Sao không người Mỹ nào có tên trong hồ sơ Panama

Ngày 3/4, Hiệp hội nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) cùng hàng trăm hãng truyền thông và nhà báo trên thế giới đã phối hợp điều tra và công bố 11,5 triệu tài liệu liên quan tới trốn thuế, rửa tiền của các ông lớn được công ty luật Mossack Fonseca (Panama) tư vấn. Hình thức mà công ty này làm là mở các công ty bình phong – công ty ma (offshore) cho giới nhà giàu, nhằm che giấu những khoản tiền “bẩn”, trốn thuế và rửa tiền.

Trong tài liệu này, hàng trăm cái tên bị đề cập tới, trong đó điển hình là: anh rể của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Argentina, Quốc vương Ả Rập Xê Út…Tuy nhiên, chưa có cái tên nào của người Mỹ được nhắc đến trong những ngày qua. Điều này không có nghĩa là người Mỹ minh bạch và tuân thủ luật pháp hơn các nước khác.

Hàng trăm cái tên trong Tài liệu Panama không có cái tên nào của người Mỹ

Theo Giám đốc điều hành Viện chính sách kinh tế và thuế Mỹ (ITEP) Matt Gardner, với số lượng lớn tài liệu có trong Tài liệu Panama, người ta sẽ phải mất nhiều thời gian để kiểm tra, sàng lọc và làm rõ từng đối tượng.

Bên cạnh đó, có rất nhiều các công ty luật giống như Mossack Fonseca ở Mỹ, lớn có, nhỏ có. Những công ty này luôn sẵn sàng tư vấn cho khách hàng lập những công ty vỏ bọc để giấu tài sản, trốn thuế.

The Washington Post hôm 5/4 chỉ ra rằng, một tòa nhà ở trung tâm TP Wilmington, bang Delaware đã được dùng để đăng ký hoạt động cho hơn 250.000 doanh nghiệp khắp thế giới vài năm qua, giúp họ hưởng lợi từ những luật lệ ưu đãi dành cho doanh nghiệp của địa phương. Theo nhận định của ông Mark Hays, cố vấn cấp cao của tổ chức phi chính phủ Global Witness, Mỹ là một trong những nơi dễ lập công ty offshore nhất thế giới.

Một cuộc nghiên cứu năm 2012 cũng ghi nhận Mỹ có quy định lỏng lẻo hàng đầu thế giới về vấn đề lập công ty offshore. Và hơn nữa, những công ty offshore như thế không hề phạm pháp. Ana Owens luật sư về thuế và ngân sách của Tổ chức nghiên cứu lợi ích công tại Mỹ (PIRG) giải thích, “Có hàng trăm, hàng ngàn công ty như thế này tại Mỹ và trên thế giới. Và các công ty này cũng giống như Mossack Fonseca, hoàn toàn không hề phạm luật”.

Tòa nhà văn phòng đặt trụ sở của Công ty Dịch vụ Doanh nghiệp M.F. (Nevada) Limited tại TP Las Vegas

Trong khi đó, Mạng lưới Công lý Thuế (TJN) xếp ngành công nghiệp offshore Mỹ đứng thứ 3 thế giới về sự bí mật và quy mô của các công ty, chỉ thua Thụy Sĩ và Hồng Kông.

Một trong những lý do nữa là Mỹ chưa ký các thỏa thuận toàn cầu bắt buộc công ty offshore tiết lộ chủ sở hữu thật sự. Ngoài ra, các bang ở Mỹ cạnh tranh gay gắt trong việc thu hút doanh nghiệp bằng cách cung cấp những hậu đãi (thuế, tính bí mật…) không thua kém các thiên đường thuế truyền thống.

Nhiều người Mỹ không cần phải đi mở công ty offshore ở nước ngoài do mức thuế ở Mỹ cũng không quá cao so với các nước phát triển khác, theo chuyên gia tài chính quốc tế Lee Sheppard của tổ chức nghiên cứu Tax Analysts (Mỹ).

Do đó, giới nhà giàu Mỹ không lý do gì phải sang Panama để mở công ty để trốn thuế.