TP.HCM: Sẽ xử sơ thẩm lại vụ tranh chấp thừa kế tại phường Tây Thạnh

Nguồn gốc nhà đất tranh chấp

Cụ Nguyễn Văn Ban và cụ Nguyễn Thị Minh là cha mẹ của các ông Nguyễn Ngọc Quang, Nguyễn Văn Trường và Nguyễn Thanh Sơn. Năm 1956, vợ chồng cụ Ban nhận chuyển nhượng lô đất số 102101 tổng diện tích 14.960 m2 (gồm 3 thửa 84, 85, 86) tờ bản đồ số 14, tại xã Tân Sơn Nhì (nay là đường Trường Chinh, phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, Tp. Hồ Chí Minh). Sau khi nhận chuyển nhượng đất, vợ chồng cụ Ban đã làm nhiều nhà trên đất để ở và cho thuê. Do quá trình sử dụng đất có biến động, nên các thửa 84, 85, 86 chỉ còn diện tích là 6.856 m2. Năm 1984, cụ Ban chết không để lại di chúc. Năm 1985, cụ Minh đã kê khai thửa 85 diện tích 1.134 m2 và thửa 86 diện tích 3.325 m2, ông Sơn kê khai thửa 84 diện tích 2.397 m2. Sau đó, cụ Minh, ông Quang, ông Trường mỗi người viết một giấy ủy quyền cho ông Sơn được thay mặt cụ Minh, ông Quang, ông Trường giải quyết các thủ tục liên quan tới lô đất số 102101 đứng tên cụ Ban. Năm 1987, thì cụ Minh cũng qua đời và không để lại di chúc.

Một phần thửa đất đang tranh chấp giữa ông Nguyễn Thanh Sơn và ông Nguyễn Ngọc Quang

Sau đó, các ông Quang, Trường, Sơn đã lập nhiều văn bản tự phân chia nhà đất, nhưng vẫn thừa nhận là di sản do cha mẹ để lại, chưa ai có quyền sở hữu riêng phần tài sản nào, khi định đoạt vẫn phải có ý kiến của nhau. Năm 1996, ông Trường xuất cảnh sang Hoa Kỳ và lập Giấy ủy quyền cho ông Quang giải quyết thừa kế di sản của cha mẹ để lại (có hợp pháp hóa Lãnh sự Việt Nam tại Hoa Kỳ ngày 22-3-2002). Sau đó, ngày 5-8-2002, ông Quang, ông Sơn đã đề nghị UBND phường 15 giải quyết phân chia tài sản của cha mẹ là toàn bộ diện tích đất của cụ Ban, cụ Minh để lại (6.856 m2). Theo sự phân chia này thì các ông Quang, Trường, Sơn mỗi người được sử dụng 2.068 m2 đất nằm tại các thửa 84, 85, 86.

Phán quyết của Tòa án

Do có việc phải giải tỏa một phần đất thuộc ba thửa 84, 85, 86 để làm đường Trường Chinh nên ông Sơn lại thay đổi không chấp nhận việc tự phân chia tài sản giữa 3 anh em như trước nữa và khởi kiện ông Nguyễn Ngọc Quang ra Tòa án TAND Tp. Hồ Chí Minh để đòi căn nhà và toàn bộ khuôn viên đất có diện tích 3.325m2 thuộc thửa 86 tọa lạc tại số 28/2 Cách Mạng tháng Tám, phường 15, quận Tân Bình cũ (số mới là 827- 829 Trường Chinh, phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, Tp. Hồ Chí Minh).

