Chuyện hiếm khi xảy ra đã diễn ra tại Hoằng Hoá, công dân thắng kiện UBND huyện. Đó là chuyện của gia đình bà Lê Thị Chanh (chồng Lê Văn Nghiên) thôn Cẩm Lũ, xã Hoằng Sơn. Án tuyên có hiệu lực pháp luật nhưng không hiểu lý do gì lãnh đạo huyện Hoằng Hoá vẫn phớt lờ, “cố đấm ăn xôi” giải quyết theo ý mình, gây bất bình cho người dân!
Ngày 26-3-2010, Tại Bản án số 02/2010/HCPT, TAND tỉnh Thanh Hoá đã tuyên huỷ Quyết định 547QĐ-UBND ngày 13-4-2009 của UBND huyện Hoằng Hoá “Về việc huỷ bỏ GCNQSD đất cấp cho ông Lê Văn Nghiên xã Hoằng Sơn”. Về việc quản lý 2 ngôi mộ của dòng họ Nguyễn Thế thì hai bên thực hiện theo công văn giải quyết Khiếu nại số 814/UBND ngày 20-11-2006 của UBND huyện Hoằng Hoá. Tức là gia đình bà Chanh phải tạo điều kiện cho dòng họ Nguyễn Thế vào thắp hương cho hai ngôi mộ. Họ Nguyễn Thế phải bàn bạc trong họ để di dời mộ ra nghĩa địa xã theo quy hoạch sử dụng đất và đảm bảo vệ sinh môi trường.
Ngày 7-12-2010, ông Nguyễn Đình Tuy, phó Chủ tịch huyện Hoằng Hoá ký Quyết định 3829/QĐ-UBND, về việc thu hồi GCNQSD đất của hộ ông Nghiêm, lý do thu hồi vì có sai sót về diện tích, số thửa: vị trí cấp trùm lên 2 ngôi mộ dòng họ Nguyễn Thế. Tới này 3-6-2011, đoàn công tác của huyện Hoằng Hoá tiến hành kiểm tra hiện trạng đất ở và xác định mô, mốc, diện tích 2 ngôi mộ. Sau khi kiểm tra, đo đạc đoàn công tác đi đến thống nhất: Hộ bà Chanh tạo điều kiện để dòng họ Nguyễn Thế mở 1 ngõ nhỏ giáp đường về phía Nam, ngõ rộng 1,2m dài 11,8m. Trong biên bản này cũng xác định diện tích 2 ngôi mộ là 26,55m2. Hai bên giữ nguyên hiện trạng, không hề đả động tới việc di rời 2 ngôi mộ này.
Ngày 15-8-2011, ông Phạm Bá Oai, Chủ tịch UBND huyện Hoằng Hoá ra Thông báo số 672/TB-UBND, yêu cầu xã Hoằng Sơn thông báo rộng rãi rằng GCNQSD đất của gia định ông Nghiêm không còn giá trị pháp lý. Kiểm tra, đo đạc để cấp mới GCNQSD đất cho hộ ông Nghiêm theo đúng hạn mức (sau khi đã trừ diện tích 2 ngôi mộ). Xác định diện tích, mô mốc 2 ngôi mộ để dòng họ Nguyễn Thế quản lý, hương khói. Có sự hối thúc từ cấp trên, ngày 15-9-2011, Chủ tịch UBND xã Hoằng Sơn, Đỗ Tiến Hưng ra kế hoạch số 99/KH-UBND trong đó nhấn mạnh: “Ra thông báo yêu cầu hộ bà Chanh (vợ ông Nghiêm) tự nguyện tháo gỡ, thu dọn tài sản trên diện tích bị thu hồi (có ấn định thời gian). Ban hành Quyết định cưỡng chế tháo gỡ. Tổ chức thực hiện cưỡng chế có sự tham gia của các phòng ban huyện (nếu hộ bà Chanh không tự ý tháo gỡ). Thu hồi diện tích đất cấp sai quy định để xã quản lý...”. Nhưng khi làm việc với PV, ông Hưng lại bộc bạch: “Thực ra chúng tôi phải làm theo sự chỉ đạo của cấp trên, chứ việc di dời 2 ngôi mộ Nguyễn Thế ra nghĩa trang là hợp lý hơn cả”.
