Phiên họp thứ 9, UBTV Quốc hội: Thông qua Đề án vị trí việc làm của Tòa án

Theo Tờ trình của TANDTC, hệ thống TAND - cơ quan duy nhất được giao nhiệm vụ xét xử các loại vụ án theo quy định của pháp luật, qua các thời kỳ, đội ngũ cán bộ được kiện toàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ, công chức của các Tòa án hiện vẫn còn thiếu về số lượng, nhất là các TAND cấp cao và Thẩm phán của các Tòa án cấp huyện. Bên cạnh đó, cơ cấu ngạch chưa phù hợp; công tác sắp xếp, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ hạn chế, tính chuyên nghiệp chưa cao và còn nhiều hạn chế, bất cập về chất lượng của đội ngũ Thẩm phán, cán bộ so với yêu cầu nhiệm vụ được giao. Đề án vị trí việc làm đã được TANDTC đã nghiên cứu, xây dựng trên cơ sở thực tiễn đặt ra.

Theo đó, vị trí việc làm của TAND gồm 2 đề án: Đề án vị trí việc làm của TAND và Đề án vị trí việc làm và số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp thuộc TANDTC.

Cụ thể, về Đề án vị trí việc làm của TAND, hệ thống TAND có Khung danh mục 194 vị trí việc làm của công chức, số lượng biên chế cần thiết bố trí theo vị trí việc làm là 19.415 người. Như vậy, so với số lượng biên chế được phân bổ năm 2012 thì số lượng biên chế tăng theo vị trí việc làm là 4.178 người. Ngoài ra, hệ thống Tòa án có 4 vị trí việc làm theo Nghị định 68 của Chính phủ về thực hiện chế độ hợp đồng trong cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp tương ứng với 2.754 người. Về Đề án vị trí việc làm và số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp của TANDTC có tổng số 84 vị trí việc làm, với số lượng người cần thiết bố trí tại các đơn vị sự nghiệp là 219 người.

Để thực hiện Nghị quyết 39 của Trung ương về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, TANDTC đề xuất: từ nay đến 2021 sẽ thực hiện tinh giản 10% biên chế trong các TAND. Đồng thời, cho phép TAND tuyển dụng bổ sung 10% số công chức, viên chức đã tinh giản có chất lượng tập trung vào các chức danh tư pháp để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ.

Về lộ trình thực hiện Đề án vị trí việc làm, TANDTC xây dựng kế hoạch hai giai đoạn. Theo đó, từ nay đến 2021: giữ nguyên số lượng biên chế đã được UBTVQH phê duyệt năm 2012 là 15.237 người. Tiếp đến là triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Sau khi tinh giản, TANDTC tuyển dụng bổ sung số biên chế đã tinh giản để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; Xây dựng và hoàn thiện bộ tiêu chí chuẩn chức danh công chức trong hệ thống TAND để làm cơ sở sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức theo vị trí việc làm…

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu

Thẩm tra Đề án, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, Đề án vị trí việc làm đã được TANDTC chuẩn bị công phu, nghiêm túc, bám sát các văn kiện, nghị quyết của Đảng về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, các quy định của pháp luật hiện hành. Về cơ bản, Đề án đã làm rõ được tính đặc thù của hoạt động Tòa án; vai trò, trách nhiệm của Tòa án và Thẩm phán trong hoạt động xét xử;…

Ủy ban Tư pháp đồng tình với đề xuất của TANDTC về việc tuyển dụng bổ sung 10% số công chức đã được tinh giản theo Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị.

Lý giải vấn đề này, bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư  pháp cho rằng, số lượng biên chế hiện nay của TAND được UBTVQH quyết định từ năm 2012. Sau khi có Hiến pháp 2013, Luật Tổ chức TAND năm 2014 và nhiều luật, bộ luật về tư pháp có hiệu lực đã có nhiều quy định mới về vị trí, tổ chức và hoạt động của các Tòa án; bổ sung, tăng cường thẩm quyền của TAND trong công tác xét xử; số lượng các vụ án được Tòa án thụ lý đều tăng hàng năm… Khối lượng công việc lớn với đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng đã tạo áp lực rất lớn lên hoạt động của TAND. Do đó, bên cạnh việc quán triệt thực hiện nghiêm chủ trương, yêu cầu của Đảng về tinh giản biên chế, cải cách bộ máy hành chính thì cần tạo điều kiện cần thiết để TAND các cấp thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ.

Giải trình thêm về đề xuất tuyển dụng bổ sung 10% biên chế, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết: Qua thực tiễn công tác xét xử cho thấy số lượng các loại việc thuộc thẩm quyền của TAND các cấp tăng lên. Bên cạnh đó, theo quy định của Luật Tổ chức TAND 2014, một số Tòa án được thành lập mới, như 3 Tòa cấp cao, Tòa Gia đình và người chưa thành niên; tại TAND cấp huyện có Tòa chuyên trách và và bộ máy giúp việc…trong khi đó số lượng biên chế 15.237 người được UBTVQH phân bổ từ năm 2012 đến nay vẫn giữ nguyên. Vì vậy cho phép TAND tuyển dụng bổ sung 10% số công chức, viên chức đã tinh giản có chất lượng tập trung vào các chức danh tư pháp để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ.

Theo Ủy ban Tư pháp, về trình tự, Đề án vị trí việc làm sẽ được phê duyệt trước; sau đó, trên cơ sở Đề án vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức, TANDTC xây dựng Đề án biên chế trình UBTVQH quyết định. Vì vậy đề nghị Đề án chỉ tập trung xác định về vị trí việc làm của TAND, tiêu chuẩn và các chức danh ngạch công chức tương ứng theo từng vị trí việc làm, không đề cập đến nội dung phê duyệt biên chế. Vì vậy TANDTC nên tách thành hai đề án riêng biệt.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cũng đánh giá, TANDTC chuẩn bị công phu đề án. Yêu cầu đặt ra với Tòa án là rất cao, theo tinh thần cải cách tư pháp, Tòa án là trung tâm hoạt động tư pháp, tới đây phải phải thể hiện rõ vấn đề đó trong đề án. Trước mắt nên trình Đề án vị trí việc làm xin ý kiến Bộ Chính trị. Sau khi Bộ Chính trị phê duyệt, TANDTC sẽ trình đề án biên chế tương ứng với vị trí việc làm để UBTVQH cho ý kiến thì hợp lý hơn.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đã tóm lược một số nội dung mà UBTVQH đã nhất trí thông qua. Theo đó, giao  TANDTC hoàn thiện Đề án vị trí việc làm và đề án này chỉ xây dựng vị trí việc làm trình Bộ Chính trị. Còn Đề án về biên chế, sẽ xây dựng và trình UBTVQH cho ý kiến sau khi có ý kiến của Bộ Chính trị về Đề án vị trí việc làm.