NASA công bố bộ đồ không gian mới cho thế hệ phi hành gia Artemis: An toàn là trên hết

Trâm Anh (theo NASA/AFP)| 16/10/2019 16:37
Theo dõi Báo điện tử Công lý trên

Khi các phi hành gia Hoa Kỳ đáp xuống Mặt trăng trong lần tới, họ sẽ có thể đi bộ gần như trên Trái đất, nhờ vào một thế hệ không gian mới mang lại những bước tiến quan trọng so với thời kỳ Apollo.

Các nguyên mẫu của Bộ quần áo sinh tồn mà phi hành đoàn tàu Orion sẽ mặc trên hành trình và Đơn vị di động thám hiểm ngoài hành tinh (xEMU) cho bề mặt mặt trăng đã được công bố tại trụ sở Washington của NASA vào thứ ba trước kế hoạch trở lại Mặt trăng của cơ quan này vào năm 2024.

NASA công bố bộ đồ không gian mới cho thế hệ phi hành gia Artemis: An toàn là trên hết

Các nguyên mẫu của Bộ quần áo sinh tồn phi hành đoàn Orion (phải), sẽ được mặc trên đường tới Mặt trăng và Thiết bị di động khai thác ngoài hành tinh (xEMU) được mặc khi đi trên bề mặt Mặt trăng

Thoạt nhìn, bộ đồ vũ trụ mới của NASA mà các phi hành gia sẽ mặc trong các nhiệm vụ của Chương trình Artemis có thể trông giống như bộ đồ mà các phi hành gia sử dụng cho các phi thuyền ngoài Trạm vũ trụ quốc tế hiện giờ. Tuy nhiên, những phi hành gia thế kỷ 21 sẽ có thể hoàn thành các nhiệm vụ phức tạp hơn nhiều so với những phi hành gia trước nhờ những bước tiến trong công nghệ tiến bộ đạt được ngay cả trước Chương trình Apollo.

Chương trình Artemis là chương trình phi hành đoàn đang được thực hiện bởi NASA, các công ty hàng không vũ trụ thương mại Hoa Kỳ và các đối tác quốc tế như ESA, với mục tiêu đưa "người phụ nữ đầu tiên và người đàn ông tiếp theo" lên Mặt trăng, đặc biệt là ở khu vực cực Nam của Mặt trăng vào năm 2024.

Bộ đồ không gian không chỉ là một biểu tượng kinh điển của nhiệm vụ thám hiểm không gian của con người, chúng còn là một tàu vũ trụ được cá nhân hóa với những chức năng bảo vệ phi hành gia khỏi môi trường khắc nghiệt của không gian và đảm bảo các điều kiện sống cơ bản mà Trái đất và bầu khí quyển cung cấp.

Bộ đồ mới sẽ được mặc trong các nhiệm vụ của Artemis được gọi là Đơn vị di động khai thác ngoài hành tinh, hay gọi tắt là xEMU. Lịch sử của nó là một câu chuyện về sự tiến hóa kỹ thuật, bắt nguồn từ những bộ đồ vũ trụ cho nhiệm vụ tới Sao Thủy, được nâng cấp từ những bộ đồ bay tầm cao của Hải quân. Dưới đây là tóm tắt bộ đồ không gian nâng cấp thế kỷ 21 dành cho các phi hành gia sẽ mặc trong nhiệm vụ Artemis:

An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu cho các nhiệm vụ của con người, và nhờ các nhà thám hiểm Apollo và các nhiệm vụ robot gần đây, chúng ta biết nhiều hơn về môi trường mặt trăng bây giờ hơn bao giờ hết. Cho đến Apollo 11, mối quan tâm lớn nhất chính là chất đất của mặt trăng bởi nó không hỗ trợ cho việc một con tàu có trọng lượng lớn đổ bộ hoặc với các phi hành gia. Đất trên Mặt trăng là loại bụi nhỏ như bụi thủy tinh, vì vậy bộ đồ mới có một tính năng chống bụi để ngăn chặn việc các phi hành gia hít phải hoặc hệ thống hỗ trợ sự sống của bộ đồ hoặc tàu vũ trụ bị nhiễm bẩn. Bộ đồ cũng được chế tạo để chịu được nhiệt độ cực thấp âm 250 độ F trong bóng râm và lên tới 250 độ dưới ánh Mặt trời.

