Thông tin nhiều chiều về vụ cưỡng chế, thu hồi đất của ông Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng: Đâu là sự thật? (kỳ 2)

Kỳ II: Vì sao phải thu hồi đất?

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết Tiên Lãng là một trong những địa phương được “thiên nhiên ban tặng” với hàng trăm ha đất bãi bồi ven sông, biển. Với loại đất này, theo quy định pháp luật, UBND huyện có quyền giao đất có thời hạn để sử dụng vào mục đích phù hợp với tiềm năng của đất. Trong thời hạn đó, chủ sử dụng đất được hưởng lợi từ đất, hết thời hạn, chủ sử dụng phải trả lại cho Nhà nước để chuyển sang chế độ cho thuê đất theo đúng quy định của pháp luật về đất đai.

Khu vực đầm đã bị cưỡng chế.

Trường hợp của ông Đoàn Văn Vươn và các trường hợp khác được UBND huyện giao đất để nuôi trồng thủy sản đều có thời hạn cụ thể (từ 10-15 năm). Trong thời hạn trên, các chủ được giao sử dụng đất chỉ phải nộp khoản thuế hàng năm, ngoài ra không phải nộp bất cứ khoản nào khác. Bởi vậy, từ khi được giao đất đến khi hết hạn sử dụng đất, ông Vươn chỉ phải nộp cho ngân sách Nhà nước hơn 58 triệu đồng. Tuy nhiên, ông Vươn mới nộp 48 triệu đồng, số tiền hơn 10 triệu đồng còn lại, ông Vươn không chịu nộp. Mặc dù Chi cục Thuế Tiên Lãng và UBND xã Vinh Quang đã nhiều lần thông báo yêu cầu ông Vươn nộp nốt nhưng cho đến thời điểm bị cưỡng chế, ông Vươn vẫn không thực hiện.

PV Báo Công lý tìm hiểu hiện trường.

Từ thực tế việc sử dụng đất của ông Đoàn Văn Vươn và một số trường hợp được giao đất tương tự, UBND huyện Tiên Lãng buộc phải thu hồi đất đã giao cho ông Vươn và các chủ sử dụng khác để đảm bảo các mục tiêu: Thứ nhất là nhằm khai thác tốt tiềm năng của đất, cơ cấu lại diện tích đất sao cho phù hợp với khả năng đầu tư của chủ sử dụng đất. Thứ hai là nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đất đai.

Theo đánh giá khách quan của chính quyền địa phương thì công tác quản lý Nhà nước về đất đai ở khu vực này chưa được chặt chẽ. Diện tích đất bãi bồi giao cho ông Vươn và các hộ khác chưa được thống kê đầy đủ để đưa vào quỹ đất của địa phương. Hơn nữa, việc ông Vươn được UBND huyện Tiên Lãng giao đất để nuôi trồng thủy sản, nay hết thời hạn sử dụng cho phép thì ông Vươn phải tiến hành các thủ tục để UBND huyện chuyển sang hình thức cho thuê đất theo quy định tại Điều 80 Luật Đất đai năm 2003. Mục tiêu quan trọng thứ ba là nhằm đảm bảo sự công bằng trong việc sử dụng quỹ đất, bởi ở Tiên Lãng bình quân đất nông nghiệp chỉ hơn 1 sào/người. Trong khi đó, ông Vươn và một số người khác được sử dụng hàng chục ha.

Với 21 ha được giao từ năm 1997, sau đó thêm 19,3 ha đất tại đây, trong 14 năm ông Vươn chỉ phải nộp 58 triệu đồng, thì đã thấy ông Vươn được thụ hưởng quyền lợi thế nào từ đất. Đặc biệt, một sự thật khác mà chúng tôi không thể không đề cập đến là việc ông Vươn đã tìm mọi cách thu lợi từ đất được giao, trong đó có việc cho thuê lại. Minh chứng là hiện nay chúng tôi có trong tay hai bản hợp đồng ông Vươn đã ký cho hai đối tượng khác thuê lại diện tích 6ha đất nuôi trồng thủy sản mà ông Vươn được giao.

Đó là ngày 25-12-1999, ông Đoàn Văn Vươn với danh nghĩa Giám đốc Công ty liên doanh TNHH Dương Hải đã ký hợp cho một nhóm 6 người (do ông Nguyễn Trường Nham làm Tổ trưởng) thuê lại của ông Vươn 6ha đến tháng 10-2007; thời hạn cho thuê như vậy là 8 năm, và giá cho thuê là 5 triệu đồng/ha/năm. Sau khi hợp đồng trên kết thúc, không để lỡ cơ hội “kiếm lời”, ông Vươn lại ký tiếp một hợp đồng cho ông Phạm Văn Bìa thuê 6ha trên với giá 30 triệu đồng/năm, thời hạn cho thuê đến hết năm 2014. Vậy là, với hai hợp đồng “thâm canh” này, ông Vươn đã “đút túi” gần 500 triệu đồng. Rõ ràng số tiền ông Vươn phải làm nghĩa vụ với Nhà nước so với số tiền “lợi nhuận” mà ông thu được từ hai hợp đồng “béo bở” này quả không thấm vào đâu. Phải chăng, xuất phát từ hợp đồng cho bên đối tác thuê lại kiếm tiền bộn còn đang dang dở này nên ông Vươn kiên quyết phải bảo vệ khu đầm đến cùng?

Những dẫn chứng cụ thể mà chúng tôi nêu ra ở đây phần nào giúp cho bạn đọc hình dung ra sự thật đằng sau vụ cưỡng chế thu hồi đất và cũng lý giải nguyên nhân vì sao UBND huyện Tiên Lãng buộc phải cưỡng chế thu hồi dứt điểm diện tích đất đã giao cho ông Vươn.

Hy vọng qua bài viết này và số báo sau, bạn đọc có cái nhìn toàn diện, khách quan hơn về bản chất vụ việc trước những luồng thông tin nhiều chiều, trong đó không loại trừ có những thông tin còn chưa được kiểm chứng.

Kỳ sau: Cán bộ có trách nhiệm ở địa phương nói gì?

Nhóm PVĐT