Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama chủ trì họp báo quốc tế

Chiều 23/5, tại Trung tâm Hội nghị quốc tế - Hà Nội, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã tổ chức họp báo quốc tế, trả lời các câu hỏi của phóng viên về kết quả cuộc hội đàm, phương hướng quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong thời gian tới.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại buổi họp báo chung. Ảnh: Anh Tuấn

Phát biểu tại cuộc họp báo, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, Chủ tịch nước Trần Đại Quang một lần nữa chào mừng Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và đoàn đại biểu cấp cao Hoa Kỳ thăm chính thức Việt Nam. Chủ tịch nước cho biết, cuộc hội đàm đã đề cập đến các vấn đề quan hệ song phương, khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm. Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama đã trao đổi việc thực hiện Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ tháng 7 năm 2013 và Tuyên bố về Tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ tháng 7 năm 2015 của Lãnh đạo cấp cao hai nước. Hai nhà lãnh đạo đánh giá quan hệ hai nước thời gian qua đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Hai bên cam kết thực hiện các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau. Việt Nam và Hoa Kỳ đã ra Tuyên bố chung nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện theo hướng thực chất, sâu sắc, hiệu quả hơn; nhất trí lấy hợp tác phát triển làm trọng tâm của quan hệ hai nước.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang thông báo, nhân dịp chuyến thăm, hai bên đã đạt được một số kết quả và thỏa thuận quan trọng về kinh tế - thương mại, y tế - nhân đạo, giáo dục - đào tạo, thực thi pháp luật và tư pháp, giao lưu nhân dân... Chủ tịch nước nhấn mạnh: “Hai bên nhất trí sẽ ưu tiên cao hơn việc giải quyết hậu quả chiến tranh và cam kết sẽ tiếp tục hợp tác tích cực trong vấn đề này. Hoa Kỳ sẽ hợp tác với Việt Nam tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa sau khi hai nước kết thúc thành công dự án tẩy độc ở sân bay Đà Nẵng. Việt Nam đánh giá cao quyết định của Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương đối với Việt Nam. Việc này cho thấy quan hệ hai nước đã được bình thường hóa hoàn toàn”.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết, Lãnh đạo hai nước cũng đã trao đổi về phương hướng của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ thời gian tới và các biện pháp nhằm đưa hợp tác đi vào chiều sâu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng lòng tin và ưu tiên trong hợp tác phát triển, bao gồm kinh tế - thương mại - đầu tư, khoa học - công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và ứng phó với biến đổi khí hậu, khẳng định nỗ lực sớm thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Về các vấn đề khu vực và thế giới, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama nhất trí, hai nước tiếp tục tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, phía Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao APEC 2017, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Lãnh đạo hai nước cũng trao đổi về tình hình Biển Đông thời gian gần đây; khẳng định tiếp tục hợp tác giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công; tin tưởng rằng sự phát triển của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ không chỉ đem lại lợi ích cho mỗi nước mà còn góp phần tăng cường quan hệ ASEAN - Hoa Kỳ, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.

Tổng thống Barack Obama bày tỏ vui mừng sang thăm chính thức Việt Nam, gửi đến nhân dân Việt Nam lời chào hữu nghị, hợp tác từ nhân dân Hoa Kỳ. Tổng thống Barack Obama chia sẻ, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đi từ không hợp tác, xung đột, trải qua quá trình hòa giải hơn hai thập kỷ qua đã ở tầm cao mới, Hoa Kỳ đang thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn, sâu sắc hơn với Việt Nam. Một trong những ưu tiên cao nhất trong chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ là đảm bảo giữ một vai trò lớn hơn và lâu dài hơn tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, điều rất quan trọng tới an ninh và thịnh vượng. Điểm lại những bước tiến trong quan hệ hai nước, Tổng thống Barack Obama nêu rõ, trong thời gian ông làm Tổng thống Hoa Kỳ, xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam tăng 150%, nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam cũng tăng mạnh; Việt Nam cũng rất quan tâm tới việc đưa sinh viên sang du học; lĩnh vực giao lưu nhân dân cũng có bước phát triển. Hoa Kỳ và Việt Nam đã nhất trí nâng cấp hợp tác trong nhiều lĩnh vực, như giáo dục đào tạo, khoa học, công nghệ; thúc đẩy hợp tác kinh tế, triển khai thực hiện Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP); Hoa Kỳ quan tâm đến việc đẩy mạnh quan hệ an ninh, quốc phòng với Việt Nam… Hoa Kỳ và Việt Nam cũng đã nhất trí thúc đẩy hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế; hợp tác hạt nhân dân sự, tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Tổng thống Barak Obama khẳng định: “Những gì đi qua, những gì đạt được hôm nay chứng tỏ quan hệ hai nước đã tiến triển tuyệt vời”.

Tổng thống Barack Obama nhắc lại tuyên bố Hoa Kỳ sẽ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương đối với Việt Nam sau 50 năm áp đặt; đồng thời đề cập đến hợp tác quân sự với Việt Nam và khu vực trong tương lai. Mỹ và Việt Nam ủng hộ một trật tự khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông, theo quy định và luật pháp quốc tế, gồm tự do hàng hải hàng không, không cản trở giao thương, và giải quyết vấn đề bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế.