NASA công bố bộ đồ không gian mới cho thế hệ phi hành gia Artemis: An toàn là trên hết

Bộ đồ không gian mới

Hệ thống hỗ trợ cuộc sống di động với ba lô quen thuộc, nơi cung cấp không khí sạch cho bộ quần áo và loại bỏ khí carbon dioxide và các khí độc, mùi và hơi ẩm khác ra khỏi bộ đồ. Nó đạt được điều này thông qua một hệ thống vừa hấp thụ và sau đó loại bỏ khí vào chân không vũ trụ, không giống như các hệ thống hiện tại chỉ hấp thụ nó cho đến khi đạt đến điểm bão hòa. Nó cũng giúp điều chỉnh nhiệt độ và theo dõi hiệu suất phù hợp tổng thể, phát ra cảnh báo nếu mức cung cấp các điều kiện sống xuống thấp hoặc nếu có lỗi hệ thống. 

Các phi hành gia của Artemis sẽ nhanh nhẹn hơn bao giờ hết với những cải tiến về tính cơ động trong bộ đồ mới. Kiểu đi nhảy như một chú thỏ của phi hành gia Apollo sẽ không còn nữa. 

Bộ đồ điều áp sẽ cho phép các phi hành gia di chuyển nhịp nhàng và bảo vệ cơ thể họ khỏi môi trường bên ngoài bao gồm, nhiệt độ khắc nghiệt, bức xạ, micrometeoro và giảm áp suất khí quyển. Các thành phần chính của bộ đồ điều áp là phần thân trên, mũ bảo hiểm, thân dưới và quần áo làm mát.

Thân dưới mới bao gồm các vật liệu tiên tiến và vòng bi khớp cho phép uốn cong và xoay ở hông, tăng uốn cong ở đầu gối và giày ống đi bộ đường dài với đế mềm dẻo. Ở thân trên, ngoài vị trí vai được cập nhật, các cải tiến vai khác cho phép các phi hành gia di chuyển cánh tay của họ một cách tự do hơn và dễ dàng nâng vật lên trên đầu hoặc vươn qua cơ thể họ trong bộ đồ điều áp. Khả năng di chuyển của vai Apollo được kích hoạt bằng các nếp gấp trên vải với ròng rọc cáp mang lại lợi thế cơ học để di chuyển vai lên xuống nhưng hạn chế khả năng xoay khớp. Vai trong bộ đồ mới giảm thiểu nỗ lực cần thiết cho khả năng di chuyển hoàn toàn và bao gồm vòng bi cho phép xoay toàn bộ cánh tay từ vai sang cổ tay.  

Bên trong mũ bảo hiểm, NASA đã thiết kế lại hệ thống thông tin liên lạc. Các tai nghe, đôi khi được gọi là mũ snoopy, trên bộ đồ đang sử dụng hiện nay có thể sẽ bị ướt đẫm mồ hôi, tạo cảm giác không thoải mái bên trong mũ bảo hiểm và micro không luôn theo dõi tốt các chuyển động của phi hành gia. Hệ thống âm thanh mới bao gồm nhiều micrô được kích hoạt bằng giọng nói, được nhúng bên trong thân trên, tự động nhận giọng nói của phi hành gia khi họ nói chuyện với người không gian vũ trụ của họ, đồng đội của họ trên tàu hoặc trung tâm điều khiển nhiệm vụ ở Houston. Vì vậy, không còn mũ snoopy cho các nhà thám hiểm Mặt trăng!

Các phi hành gia vẫn sẽ mặc một bộ quần áo có chức năng giống như bỉm trong các chuyến tàu vũ trụ. Đó là sự kết hợp của các sản phẩm thương mại để giải quyết tối đa chất thải. Mặc dù các nhà thám hiểm không gian thường không thích sử dụng nó, nhưng vẫn phải sử dụng phòng trường hợp họ cần giải tỏa trong một không gian vũ trụ có thể kéo dài nhiều giờ.

Bộ đồ mới được thiết kế với các bộ phận có thể hoán đổi cho nhau và có thể dùng trên các tàu vũ trụ ở trạng thái vi trọng lực hoặc trên bề mặt hành tinh. Hệ thống lõi tương tự có thể được sử dụng cho Trạm vũ trụ quốc tế, Cổng vào quỹ đạo Mặt trăng, Mặt trăng hoặc sao Hỏa. Bộ đồ có thể được nâng cấp vì sự khác biệt trong môi trường sao Hỏa, bao gồm công nghệ bổ sung cho chức năng hỗ trợ sự sống trong bầu khí quyển giàu carbon dioxide và quần áo bên ngoài được sửa đổi để giữ ấm cho phi hành đoàn trong mùa đông trên sao Hỏa và tránh nóng trong mùa hè. 

