Người Anh hùng hai lần được gặp Bác Hồ

Nam Hoàng - Tuấn Lê| 13/05/2015 06:18
Theo dõi Báo điện tử Công lý trên

Núm ruột hồng vượt lên đá, nở hoa. Con yêu hãy lớn lên, thành người đàn ông Mông tài giỏi…”, lời ca ấy, những người đàn bà Mông thường ru con từ thủa lọt lòng.

Nó như một chân lý sống được trao truyền qua bao thế hệ người Mông từ khi họ đặt chân lên vùng đất Kỳ Sơn xa xôi, khuất nẻo này. Từ lời ca ấy, một cậu bé đã lớn lên và trở thành một người đàn ông Mông ưu tú.

Đó là Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Vừ Chông Pao (SN 1930, ở  Mường Ải, Kỳ Sơn, Nghệ An), người đã dành cả đời mình cho sự bình yên và phát triển của một vùng biên viễn. Hơn thế nữa, ông còn hai lần vinh dự được gặp Bác Hồ.

Chàng trai Mông ưu tú

Vừ Chông Pao, hau còn gọi là Vừ Lầu Pó lớn lên đúng lúc quê hương bị quân Pháp chiếm đóng, ông đã sớm phải chứng kiến những đau thương, mất mát của đồng bào các dân tộc Thái, Mông, Khơ Mú. Hàng ngày, quân giặc ra sức càn quét, bắn giết bao người vô tội. Quá khiếp sợ, đồng bào dắt díu nhau trốn chạy khắp núi rừng dọc tuyến biên giới. Trước tình thế ngặt nghèo đó, chàng trai người Mông Vừ Chông Pao lúc này vừa tròn 18 tuổi (năm 1948) đã cùng người anh trai là Vừ Giống Chư và anh rể là Lầu Dê Tu đứng ra thành lập đội du kích, nhiệm vụ chính là chỉ huy việc sơ tán dân bản, cất giấu tài sản, không để rơi vào tay giặc.

Năm 1948, Ủy ban Kháng chiến được thành lập nhưng cơ sở vật chất phục vụ chiến đấu ở Kỳ Sơn còn rất thiếu thốn. Lúc này, Vừ Chông Pao và đội quân gồm các thanh niên trai tráng trong bản làng tại xã Na Ngoi, Mường Ải - Kỳ Sơn với các loại súng tự chế, chông, gươm, giáo đã trở thành điểm tựa vững chắc chống giặc, là mô hình được nhân rộng trên toàn tuyến biên giới. Năm 1950, từ Đội trưởng đội du kích, Vừ Chông Pao được điều lên làm Phó, rồi Trưởng Công an xã Na Ngoi.

Cũng trong khoảng thời gian làm Trưởng Công an xã Na Ngoi, Vừ Chông Pao có vinh dự được gặp Bác Hồ. Đó là vào dịp ông được mời ra dự lễ Quốc khánh 2/9/1954. Lời dặn dò của Bác: “Muốn thắng giặc, 54 dân tộc anh em phải đoàn kết. Như một bó đũa từng chiếc một thì nhỏ, nhưng kết lại thành một bó to, sẽ tạo thành một sức mạnh khổng lồ” in sâu trong tâm trí ông Pao cho đến tận bây giờ.

Đến năm 1961, khi huyện Tương Dương thành hai huyện là Tương Dương và Kỳ Sơn thì ông lại được bổ nhiệm làm Chủ tịch Ủy ban Mặt trận đầu tiên của huyện Kỳ Sơn. Một thời gian sau đó, tình hình huyện biên giới Kỳ Sơn tiếp tục trở nên phức tạp, bọn địch lại tràn sang phá hoại, câu kết và xui khiến bọn phản động đứng lên làm loạn, đốt phá bản làng, tàn sát nhân dân. Trong số đó, phải kể đến tên Già Xay Xua, kẻ tự xưng là Châu Phà (tức Vua trời) ở vùng Mường Lống. Tên này đã ra sức dụ dỗ, lôi kéo và ép buộc đồng bào các dân tộc Kỳ Sơn theo nó để giết hại đồng bào mình, chống lại chính quyền địa phương.

