Vắc xin dịch vụ không thiếu, sao vẫn là “hàng hiếm”?

 Vắc xin dịch vụ - “hàng hiếm”

Từ cuối tháng 9, hai loại vắc xin dịch vụ được xếp vào loại khan hiếm là 5 trong 1 (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não, viêm phổi do vi khuẩn Hib) và 6 trong 1 (bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm phổi do Hib và viêm gan B) được đưa ra thị trường phục vụ người dân. Ngay lập tức, nhiều người dân Hà Nội đổ xô đưa con đi tiêm chủng, thậm chí xếp hàng từ nửa đêm, sáng tinh mơ vì sợ hết vắc xin, nhất là vào các ngày cuối tuần.

Tại hai điểm tiêm chủng lớn nhất trên địa bàn Hà Nội là Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư và điểm tiêm dịch vụ thuộc TTYT Dự phòng Hà Nội ngày nào cũng có hàng trăm phụ huynh xếp hàng chờ tiêm vắc xin tổng hợp "6 trong 1" cho con.

Hàng trăm người chen lấn xếp hàng tại trung tâm hỏi vắc xin cho con mà chưa chắc đã có

Ông Nguyễn Hồng Sơn - Phó trưởng Trung tâm dịch vụ Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cho biết, mỗi ngày Trung tâm phải bố trí 10 bàn tiêm, tăng 2 bàn so với ngày thường, số nhân viên cũng phải hoạt động đến 200% công suất, phục vụ từ 800 - 1.000 lượt/ngày nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu thực tế số trẻ đến tiêm vắc xin.

Trong bối cảnh tương tự, ông Nguyễn Nhật Cảm - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội trao đổi, nhu cầu tiêm  vắc xin dịch vụ hiện nay rất lớn trong khi vắc xin lại về nhỏ giọt theo từng đợt với số lượng ít. Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội đã dự trù 5.000 - 6.000 liều  vắc xin 6 trong 1. Tuy nhiên, số nhập về thực tế chỉ được 800 liều và bị gián đoạn do nhà phân phối  vắc xin dừng lại.

Hiện nay vắc xin thiếu hay đủ?

Trao đổi với báo chí ngày 6/10 vừa qua, ông Đỗ Văn Đông, Phó Cục trưởng Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, vắc xin 5 trong 1 Quinvaxem trong chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn đáp ứng đủ để tiêm miễn phí trên toàn quốc. Các vắc xin dịch vụ 5 trong 1 và 6 trong 1 cũng liên tục được nhập về.

Cụ thể, vắc xin 5 trong 1 dịch vụ đã được nhập khẩu hơn 48.000 liều ngày 18/9, 12.000 liều ngày 25/8, 10.000 liều ngày 24/7...  vắc xin 6 trong 1 đã được nhập khẩu 205.430 liều ngày 20/8. Sau khi kiểm nghiệm, các lô này đều đã được các công ty nhập khẩu chuyển về các đơn vị tiêm chủng phục vụ người dân.

“Hiện nay, tại kho của công ty nhập khẩu còn tồn trên 140.000 liều vắc xin 5 trong 1 và 6 trong 1. Vì vậy, nguồn cung 2 loại vắc xin này không thiếu. Tình trạng khan hiếm hồi đầu năm cơ bản đã được giải quyết. Các đơn vị có dự trù đều đã nhận được vắc xin theo đúng nhu cầu, nếu có điểm nào thiếu cục bộ là do lập dự trù chưa sát với nhu cầu thực tế”, ông Đông nói.

Đồng thời, ông Đông cũng nhấn mạnh, do đặc thù của  vắc xin là thời gian sản xuất dài, hạn sử dùng ngắn, điều kiện bảo quản nghiêm ngặt, số lượng nhà sản xuất trên toàn cầu ít nên nhà sản xuất cần thời gian để tổng hợp các đơn đặt hàng nhận được và lập kế hoạch sản xuất. Vì vậy, công tác lập dự trù và đặt hàng của các đơn vị tiêm chủng đóng vai trò quan trọng để đảm bảo nguồn vắc xin.

Lỗi ở nhà quản lý

Lý giải vấn đề khan hiếm vắc xin trên thị trường thời gian qua, các công ty nhập khẩu vắc xin cho rằng, mặc dù Bộ Y tế đã cho phép nhập khẩu nhiều loại  vắc xin như thủy đậu, 5 trong 1, 6 trong 1, nhưng do nhu cầu của người dân quá lớn nên nhà sản xuất không cung cấp đủ.

Còn theo ông Nguyễn Trần Hiển - Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, để đủ  vắc xin dịch vụ, phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ sở tiêm chủng với doanh nghiệp nhập khẩu và nhà cung cấp. Thông thường, lượng vắc xin nhập phải được đặt hàng ít nhất 6 tháng để nhà cung cấp ở nước ngoài lập kế hoạch sản xuất và cung ứng.

Tuy nhiên, về vấn đề này, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu khẳng định, các đơn vị tiêm chủng cần đáp ứng tốt nhu cầu tiêm chủng dịch vụ của người dân. "Bộ đã cố gắng để có  vắc xin dịch vụ trong thời điểm nhu cầu tăng cao. Cơ quan quản lý không thể nói việc khan hiếm vắc xin dịch vụ là tại người dân" - ông Trần Đắc Phu nói.

Trao đổi với báo chí, Phó Cục trưởng Quản lý Dược Đỗ Văn Đông cũng lưu ý, vắc xin tiêm dịch vụ được phục vụ theo nhu cầu của nhân dân, tuân theo quy luật cung - cầu. Các đơn vị cung cấp  vắc xin đều muốn kinh doanh với số lượng càng nhiều càng tốt. Trường hợp phát hiện doanh nghiệp nào cố tình đầu cơ để trục lợi, doanh nghiệp đó sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Ông Đông cũng cho biết thêm, sắp tới Bộ Y tế sẽ cùng các địa phương tăng cường tuyên truyền về tiêm chủng để nâng cao nhận thức của người dân và kịp thời thông tin về các vắc xin, tránh tình trạng người dân đột ngột bỏ tiêm, rồi lúc nào đó lại đổ xô đi tiêm vào cùng một thời điểm. Bộ cũng đã hướng dẫn nhân viên y tế có thể tư vấn người dân sử dụng vắc xin tương tự trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, hoặc phối hợp các vắc xin đơn giá sẵn có trong trường hợp thiếu một loại vắc xin tiêm dịch vụ nào đó.