Sau mỗi dịp tết Nguyên đán, cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa lại đau đầu với nạn tổ chức đưa lao động trái pháp luật sang nước ngoài, nhất là Trung Quốc. Mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp nhưng tình trạng này vẫn nóng.
Tối 08/2 (tức mùng 4 Tết Kỷ Hợi), nhận được tin báo của quần chúng nhân dân, phòng An ninh điều tra và Công an huyện Quảng Xương đã phối hợp ngăn chặn kịp thời 11 công dân ở xã Quảng Nham, huyện Quảng Xương đang chuẩn bị lên xe ô tô khách BKS 14B3-023.15 chạy tuyến Nghệ An – Móng Cái để xuất cảnh đi lao động trái pháp luật tại Trung Quốc...
Cơ quan chức năng ngăn chặn vụ đưa người đi lao động trái phép sang Trung Quốc
Qua quá trình điều tra xác minh, được biết trong số 11 công dân nói trên có 7 trường hợp đã từng nhiều lần xuất cảnh đi lao động trái pháp luật tại Trung Quốc. Trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019, các đối tượng này về quê ăn Tết, sau đó cùng với một số lao động nhàn rỗi trên địa bàn xã Quảng Nham liên hệ với nhà xe KaLong đến xã Quảng Nham để đón đi Móng Cái sau đó sang Trung Quốc bằng các đường bất hợp pháp.
Công an huyện Quảng Xương sau khi phát hiện, ngăn chặn đã tuyên truyền, vận động và thuyết phục 11 công dân xã Quảng Nham không tái phạm. Đồng thời, tiếp tục tăng cường lực lượng xuống cơ sở để nắm tình hình, rà soát, lập danh sách thống kê số công dân đang xuất cảnh lao động trái phép trên địa bàn.
Theo quy định của pháp luật, những trường hợp xuất cảnh trái phép đã được tuyên truyền, vận động nhiều lần nhưng vẫn tái xuất cảnh trở lại và bị bắt, trao trả, đẩy đuổi sẽ bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi “Qua lại biên giới quốc gia mà không làm thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh theo quy định” được quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 17, Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013.
Cuộc sống khó khăn, thiếu việc làm khiến người dân ảo tưởng về đời sống phía bên kia biên giới
Tìm về xã Quảng Nham, một vùng biển nghèo có dân số đông với hơn 16.000 nhân khẩu/3.582 hộ. Người dân nơi đây chủ yếu sống bằng nghề khai thác, chế biển hải sản. Những năm gần đây, nghề biển không thuận lợi; trình độ người dân còn hạn chế, khó tìm xin việc… Vì hoàn cảnh và không học hành nên người dân nơi đây dễ dàng tặc lưỡi đánh cược cuộc sống của mình vào chuyến phiêu lưu phía bên kia biên giới. Bởi họ chỉ cần nhìn thấy những người từng ở đây đi qua bên kia làm, mỗi lần về quê là họ mang tiền về mua sắm, ăn uống tưng bừng. Còn bao nhiêu rủi ro, nguy cơ bỏ mạng nơi xứ người họ không cần để ý đến.
Báo cáo của UBND xã Quảng Nham (Quảng Xương) thì năm 2018, toàn xã có 78 người xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm việc. Hiện nay, có 51 người trở về địa phương trước Tết Nguyên đán, còn lại 27 người vẫn đang lao động trái phép tại nước bạn. Công việc của các lao động này chủ yếu là làm trong các xưởng sản xuất đồ nhôm, ví da với mức lương từ 5 triệu – 10 triệu đồng/tháng. Thôn Đông, xã Quảng Nham là một trong những thôn có số người đi xuất cảnh trái phép sang lao động tại Trung Quốc đông với 12 người (năm 2018). Hiện có 10 người đã trở về địa phương dịp trước Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019.
Phải tạo sinh kế ổn định cho người dân mới giải quyết tận gốc vấn nạn lao động chui ở nước ngoài
Thế nhưng thực tế theo tìm hiểu của PV thì địa phương này có số người lao động bất hợp pháp bên nước bạn tới hàng trăm người. Qua một năm, con số này lại tăng lên đáng kể bởi họ có thể đi bằng đường bộ hoặc đường biển từ thuyền đánh bắt cá. Thông thường là mỗi dịp Tết, người dân về quê ăn Tết xong thường lôi kéo, rủ rê người thân, họ hàng, anh em sang bên nước bạn đi làm.
Trao đổi với PV, Phó Chủ tịch UBND huyện Quảng Xương Trần Thế Lưu cho hay: Hàng năm, trước, trong và sau Tết, chính quyền địa phương liên tục tuyên truyền, vận động nhân dân về xuất cảnh, nhập cảnh, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Các xã tuyên truyền trong các cuộc họp tại thôn, xóm; bố trí công an viên dùng loa di động tuyên truyền ở tất cả các thôn; phát các bài tuyên truyền trên loa phát thanh của xã để người dân chấp hành đúng pháp luật. Bên cạnh đó, địa phương cũng yêu cầu người dân ký cam kết không xuất cảnh trái phép, không tổ chức, lôi kéo, rủ rê người dân xuất cảnh trái phép lao động tại Trung Quốc. Ngăn chặn không để tăng thêm số lao động xuất cảnh trái phép. Đồng thời thông qua số lao động đã trở về nước để kêu gọi số lao động đang sống và làm việc ở nước ngoài. Đặc biệt, vận động người thân trong gia đình có lao động trái phép động viên họ trở về địa phương theo quy định pháp luật.
Theo ông Lưu, tình trạng người dân xuất cảnh trái phép sang lao động tại Trung Quốc là trái pháp luật, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, rủi ro đến sức khỏe, tính mạng… Tuy nhiên, hiện nay, địa phương đang gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý công dân xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Bởi, khi người dân ra khỏi nơi cư trú đi làm ăn xa thường không báo cáo cụ thể với chính quyền địa phương, vì vậy rất khó phát hiện những trường hợp lao động xuất cảnh bất hợp pháp.
Trong khi đó, lao động tại các vùng biển không có tay nghề, khó xin việc làm là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng người dân xuất cảnh trái phép sang lao động tại Trung Quốc. Các công ty, đơn vị có chức năng về xuất khẩu lao động cũng có sự tuyển chọn, học tiếng và thủ tục thường phức tạp nên nhóm đối tượng này không đảm bảo các điều kiện, tiêu chí để tham gia.
Về lâu dài, một mặt các cơ quan chức năng cần quyết liệt xử lý đối với các đối tượng môi giới lao động đi làm việc trái phép. Mặt khác cần đào tạo nghề, tạo việc làm tại chỗ cho người lao động, tạo môi trường thông thoáng, kêu gọi các công ty, doanh nghiệp vào đầu tư phát triển ngay tại địa bàn các địa phương này. Có sinh kế tại chổ ổn định sẽ không phát sinh các vấn đề phức tạp của đời sống xã hội và không còn đất sống cho cò, môi giới lao động trái phép sang nước ngoài.