Thương lái Trung Quốc thao túng thanh long Bình Thuận: Bộ Công Thương lên tiếng

Theo báo cáo của Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương, sự hiện diện của các tổ chức, cá nhân người nước ngoài hoạt động mua bán thanh long trên địa bàn tỉnh Bình Thuận là có thật. Trong đó tập trung nhiều nhất là tại huyện Hàm Thuận Nam.

Người nước ngoài qua Việt Nam bằng con đường du lịch, tham quan, dưới hình thức núp bóng doanh nghiệp trong tỉnh, thuê lại nhà xưởng để tổ chức thu mua thanh long, một số còn thực hiện việc kiểm tra chất lượng trái thanh long để doanh nghiệp thu mua, đóng gói xuất hàng sang Trung Quốc.

Theo Bộ Công Thương, hiện thời gian này là chính vụ nên sản lượng thanh long thu hoạch là rất lớn.

Trước hiện tượng này, đoàn liên ngành của tỉnh (theo Quyết định số 2241/QĐ-UBND) đã tổ chức kiểm tra, phát hiện 26 cơ sở, doanh nghiệp thu mua, đóng gói, vận chuyển để xuất khẩu trái thanh long trong tỉnh. Tại các cơ sở này có sự hiện diện của người nước ngoài mang quốc tịch Trung Quốc đang hoạt động trong lĩnh vực thu mua, đóng gói, xuất khẩu trái thanh long với số lượng là 28 người.

Qua kiểm tra hộ chiếu, thị thực nhập cảnh, mục đích nhập cảnh vào Việt Nam, có 07 cơ sở với 11 lao động người nước ngoài bị xử phạt vi phạm hành chính.

Đoàn liên ngành đã tham mưu, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định xử phạt 235 triệu đồng/11 đối tượng với hành vi nhập cảnh, hành nghề hoặc có hoạt động khác tại Việt Nam nhưng không được cơ quan có thẩm quyền cho phép; quyết định xử phạt 50 triệu đồng đối với 02 đối tượng tổ chức, cá nhân người Trung Quốc có hành vi kinh doanh trái phép trên lãnh thổ Việt Nam, tịch thu 12 tấn thanh long đã đóng gói.

Phòng Quản lý xuất nhập cảnh - Công an tỉnh Bình Thuận đã áp dụng các biện pháp rút ngắn thời gian lưu trú tại Việt Nam đối với các đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính lần đầu; áp dụng tình tiết tăng nặng và kiến nghị Cục Quản lý Xuất nhập cảnh - Bộ Công an áp dụng biện pháp cấm nhập cảnh có thời hạn đối với các đối tượng tái phạm.

Với chủ doanh nghiệp, cơ sở thu mua thanh long là người Việt Nam tại địa phương: qua kiểm tra có một số sai phạm như: ghi tên biển hiệu không đầy đủ theo quy định, ghi nhãn hàng hóa không đúng, không đủ nội dung bắt buộc đối với sản phẩm trái thanh long… Đoàn liên ngành tham mưu Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các cơ sở, doanh nghiệp thu mua thanh long 235,75 triệu đồng/9 đối tượng và bán hàng tịch thu nộp ngân sách Nhà nước 146 triệu đồng.

Đối với lĩnh vực thuế Đoàn liên ngành đã chuyển hồ sơ vụ việc đến ngành thuế xem xét, xử lý. Đến nay, ngành thuế đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính truy thu thuế với số tiền 348,5 triệu đồng/08 đối tượng.

Về giá thanh long, theo báo cáo của Sở Tài chính và Chi Cục thuế các Huyện, giá thanh long tại các huyện thời gian gần đây như huyện Bắc Bình, với loại nặng từ 500g trở lên: Loại 1 giá mua dao động từ 15.000-18.000đồng/kg; loại 2 giá mua từ 6.000- 8.000 đồng/kg. Tại huyện Hàm Thuận Bắc giá mua xô (cả loại 1 và loại dạt) từ 5.000- 8.000 đồng/kg. Tại huyện Hàm Thuận Nam, Huyện Hàm Thuận Nam hàng loại 1 (hàng xuất) là  8.000 đồng/kg và hàng xô từ 2.000- 4.000 đồng/kg…

Theo Bộ Công Thương, hiện thời gian này là chính vụ nên sản lượng thanh long thu hoạch là rất lớn (khoảng 500.000 đến 600.000 tấn /năm, riêng vụ này 200.000-300.000 tấn), trong khi đó lượng thanh long bị nấm bệnh cũng khá cao, vì vậy các thương lái (cả Việt Nam và Trung Quốc) khi mua đều lựa chọn thanh long không nấm bệnh và có trọng lượng từ 500g trở lên với giá thấp nhất cũng từ 8.000-10.000 đồng/kg; nếu mua xô (mua cả vườn) thì giá họ mua dao động 4.000-5.000 đồng/kg. Những loại còn lại do nấm bệnh và không đủ trọng lượng giá tại vườn dao động 1.000-2.000 đồng/kg.

Hiện Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo Sở Công Thương tỉnh Bình Thuận tiếp tục tăng cường quản lý đối với hoạt động thu mua nông sản, đồng thời tổ chức các hoạt động kết nối, mở rộng thị trường tiêu thụ trái thanh long của tỉnh Bình Thuận.

Dự kiến trong thời gian tới, để tháo gỡ khó khăn về thị trường và về giá cho thanh long tại Bình Thuận, Bộ Công Thương sẽ tổ chức Hội nghị kết nối thanh long Bình Thuận với hệ thống phân phối hiện đại và truyền thống trên địa bàn cả nước cũng như với các nhà nhập khẩu thanh long từ Trung Quốc.