Thủ tướng: 130 điểm sai sót trong Bộ luật Hình sự 2015 là sai sót pháp lý hết sức nghiêm trọng

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đây là "sai sót pháp lý hết sức nghiêm trọng" khi chỉ ra 130 điểm sai sót trong Bộ luật Hình sự 2015

Theo chương trình làm việc của phiên họp thường kỳ tháng 8/2016, sáng 1/9, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chính phủ tiếp tục thảo luận các nội dung liên quan đến công tác xây dựng thể chế, pháp luật.

Bỏ tội danh quy định tại Điều 292 

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã trình bày tờ trình về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (BLHS) số 100/2015/QH13.

Theo tờ trình, phạm vi sửa đổi, bổ sung BLHS lần này được xác định là chủ yếu tập trung vào những điều khoản của BLHS năm 2015 có lỗi kỹ thuật mà nếu không sửa thì không bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật. Đồng thời, nghiên cứu sửa đổi nội dung quy định trong một số điều khoản mà không ảnh hưởng đến những chính sách lớn đã được Quốc hội khóa XIII thông qua và đạt được sự đồng thuận giữa các bộ, ngành nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu đấu tranh, phòng chống tội phạm cũng như bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người phạm tội.

Ý kiến phát biểu của các thành viên Chính phủ tại phiên họp tập trung vào các nội dung như phạm vi sửa đổi, bổ sung BLHS 2015; về việc sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 12 liên quan đến phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi; về việc bổ sung chất ma túy, cây có chứa chất ma túy mới xuất hiện vào BLHS 2015; việc bổ sung quy định liên quan đến việc tính hay không tính theo độ tinh khiết đối với các chất ma túy trong các tội phạm về ma túy; việc sửa đổi, bổ sung Điều 292 của BLHS 2015 về tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng lãnh đạo các bộ, kể cả Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền Thông cùng đại diện các cơ quan tư pháp đều có cùng quan điểm bỏ Điều 292 quy định về tội cung cấp dịch vụ trái phép qua mạng máy tính, mạng viễn thông. Bởi lẽ, BLHS đã bỏ tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước và tội kinh kinh doanh trái phép để đưa vào các quy định khác. Nên nếu quy định tội kinh doanh trái phép trên mạng là không phù hợp. Hơn nữa trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện có đến 267 nghề, nhưng tại sao Điều 292 lại quy định nếu thực hiện qua mạng thì bị xử lý hình sự, còn nếu không thực hiện qua mạng sẽ không bị xử lý hình sự. 

Theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn, việc quy định tội danh này ảnh hưởng đến cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông. Mạng máy tính và viễn thông là công cụ kinh doanh của đa số doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam trong hầu hết các lĩnh vực. Theo quy định thì phần lớn các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng internet và do có tương tác giữa những người sử dụng với nhau nên được coi là mạng xã hội. Với điều kiện như hiện nay, các doanh nghiệp khởi nghiệp khó đáp ứng được điều kiện kinh doanh mạng xã hội mà trong quá trình khởi nghiệp thì phải thử nghiệm để hoàn thiện mô hình kinh doanh và nếu thử nghiệm thành công với lợi nhuận trên 50 triệu đồng hay có doanh thu trên 500 triệu đồng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự như quy định tại Điều 292 là không hợp lý.

"Sai sót pháp lý hết sức nghiêm trọng"

Phát biểu kết luận, đặt vấn đề sai sót của BLHS 2015 là rất đáng tiếc, nghiêm trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Ban soạn thảo và các đơn vị liên quan rút kinh nghiệm, nâng cao trách nhiệm, tránh để tái diễn sai sót. Thường vụ Quốc hội đã kịp thời lùi thời hạn thi hành Bộ luật, không để hậu quả đáng tiếc. Cùng với đó, những tình tiết có lợi cho người phạm tội vẫn được áp dụng từ ngày BLHS 2015 được thông qua. Thủ tướng cho rằng đây là tinh thần mà người dân có thể yên tâm.

“Qua theo dõi các phiên thảo luận của Quốc hội thấy rằng BLHS 2015 đã thể hiện được tinh thần mới của Hiến pháp 2013, có nhiều chính sách tiến bộ, nhân đạo và khẳng định BLHS 2015 không sai về quan điểm, đường lối chủ trương của Đảng, không sai về chính sách và những nội dung lớn mà Bộ Chính trị đã cho ý kiến chỉ đạo cũng như Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội thảo luận. Trong đó có những quy định về trách nhiệm hình sự pháp nhân, hạn chế hình phạt tử hình, thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Do vậy, tinh thần sửa đổi Bộ luật lần này là không đặt vấn đề sửa đổi chính sách”, Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng yêu cầu rút kinh nghiệm, nâng cao trách nhiệm của Ban Soạn thảo và các cơ quan liên quan trong việc xây dựng Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015 với tinh thần thận trọng, đặt chất lượng nên hàng đầu. Đối với những vấn đề qua rà soát khẳng định có sai sót, mà nếu không sửa không thể thi hành được thì cần kiên quyết sửa.

Chỉ ra 130 thiếu sót nghiêm trọng của BLHS 2015, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đây là "sai sót pháp lý hết sức nghiêm trọng". Thủ tướng yêu cầu, Ban soạn thảo là Bộ Tư pháp, cũng như các Bộ chịu trách nhiệm soạn thảo các dự luật khác phải rút kinh nghiệm nghiêm túc từ sự cố này để không được phép lặp lại sai sót tương tự trong tương lai. “Cần tiếp tục rà soát để phát hiện những sai sót ngoài 130 điểm đã được phát hiện để sửa ngay, tránh tình trạng lại phải tiếp tục sửa đổi BLHS 2015 sau một vài năm thi hành” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu.

Về tiến độ thời gian sửa đổi, Thủ tướng yêu cầu việc nghiên cứu sửa đổi cần thận trọng, không vì ép tiến độ mà tiếp tục để xảy ra sai sót. Tinh thần chung là cố gắng hoàn thành và trình Quốc hội tại kỳ họp thứ hai vào tháng 10 tới, nhưng điều kiện đặt ra là dự thảo phải đảm bảo chất lượng. Nếu thấy chưa đảm bảo chất lượng cần báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội cho lùi thời gian biểu quyết thông qua.

Về quan hệ phối hợp trong quá trình soạn thảo, đây là bộ luật quan trọng, nội dung tác động trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân và liên quan tới tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội. Do vậy, Thủ tướng yêu cầu việc xây dựng luật phải trên cơ sở ý kiến đóng góp của nhiều bộ, ngành, đặc biệt là những cơ quan trực tiếp áp dụng pháp luật như công an, tòa án, kiểm sát, thi hành án… Ban Soạn thảo phải tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan và phải bảo đảm sự thống nhất cao đối với những vấn đề lớn, đặc biệt là phạm vi sửa đổi.

Các bộ, ngành có trách nhiệm gửi ý kiến bằng văn bản đúng thời gian yêu cầu về những vấn đề liên quan đến chức năng quản lý của bộ, ngành mình, Thủ tướng nêu rõ.

Trước đó, Quốc hội có Nghị quyết quy định lùi hiệu lực thi hành của BLHS từ ngày 1/7/2016 đến ngày Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS có hiệu lực thi hành, trừ một số quy định có lợi cho người phạm tội. Quốc hội quyết nghị bổ sung Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và trình Quốc hội khoá XIV tại kỳ họp thứ 2.