Tổng thống Barack Obama cám ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã hợp tác với phía Hoa Kỳ trong việc tìm kiếm hài cốt quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam; đồng thời cam kết giúp Việt Nam rà phá bom mìn còn sót lại sau chiến tranh, giải độc dioxin, tăng cường năng lực ứng phó thiên tai. Tổng thống Barack Obama đánh giá cao việc Chính phủ Việt Nam đã cấp phép thành lập Đại học Fulbright Việt Nam, hoan nghênh Việt Nam cấp thị thực nhập cảnh một năm, nhiều lần cho công dân Hoa Kỳ vào Việt Nam. Tổng thống Barack Obama khẳng định lại cam kết, Hoa Kỳ mong muốn hợp tác với Việt Nam và khu vực châu Á - Thái Bình Dương vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Thông tấn xã Việt Nam về những bước tiến nổi bật của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong hơn 20 năm qua, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã có những bước phát triển quan trọng trên nhiều lĩnh vực, cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, trên cả bình diện song phương, đa phương. Quan hệ chính trị, ngoại giao từ cựu thù trở thành đối tác toàn diện; lãnh đạo cấp cao hai nước duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc. Bên cạnh hợp tác song phương, hai bên cũng tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới. Hai bên chia sẻ ngày càng nhiều những lợi ích và mối quan tâm chung, đặc biệt liên quan đến việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Chủ tịch nước nêu rõ, kim ngạch thương mại song phương đã tăng hơn 130 lần (năm 2015 là 44,5 tỷ USD), Hoa Kỳ hiện đứng thứ 7 trong số các quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Hợp tác kinh tế-thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ còn nhiều tiềm năng phát triển, nhất là sau khi hai nước cùng ký kết TPP. Hợp tác trên lĩnh vực giáo dục cũng có bước phát triển lớn: Đại học Fulbright Việt Nam đã được cấp phép hoạt động, số lượng sinh viên Việt Nam tại Hoa Kỳ đứng đầu trong các nước ASEAN. Quan hệ an ninh, quốc phòng đang phát triển phù hợp với nhu cầu của hai nước, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh đã hoàn tất giai đoạn 1 ở sân bay Đà Nẵng và sẽ tiếp tục triển khai giai đoạn 2 ở nhiều điểm, trong đó có sân bay Biên Hòa.

Chủ tịch nước khẳng định, những bước tiến của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đạt được bắt nguồn từ thực tế hai bên ngày càng chia sẻ nhiều quan tâm, lợi ích chung và nghiêm túc thực hiện cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, thể chế chính trị và lợi ích chính đáng của nhau.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Đài Truyền hình Việt Nam đánh giá ý nghĩa của chuyến thăm và vị trí của Việt Nam trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, Tổng thống Barack Obama cho biết, Việt Nam là nước có thành tích tăng trưởng ấn tượng trong khu vực có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới; là một đất nước có nhiều người trẻ, có tinh thần khởi nghiệp. Hoa Kỳ mong muốn tăng cường quan hệ với Việt Nam để bảo đảm rằng, khi Việt Nam phát triển, những người trẻ có nhiều cơ hội hợp tác với giới trẻ Hoa Kỳ. Hoa Kỳ mong muốn hợp tác với Việt Nam trên cơ sở song phương, hợp tác cùng nhau ứng phó thách thức khu vực, toàn cầu như biến đổi khí hậu, bệnh dịch…, tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong các cơ chế đa phương.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Hãng tin Reuters xung quanh quyết định của Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương đối với Việt Nam, Tổng thống Barack Obama khẳng định, quyết định của Hoa Kỳ dựa trên tiến trình hợp tác lâu dài trong quan hệ hai nước, bắt nguồn từ sự can đảm của hai bên, trải qua nhiều cuộc đối thoại khó khăn trong giai đoạn qua. Tổng thống Barack Obama nói: “Nhiều nghị sĩ Mỹ đã nỗ lực, can đảm thúc đẩy đối thoại chính trị giữa Hoa Kỳ với Việt Nam... Qua những thành tựu hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, an ninh, quốc phòng… Hoa Kỳ nhận thấy đã đến lúc không nên duy trì lệnh cấm nào đối với Việt Nam”.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Hãng tin Reuters, về vấn đề nhân quyền trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định, quan điểm nhất quán của Nhà nước Việt Nam là luôn bảo vệ, tôn trọng quyền con người. Điều này được ghi rõ trong Hiến pháp năm 2013, Việt Nam đang tiếp tục thể chế hóa bằng các dự án luật. Qua 30 năm thực hiện đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, trong đó có bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Những nỗ lực, thành tựu của Việt Nam đã được quốc tế ghi nhận, đánh giá cao, thể hiện qua việc Việt Nam được bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014 - 2016. Trong quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ còn có những cách hiểu khác nhau về quyền còn người. Trên cơ sở tôn trọng, hiểu biết lẫn nhau, Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục mở rộng đối thoại cởi mở, thẳng thắn và xây dựng.

Đức Dũng