Diệt "Vua trời"

Với tư cách là Chủ tịch Ủy ban Mặt trận huyện, ngày 2/9/1963, ông Vừ Chông Pao được ra Hà Nội dự lễ kỷ niệm ngày Quốc khánh. Sau khi dự xong lễ kỷ niệm Quốc khánh, ngày 3/9/1963, các đại biểu dân tộc thiểu số được mời vào gặp Bác. Trong lúc trò chuyện, Bác hỏi: “Ở Kỳ Sơn, Nghệ An có chuyện gì không?”. Nghe câu hỏi của Bác, cả đoàn đều lặng im. Thấy vậy, ông Pao liền đứng lên thưa: “Thưa Bác, ở Kỳ Sơn đang có bọn phỉ tự xưng là Châu Phà (Vua trời) dụ dỗ dân, chống lại bộ đội”. Bác lại hỏi: “Thế các chú xử lý thế nào?”. Ông Pao dõng dạc thưa : “Thưa Bác, theo cháu, ai theo giặc Châu Phà, cầm súng bắn lại nhân dân, bộ đội thì tuyên án tử hình. Ai theo Châu Phà, cầm súng, chưa gây tội, chưa bắn bộ đội và nhân dân thì phạt cải tạo từ 1-3 năm. Ai không cầm súng nhưng ủng hộ Châu Phà thì phạt cải tạo từ 6 tháng đến 1 năm…”.

Ông Pao cứ tưởng sẽ được Bác Hồ khen về cách xử lý nghiêm khắc và cứng rắn của mình, nhưng Bác lại xua tay, bảo: “Làm thế không được các chú ạ! Phải xác định kẻ thù của chúng ta là ai? Kẻ nào muốn cướp nước ta? 54 dân tộc anh em đều là đồng bào ta hết. Nhưng đồng bào ta hiện nay trình độ hiểu biết còn giới hạn nên dễ nghe theo lời kẻ xấu. Nếu các chú đều coi đồng bào là thù thì đánh cả đời không hết giặc, đất nước sẽ không bao giờ được hòa bình. Muốn thắng được Châu Phà thì phải cảm hóa được đồng bào, làm cho họ biết cái tốt, cái xấu, nói cho họ thấy sai lầm, rõ được chân tướng của kẻ thù và bè lũ cướp nước…”.

Người Anh hùng hai lần được gặp Bác Hồ

AHLLVTND Vừ Chông Pao

Nhắc lại kỷ niệm sâu sắc ấy, già Pao im lặng hồi lâu. Ông bảo, đó là lần đầu tiên ông thấm thía hết nghĩa tình của Bác dành cho đồng bào các dân tộc anh em. Ngay sau đó, Vừ Chông Pao mở cuộc họp toàn dân kéo dài ba ngày, ba đêm tại Xúc Nhị. “Việc đầu tiên là ta ghi lại tất cả những lời Bác nói ra tiếng Mông để ai cũng hiểu, sau đó đến nhà những người đi theo phỉ để động viên, trong đó, nhà của những cán bộ có người đi theo phỉ được ưu tiên”, ông Pao nhớ lại.

Từ Hà Nội trở về, nhiều đêm ông chong đèn thức trắng để nghĩ cách tiêu diệt “Châu Phà”, đập tan âm mưu của kẻ thù. Trước đó, Giàng Xay Xua được các cha cố Pháp dạy ghép chữ Latin để viết chữ Mông rồi về bảo với dân bản đây là chữ của vua trời cho người Mông. Dân quân ta ném ba quả mìn vào nhà Xua nhưng quên không mở chốt, Xua nhặt lấy đem ra cho dân xem, bảo vua trời không cho nổ khiến dân bản tin lắm. Chính vì thế, việc diệt được Xua là vô cùng khó khăn, vất vả.

Nhớ lời dạy của Bác, khi về đến Kỳ Sơn, già đã tổ chức một cuộc họp suốt 3 ngày, truyền đạt lại lời dặn của Bác Hồ. Già phân công cán bộ đến tận các bản làng gặp mặt các già làng trưởng bản, vận động bà con các dân tộc đoàn kết, tập trung vào những gia đình có người theo phỉ. Phong trào vào rừng gọi người thân trở về lan truyền rộng, những người theo phỉ đã lần lượt trở về làm ăn lương thiện.

