Cặp song sinh đầu tiên của Việt Nam giành huy chương quốc tế nhờ tự học

Tôi đến nhà anh Lê Minh Ca (sinh năm 1965, TP. Phủ Lý, Hà Nam) – bố cặp song sinh đầu tiên của Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế Lê Quang Huy – Lê Việt Hoàng vào một buổi chiều cuối đông. Căn nhà nhỏ nằm sát con đường tàu Bắc Nam, bên trong không có gì giá trị ngoài những tấm bằng khen, giấy khen, huy chương mà các con anh đạt được trong suốt quãng thời gian học phổ thông.

Cắm sổ đỏ nhà lấy tiền cho con đi học

Xuất thân từ gia đình thuần nông nên anh Ca thấu hiểu cuộc sống lam lũ, vất vả của người nông dân quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Chính vì vậy, vợ chồng anh Ca luôn nung nấu cho các con một tương lai thoát nghèo bằng việc đầu tư cho con cái học hành để mở mang kiến thức. Vợ chồng anh Ca mở một quán hàng tạp hóa nhỏ, sát đường tàu với mục đích để vợ có thời gian ở nhà chăm lo cho con và dạy được con học hành. Còn anh Ca làm nghề thợ ảnh, khắc bia đá nghệ thuât và thêm mấy sào ruộng để chi tiêu trong gia đình. Anh Ca nhớ lại quãng thời gian đồng hành cùng các con trong suốt chặng đường học phổ thông. Nhiều lần, để có tiền cho con đóng học, vợ chồng anh đã phải chạy vạy, vay mượn khắp nơi, từ anh em họ hàng đến bạn bè, hàng xóm. Thậm chí, có lần vợ chồng anh phải đem cầm cố sổ đỏ nhà - thứ giá trị nhất của gia đình anh lúc bấy giờ cho ngân hàng để lấy tiền đóng học cho con.

Căn nhà nhỏ của anh Ca không treo đầy những tấm bằng khen của hai anh em Huy Hoàng. Ảnh Ngô Chuyên.

Nỗ lực, tâm huyết của đôi vợ chồng nghèo được đền đáp bằng thành tích học tập của ba đứa con. Cô con gái đầu lòng khá tâm lí, ngoan ngoãn, lại chăm chỉ học hành, luôn làm gương cho hai cậu em song sinh Huy-Hoàng noi theo. Còn Huy và Hoàng, ngay từ bậc tiểu học đã có kết quả học tập nổi trội. Cả hai em đều rất ham mê Toán học và Vật Lý. Anh Ca kể: “Khi mới bắt đầu được tiếp xúc với các con số, các con tôi dường như quên hết mọi thứ. Lớn hơn lên bậc THCS, thấy hai con thích mày mò, sửa chữa máy móc, các thiết bị điện tử, tôi bèn định hướng cho các con theo học môn Vật lý trong suốt 3 năm học THPT”.

Dẫu mong muốn cho các con học hành thành tài, nhưng chưa bao giờ vợ chồng anh Ca ép các con phải học để săn đuổi thành tích mà trái lại, anh chị chỉ muốn là chỗ dựa tinh thần để các con có thêm động lực hứng thú trong học tập, từ đó tìm ra được đam mê thực thụ của bản thân. Thế nhưng, các con cũng không phụ công vợ chồng anh khi liên tiếp đạt những thành tích cao tại các cuộc thi học sinh giỏi môn Vật lý cấp tỉnh, cấp quốc gia.

Với thành tích đó, Huy và Hoàng được tuyển chọn vào đội tuyển quốc gia để tham dự các kỳ thi quốc tế. Niềm vui của các con cũng là nỗi lo của vợ chồng anh Ca bởi sợ các con học hành vất vả mà ảnh hưởng tới tâm lý. Trước khi, các con học ôn để tuyển chọn đội tuyển đi thi Olympic quốc tế, anh Ca đã tâm sự, lắng nghe nguyện vọng của các con để từ đó cùng với thầy cô định hướng ôn tập.

Trong chặng đường học để chọn vòng loại đi thi Olympic Vật lý châu Á, đêm nào anh Ca cũng thức cùng con. “Có những đêm đông 1 – 2 giờ sáng, trời rét co ro mà các con vẫn miệt mài học. Hay có những hôm sáng sớm 5 giờ, các con bắt xe buýt lên Hà Nội đi học, tối 8 giờ lại bắt xe về. Đến nhà, ăn chưa kịp nghỉ đã phải vào bàn ngồi học luôn. Lúc đó, tôi thương các con lắm”, anh Ca nhớ lại. Thế rồi, những nỗ lực bền bỉ của Huy và Hoàng đã thành công khi cả hai đều được chọn vào đổi tuyển Việt Nam tham dự Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á năm 2019.

