền Dũng đã giữ lại chưa thanh toán với Cty Cát Khánh. Ngày 11/4/2013, tại CQĐT Công an tỉnh Lào Cai, đại diện Cty 18 không yêu cầu Dũng trả khoản nào ngoài 2,76 tỷ và đề nghị CQĐT cho nhận lại số tiền Dũng đã nộp, không xử lý về hình sự với Dũng.

Tiền đã thanh toán xong, bên tố cáo đã đề nghị không xử lý về hình sự nhưng CQĐT vẫn khởi tố, bắt giam Nguyễn Hữu Dũng

Nhưng đúng 1 tuần sau, Dũng bị khởi tố, bắt giam về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”

Quá trình giải quyết, các cơ quan tiến hành tố tụng đã xác định, chính Cty 18 có nhu cầu mua mỏ đá, chấp nhận giá trị chuyển nhượng là 23 tỷ và đã tự nguyện chuyển 10 tỷ để Dũng thanh toán theo hợp đồng mua mỏ đá của Cty Cát Khánh. HĐXX phúc thẩm đã nhận định rằng hợp đồng mua bán mỏ đá giữa Dũng và Cty Cát Khánh đã có hiệu lực pháp luật và không trái với Luật Khoáng sản, còn hợp đồng ủy quyền giữa Dũng và Cty 18 là vô hiệu. Tuy nhiên hành vi chuyển tiền 10 tỷ của Cty 18 cho Dũng đã thể hiện ý chí của công ty này là mong muốn mua lại quyền khai thác mỏ đá của Cty Cát Khánh với giá 23 tỷ ở thời điểm sau khi Dũng mua quyền khai thác mỏ đá của Cty Cát Khánh.

 …và những bất cập

Về khoản 2,76 tỷ mà CQĐT quy kết Dũng “chiếm đoạt” của CTy 18, trên thực tế đã được Dũng “khắc phục” xong trước khi khởi tố vụ án, khởi tố và bắt tạm giam bị can. Phía đi tố cáo là Cty 18 cũng đã đề nghị không xử lý về hình sự đối với Dũng. Bên cạnh đó, trong hợp đồng mua bán giữa Cty Cát Khánh và Nguyễn Hữu Dũng có quy định rằng khi thực hiện nghĩa vụ thanh toán thì Dũng được giữ lại ít nhất 2 tỷ đồng để yêu cầu Cty Cát Khánh phải hoàn tất các thủ tục pháp lý như đã thỏa thuận. Tức là việc Dũng chưa chuyển cho Cty Cát Khánh 2,76 tỷ là trên cơ sở  cam kết trong hợp đồng.

 Như vậy, mặc dù Dũng giữ lại 2,76 tỷ trên cơ sở hợp đồng có hiệu lực với Cty Cát Khánh và “hậu quả” đã khắc phục xong, nhưng CQĐT vẫn khởi tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Đáng quan tâm là Dũng có nhân thân tốt, gia đình có công với cách mạng và có địa chỉ thường trú ổn định nhưng không hiểu sao, CQĐT vẫn bắt giam.

Ngoài ra, việc xác định khoản tiền 2,76 tỷ Dũng chiếm đoạt (nếu có) thuộc quyền sở của Cty Cát Khánh hay Cty 18 còn là “ẩn số”. Chính đại diện VKSNDTC tại phiên tòa phúc thẩm đã nhận định rằng CQĐT chưa làm rõ bị hại là Cty Cát Khánh hay Cty 18.

Theo Luật sự Bùi Đình Ứng (Đoàn LS Tp Hà Nội), với nhận định của cấp phúc thẩm thì rõ ràng, Dũng hoàn toàn không hề có bất kể hành vi nào gian dối khi thực hiện các giao dịch  mua quyền khai thác mỏ đá để hưởng lợi nhuận. Chính ông Phạm Văn Lăm cũng xác nhận là đồng ý để ông Phạm Văn Khôi thay mình ký ủy quyền cho Dũng thực hiện việc thỏa thuận và mua lại mỏ đá. Cho nên dù hợp đồng ủy quyền vô hiệu về hình thức nhưng về bản chất, nó thể hiện đúng với ý chí của các bên mong muốn mua mỏ đá với giá phù hợp. Ngoài ra, Dũng đã có thư bảo lãnh khoản 3 tỷ đồng để thanh toán cho Cty Cát Khánh nhưng cấp sơ thẩm không làm rõ vấn đề này. Cho nên nếu việc Dũng giữ lại 2,76 tỷ mà chưa trả cho Cty Cát Khánh là trên cơ sở quy định trong hợp đồng nhưng có tranh chấp về thanh toán thì cần được giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự. Ngoài ra, tội danh mà Dũng bị khởi tố có cấu thành vật chất nhưng hậu quả “nếu có” thì cũng đã được khắc phục xong nên việc khởi tố Dũng về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là chưa bảo đảm những quy định về cấu thành tội phạm của Điều 140 BLHS…

Vụ án này đang được giải quyết lại từ đầu và chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc diễn biến tiếp theo.

Huy Anh