Già Pao kể lại, nhà cán bộ đầu tiên ông “nhắm” đến để “thuyết khách” là Y Lầu, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Mường Lống. Lúc này, Mường Lống là điểm nóng của “rừng phỉ”, chồng của Y Lầu là Lỳ Vả Chinh, một tướng phỉ khét tiếng. Gặp Y Lầu, Vừ Chông Pao bảo: “Y Lầu à, chồng chị là Lầu Vả Chinh khét tiếng gian ác, nó đánh bộ đội và dân làng ta nhiều lắm. Chị làm sao gọi nó về phía cách mạng, giao nộp vũ khí mới xứng đáng là Chủ tịch Hội Phụ nữ chứ”. Ngay buổi đầu tiên, Y Lầu đã lắc đầu và bảo: “Trước đây, ta thường bỏ cơm vào khăn cuốn lên đầu, bỏ thịt gà vào bao tượng, cột ngang bụng đem vào rừng cho nó ăn. Giờ vận động khó lắm. Không được đâu”. Nghe vậy, Vừ Chông Pao nói: “Chị nói với Lỳ Vả Chinh là bộ đội ta có hàng ngàn quân, nếu không ra hàng sẽ bị bắn chết. Mà như thế Y Lầu sẽ mất chồng đấy”. Phải mất ba lần vào rừng, Y Lầu mới thuyết phục được chồng.

Người Anh hùng hai lần được gặp Bác Hồ

Một góc Mường Ải

Lỳ Vả Chinh đầu hàng, kéo theo gần 100 tên phỉ khác, ta thu được không ít vũ khí và thực phẩm. “Thời gian này, ta làm Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn, một số tàn quân của phỉ Vàng Pao thân Mỹ ở Lào cũng nổi dậy nhưng ta cùng bộ đội biên phòng, công an và nhân dân bắt sống và tiêu diệt hết, không để tên nào trốn thoát”, già Pao nhớ lại.

Cây đại thụ miền biên viễn  

Từ sau năm 1975, khi đất nước thống nhất, hoạt động của phỉ tại biên giới phía Tây Nghệ An giảm đáng kể. Tuy nhiên, do có đường biên giới giáp Lào dài nhất cả nước, nên đây vẫn là địa bàn phức tạp và còn tồn tại những tốp phỉ hoạt động nhỏ, lẻ. Cụ Vừ Chông Pao cùng lực lượng BĐBP đã đi sâu phân tích và chỉ ra rằng, các nhóm phỉ tồn tại được là nhờ sự tiếp tế của một bộ phận đồng bào. Nếu cắt được “cái dạ dày”, phỉ sẽ tự tan rã.

Biết ở Nậm Càn, Na Ngoi, người dân vẫn lén lút tiếp tế lương thực, thực phẩm, thuốc men cho các đối tượng phỉ, cụ Pao cùng các ban ngành tổ chức các buổi họp dân tại các bản. Ở đây, cụ đã nói những lời “ruột gan” với đồng bào mình: “Chúng ta đều là người Mông, là người Kỳ Sơn, Nghệ An và là người Việt Nam. Đất nước ta đã thống nhất, đang lớn mạnh từng ngày, cớ sao chúng ta lại tiếp tế, tiếp tay cho những kẻ chống phá đất nước”. Đồng thời, cụ còn tuyên truyền nhân dân thực hiện bốn không: Không buôn bán, vận chuyển ma túy; không trồng cây thuốc phiện; không truyền đạo trái phép; không tiếp tế cho phỉ.

Lẽ phải của cụ Pao đã làm đồng bào hiểu ra, họ hứa sẽ không tiếp tế cho phỉ, tố giác kẻ xấu. Những ngày sau, một tốp phỉ xuống bản mua lương thực bị Đồn BP Nậm Càn tóm gọn sau khi được dân bản báo tin. Tiếp theo đó mấy ngày, 5 - 6 hộ gia đình theo phỉ sống cả chục năm nay trong rừng cũng lần lượt ra trình diện. Tại buổi gặp mặt, những người này đã nói với già Vừ Chông Pao rằng, Vàng Pao hứa, đến năm 2000 sẽ về đón tất cả đến một nơi sống sung sướng. Vì tin lời kẻ xấu nên họ đã chui lủi trong rừng để chờ đợi, không ngờ Vàng Pao lừa dối, đến giờ họ mới nhận ra bộ mặt thật của hắn...

Từ đó, các hộ phỉ đã từ bỏ rừng sâu trở về với bản làng. Đến năm 2008, hoạt động phỉ hoàn toàn chấm dứt trên tuyến biên giới miền Tây xứ Nghệ. Bản làng vùng biên lại rộn ràng như ngày hội, Kỳ Sơn đã trở lại thanh bình. Tháng 5/2010, Vừ Chông Pao được mời ra Hà Nội tham dự Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số Việt Nam lần thứ nhất. Và, cũng tại Đại hội này, ông vinh dự được đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Âu đó cũng là phần thưởng xứng đáng cho những cống hiến của người con ưu tú dân tộc Mông đối với mảnh đất Kỳ Sơn.

Đọc tiếp
(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Người Anh hùng hai lần được gặp Bác Hồ