Tấm huy chương của sự nỗ lực

Tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á năm 2019, Hoàng đoạt Huy chương Đồng và Huy được tặng Bằng khen. Liền sau đó, Lê Việt Hoàng lại đoạt Huy chương Bạc tại Kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế lần thứ 50. Nói về những thành tích của các con, anh Ca khiêm tốn: “Nghe tin con mình giành được huy chương tại kỳ thi quốc tế, tôi vừa mừng lại vừa lo. Tôi lo những thành tích đó sẽ tạo ra áp lực cho con đường sau này của các con. Tôi luôn động viên các con khi làm bất cứ kỳ việc gì phải nỗ lực hết mình. Thành tích hôm nay chính là sự khởi đầu, là kinh nghiệm để các con không ngừng phấn đấu”. Còn với bà Phạm Thị Hà – vợ anh Ca, người thầy đầu tiên của hai anh em song sinh Huy và Hoàng mắt ngấn lệ chia sẻ: “Tôi mừng rơi nước mắt khi nghe con báo về tin về. Bởi chứng kiến những nỗ lực, cố gắng của các con giờ gặt hái được thành quả vậy thực sự rất vui”.

Hai anh em Huy Hoàng đanh theo học Trường ĐH Bách khoa Hà Nội. Ảnh Ngô Chuyên.

Được biết, từ nhỏ ba mẹ con chị luôn song hành cùng nhau trong việc học, có những bài tập khó cũng cùng nhau tìm hướng giải quyết. “Đến khi lên cấp 2, các con tự học, tự mày mò nên tôi chỉ động viên tinh thần làm chính. Nghe con nói tấm huy chương tại Olympic Vật lý quốc tế dành tặng cho bố mẹ và thầy cô, lúc đó lòng tôi nghẹn lại. Tôi biết, các con đã cố gắng rất nhiều và cũng chịu nhiều áp lực. Tôi cũng tâm sự với các con, giờ kết thúc rồi các con hãy thoái mái để sẵn sàng cho những thử thách tiếp theo”, mẹ Huy và Hoàng tâm sự.

Lê Quang Huy và Lê Việt Hoàng là cựu học sinh Trường THPT chuyên Biên Hòa – tỉnh Hà Nam. Đây là cặp song sinh đầu tiên của Việt Nam cùng nhau tham dự Kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế. Dẫu giành được thành tích đáng ngưỡng mộ như vậy nhưng Việt Hoàng khiêm tốn nói: “Em thấy mình may mắn bởi lớp em cũng có nhiều bạn học giỏi lắm nhưng các bạn có định hướng khác nên chúng em mới có cơ hội thể hiện mình”.

Huy và Hoàng đến với Vật lý như một chữ duyên vì trước đó hai anh em chủ yếu tham dự các kỳ thi học sinh giỏi ở môn Toán. Đến bậc THCS, khi được học môn Vật lý, thấy được nhiều ứng dụng thiết thực với cuộc sống, cộng định hướng của bố mẹ nên hai em đã quyết định chuyển hẳn sang học Vật lý. Nói về Trường THPT chuyên Biên Hòa, Huy chia sẻ: “Tại đây, chúng em có cơ hội tiếp xúc với thầy cô giỏi Vật lý nhất trong tỉnh, có cơ hội học nhiều hơn. Đặc biệt, chúng em có cơ hội được biến những kiến từ lý thuyết đã học vào thực hành để biết được cái hay, cái thực tiễn của Vật lý trong cuộc sống để từ đó niềm đam mê ngấm dần trong mai hai anh em”.

Trò chuyện với tôi, Hoàng chia sẻ về những nỗ lực tự học, tự nghiên cứu trước Kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế. Để có cơ hội tham dự kỳ thi quốc tế này, Huy và Hoàng phải vượt qua thử thách tại Kỳ thi Olympic Vật lý Châu Á. Đây là áp lực lớn đối với hai anh em. Thế nên, quãng thời gian đó, Huy và Hoàng ngoài thời gian trên lớp, về đến nhà lại tranh thủ lên các trang mạng quốc tế để tìm tài liệu đọc. Có cơ hội tham gia hai kỳ thi lớn mang tầm cỡ quốc tế, Hoàng hiểu được những  thiệt thòi của học sinh Việt Nam. Hoàng kể: “Học sinh Việt Nam học lý thuyết vô cùng tốt, điểm lý thuyết cực cao thế nhưng điểm thực hành lại thấp, đó là một hạn chế. Ví dụ: Tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia thang điểm thực hành chiếm rất ít. Em nhớ mãi phần thi thực hành của mình lần đó, khi vào thi thực hành em đã không kiểm tra dụng cụ thực hành. Đến lúc vào bài thực hành, em mới phát hiện ra cái ampe kế của mình bị hỏng. May sao lúc đó, em vẫn bình tĩnh làm được bài thực hành và ra kết quả chính xác”.

Hiện tại, anh em Huy-Hoàng đang là sinh viên năm thứ nhất của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, khoa Điều khiển tự động hóa. Ngoài thời gian học ở trường, Lê Quang Huy và Lê Việt Hoàng đang cố gắng học tiếng Anh và chuẩn bị hồ sơ xin học bổng tại một nước châu Âu.

Ngô Chuyên