Hiện trạng ngôi mộ
Trao đổi với PV, ông Lê Hữu Thanh, Trưởng phòng TN&MT Hoằng Hoá cho hay: “Thời điểm xã Hoằng Sơn giao đất cho ông Nghiên theo khu, lô mà không đo đạc cụ thể. Khi ấy đây là bãi đất trống, mỗi năm gia đình ông Nghiêm cải tạo một ít. Huyện Hoằng Hoá cấp GCNQSD đất cho gia đình ông Nghiêm trùm lên 2 ngôi mộ là có sai sót. Khi có tranh chấp xảy ra huyện đã ra thông báo hướng dẫn xã Hoằng Sơn hoà giải hai bên, yêu cầu gia đình bà Chanh tạo điều kiện cho dòng họ Nguyễn Thế được hương khói. Dòng họ Nguyễn Thế có kế hoạch di dời 2 ngôi mộ ra nghĩa trang. Nhưng sau đó sự việc nhùng nhằng, kéo dài, Chủ tịch huyện có quyết định giải quyết. Công dân không đồng ý thì khởi kiện ra toà. Khi TAND đã nhân danh Nhà nước Việt Nam thì ai cũng phải thực hiện.
Về Bản án số 02, ngày 26-3-2010 thì chúng tôi hiểu là huyện Hoằng Hoá thu hồi GCNQSD đất của ông Nghiêm để điều chỉnh lại diện tích theo hạn mức và thực tế (sau khi đã trừ 2 ngôi mộ). Khi PV hỏi ông Thanh về việc có biết biên bản làm việc của đoàn công tác huyện ngày 3-6-2011 và Thông báo 99 của xã Hoằng Sơn thì ông Thanh nói: Huyện không chỉ đạo phải cấp đất, mở lối đi vào 2 ngôi mộ dòng họ Nguyễn Thế. Còn chính quyền xã Hoằng Sơn ra các văn bản và thông báo có nhầm lẫn là do hạn chế về mặt nào đó, mong các anh thông cảm.” Còn vì sao huyện không giữ vững quan điểm giải quyết theo Văn bản 814 (ngày 20-11-2006) thì ông Thanh không trả lời và “nại” ra vấn đề “tâm linh!”.
Ngày 26-9-2011, TAND tỉnh Thanh Hoá có Văn bản số 28/TA-CV, về việc giải thích Bản án số 02 nêu rõ: Việc đoàn công tác của UBND huyện Hoằng Hoá đề nghị cấp đất, mở ngõ đi vào 2 ngôi mộ là không đúng quyết định của bản án phúc thẩm, không đúng quy định của Luật Đất đai và không đảm bảo vệ sinh môi trường. Sự tồn tại của 2 ngôi mộ từ xưa khi chưa có quy hoạch sử dụng đất, nay cần phải di dời là phù hợp. Mặt khác đất chuyên dùng và đất nghĩa địa khác nhau, không thể tồn tại mộ trong đất chuyên dùng được. Những sai sót của GCNQSD đất đã cấp cho ông Nghiêm chỉ là sai sót về số thửa tương ứng. Vì vậy UBND huyện Hoằng Hoá chỉ cần thu hồi và chỉnh sửa số thửa tương ướng từ 153 thành 233 và 237. Về diện tích giữ nguyên theo GCNQSD đất đã cấp trước đó.
Nếu đối chiếu lại kết luận của Toà án và cách làm của huyện Hoằng Hoá thì Bản án đã được lái theo một hướng khác. Dư luận đang đặt ra câu hỏi liệu lãnh đạo huyện Hoằng Hoá “chậm hiểu” hay là cố tình hiểu sai sự thật. Tồn tại hay không tồn tại ở đây một “thế giới” riêng: chuyên quyền, độc đoán!? Nếu không phải có một sức mạnh nào đó (lớn hơn cả “tâm linh”) mới khiến lãnh đạo huyện Hoằng Hoá giải quyết “ngược đời” đến thế!?
Thanh Phương