Tại Bản án số 1988/2007/DSST ngày 30-10-2007 của TAND Tp. Hồ Chí Minh quyết định chấp nhận yêu cầu của ông Nguyễn Thanh Sơn được hưởng toàn bộ tài sản của cụ Ban, cụ Minh để lại gồm nhà và đất, buộc ông Nguyễn Ngọc Quang phải di chuyển toàn bộ phần tạo dựng tại 827, 829 Trường Chinh để trả lại mặt bằng cho ông Quang. Tuy nhiên, ông Quang kháng cáo. Tại Bản án số 163/2008/DSPT, ngày 9-5-2008, Tòa phúc thẩm TANDTC tại Tp. Hồ Chí Minh không chấp nhận kháng cáo của ông Quang, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm của TAND Tp. Hồ Chí Minh. Không đồng tình với phán quyết trên, ông Nguyễn Ngọc Quang làm đơn đề nghị giám đốc thẩm và ngày 27-8-2009, Chánh án TANDTC có Quyết định kháng nghị số 468/2009/NK-DS kháng nghị Bản án số 163/2008/DSPT và đề nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC xét xử giám đốc thẩm giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp. Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm lại theo quy định chung.

Sau khi khởi kiện ông Nguyễn Ngọc Quang để đòi căn nhà và toàn bộ khuôn viên đất có diện tích 3.325m2 thuộc thửa 86, vợ chồng ông Nguyễn Thanh Sơn tiếp tục khởi kiện ông Nguyễn Ngọc Quang ra TAND quận Tân Phú để đòi tiếp phần đất có diện tích 3.531,5 m2 thuộc thửa 84, 85. Tại Bản án số 335/2008/DA-ST ngày 21-11-2008, TAND quận Tân Phú buộc ông Nguyễn Ngọc Quang phải giao trả cho vợ chồng ông Nguyễn Thanh Sơn 2.260,5m2 đất. Tuy nhiên, ông Quang tiếp tục kháng cáo nên ngày 24-9-2009, TAND Tp. Hồ Chí Minh đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm. Tại Bản án số 1959/2009/DS-PT TAND Tp. Hồ Chí Minh đã bác kháng cáo của ông Nguyễn Ngọc Quang. Sau đó, Bản án dân sự phúc thẩm số 1959/2009/DS-PT bị Viện trưởng VKSNDTC kháng nghị bằng Quyết định số 18/QĐ-KNGĐT-V5 và đề nghị Hội đồng xét xử giám đốc thẩm Tòa Dân sự TANDTC giao hồ sơ về TAND quận Tân Phú giải quyết lại sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 43/2010/GĐ-DS ngày 3-11-2010, Hội đồng Thẩm phán TANDTC xác định ông Nguyễn Thanh Sơn khởi kiện ông Nguyễn Ngọc Quang để đòi căn nhà và toàn bộ khuôn viên đất có diện tích 3.325m2 thuộc thửa 86 là tài sản chung chưa chia. Do đó, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã quyết định hủy Bản án dân sự phúc thẩm số 163/2008/DSPT ngày 9-5-2008 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Tp. Hồ Chí Minh và hủy Bản án dân sự sơ thẩm số 1988/2007/DSST ngày 30-10-2007 của TAND Tp. Hồ Chí Minh về vụ án tranh chấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Thanh Sơn với bị đơn là ông Nguyễn Ngọc Quang. Giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp. Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, tại Quyết định giám đốc thẩm số 794/2010/DS-GĐT ngày 23-11-2010, Hội đồng giám đốc thẩm Tòa Dân sự TANDTC cũng nhận định: Thửa đất 84, 85 có tranh chấp giữa ông Nguyễn Thanh Sơn và ông Nguyễn Ngọc Quang là tài sản chung của cụ Ban, cụ Minh để lại cho các con là ông Sơn, ông Quang, ông Trường. Việc Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm không đưa ông Nguyễn Văn Trường tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là thiếu sót. Do vụ án có đương sự ở nước ngoài nên phải giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp. Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm lại vụ án mới đúng thẩm quyền được quy định tại khoản 3 Điều 33 BLTTDS. Do đó, Hội đồng giám đốc thẩm Tòa Dân sự TANDTC đã quyết định hủy Bản án dân sự phúc thẩm số 1959/2009/DS-PT ngày 24-9-2009 của TAND Tp. Hồ Chí Minh và Bản án dân sự sơ thẩm số 335/2008/DS-ST ngày 21-11-2008 của TAND quận Tân Phú, Tp. Hồ Chí Minh về tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là vợ chồng ông Nguyễn Thanh Sơn với bị đơn là ông Nguyễn Ngọc Quang. Giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp. Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Trần Quang Huy