Một tính năng mới trên thiết kế phù hợp với cải tiến là nở hậu. Các phi hành gia sẽ có thể vào một không gian từ phía sau bộ đồ. Vị trí vai được cải thiện làm tăng khả năng vận động và cho phép phù hợp hơn trong khi cũng giảm nguy cơ chấn thương vai.

Phần thân dưới, bao gồm quần và ủng, sẽ được sửa đổi từ bộ đồ hiện tại để phù hợp với khả năng di chuyển trong không gian ít trọng lực, bởi vì các phi hành gia trôi nổi trong không gian không cần sử dụng chân hoặc bàn chân của họ nhiều như những người đi bộ hoặc lái xe trên bề mặt hành tinh.

Mũ bảo hiểm của các bộ quần áo cho nhiệm vụ Artemis cũng sẽ có tấm che bảo vệ trao đổi nhanh. Tấm che bảo vệ rõ ràng là một lá chắn giúp bảo vệ phần đầu của áo khỏi mọi hao mòn hoặc vết lõm và vết trầy xước khỏi bụi bẩn mài mòn của các hành tinh. Chức năng hoán đổi nhanh có nghĩa là các phi hành gia có thể thay thế tấm che trước hoặc sau một phi thuyền thay vì gửi toàn bộ mũ bảo hiểm trở lại Trái đất để sửa chữa.

Trong Cơ sở nhân trắc học và cơ sinh học tại Trung tâm vũ trụ Johnson của NASA, các phi hành gia trải qua một quá trình quét 3D toàn bộ cơ thể trong khi thực hiện các chuyển động và tư thế cơ bản dự kiến ​​trong các chuyến tàu vũ trụ. Với mô hình hoạt hình 3D hoàn chỉnh, NASA có thể kết hợp phi hành gia với các thành phần phù hợp với không gian mô-đun sẽ mang lại sự thoải mái nhất và phạm vi chuyển động rộng nhất, đồng thời giảm khả năng kích ứng da nơi bộ đồ có thể cọ sát vào cơ thể.

Du hành không gian không dành cho những người thụ động. Cho dù có những bước tiến bộ nhảy vọt, các phi hành gia vẫn phải thực hiện các hoạt động khoa học và phức tạp trong khi mặc trên người “con tàu vũ trụ cá nhân” của riêng họ. Việc tạo ra một không gian trên mặt đất với những khác biệt về trọng lực, áp lực và sự tiếp xúc với môi trường của mặt trăng để các phi hành gia làm quen trước là rất khó.

Trước khi người phụ nữ đầu tiên và người đàn ông tiếp theo đặt chân lên cực Nam Mặt trăng vào năm 2024, NASA sẽ thử nghiệm các bộ quần áo mới và một số thành phần của nó trên Trạm vũ trụ quốc tế trong môi trường không gian vũ trụ để xác nhận hiệu suất tổng thể.

NASA đã chuẩn bị để xây dựng các bộ đồ vũ trụ cho chuyến đi đầu tiên đến bề mặt Mặt trăng vào năm 2024, như là một phần của nhiệm vụ Artemis 3. Artemis 3 là chuyến bay dự kiến ​​vào năm 2024 của tàu vũ trụ Orion của NASA sẽ được phóng lên Hệ thống phóng không gian. Nó được lên kế hoạch để trở thành nhiệm vụ phi hành đoàn thứ hai của Chương trình Artemis và là phi hành đoàn mặt trăng đầu tiên kể từ Apollo 17 năm 1972. Sau Artemis III, cơ quan này có kế hoạch chuyển trách nhiệm sản xuất, lắp ráp, thử nghiệm, duy trì và bảo trì một đội máy bay và không gian huấn luyện và phần cứng liên quan đến Công nghiệp Hoa Kỳ.

Theo sứ mệnh của Artemis, NASA có kế hoạch hạ cánh xuống Cực Nam của Mặt trăng để khai thác băng nước, được phát hiện vào năm 2009, cho cả mục đích hỗ trợ sự sống và phân tách thành hydro và oxy để sử dụng làm nhiên liệu tên lửa.

Cơ quan này xem việc quay trở lại Mặt trăng như một mặt bằng chứng minh cho một nhiệm vụ tiếp theo lên Sao Hỏa vào những năm 2030.

Đọc tiếp
(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
NASA công bố bộ đồ không gian mới cho thế hệ phi hành gia Artemis: An toàn là trên hết