Lạng Sơn: Những quyết định hành chính bị hủy và phải bồi thường thiệt hại (kỳ 2)

Bài 2: Quản lý thị trường thua kiện

Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Lạng Sơn đang buộc phải xem xét việc bồi thường 5 tấn bột mỳ cho một doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn vì ban hành quyết định hành chính trái luật.

Theo bản án hành chính phúc thẩm số 75/2010/HC-PT của TANDTC, vụ việc được tóm tắt như sau: Ông Đinh Viết Minh, chủ doanh nghiệp tư nhân Đức Tuấn (gọi tắt là DN Đức Tuấn), có trụ sở tại khối 5, phường Vĩnh Trại, Tp. Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn từ ngày 21-3-2008 đến ngày 4-7-2008 nhập 3 đợt bột mỳ, tổng số 37,6 tấn. Ngày 6-7-2008, DN này xuất bán 5 tấn bột mỳ cuối cùng. Khi đến địa phận xã Mai Pha, Tp. Lạng Sơn thì Đội kiểm soát chống buôn lậu thành phố kiểm tra và thu giữ 5 tấn bột mỳ này. Sau khi kiểm tra, xác minh, ngày 30-7-2008, Đội kiểm soát chống buôn lậu Tp. Lạng Sơn đã trả lại 5 tấn bột mỳ cho DN Đức Tuấn theo Quyết định số 0085716/QĐ-CG ngày 30-7-2008.

Một tháng sau, ngày 30-8-2008, Đội QLTT số 1 kiểm tra kho hàng 116 Lê Đại Hành của DN Đức Tuấn và tạm giữ 9 tấn bột mỳ trong kho (trong đó có 5 tấn mà Đội kiểm soát chống buôn lậu đã trả lại). Lúc đó, ông Đinh Viết Minh đề nghị được xuất trình giấy tờ thì bà Thây, Đội phó hẹn ông “đúng 8 giờ ngày 12-9-2008 có mặt tại trụ sở Đội QLTT để giải quyết”. Tuy nhiên, ngày 1-9-2008, ông Minh đã mang các hóa đơn, chứng từ bán hàng và các giấy tờ liên quan đến Đội QLTT số 1. Tại đây, ông Minh gặp ông Trường là Đội phó, ông Trường đề nghị ông Minh ký trước vào biên bản với lý do “ngồi viết thì lâu lắm” nên ông Minh đã ký vào biên bản làm việc, biên bản vi phạm hành chính, viết giấy ủy quyền nộp phạt đưa cho ông Khiêm (cán bộ của Đội) 6 triệu đồng để nộp phạt theo hướng dẫn của ông Trường.

Ngày 16-9-2008, ông Minh đến Đội QLTT số 1 thì nhận được hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính, lúc đó ông mới biết toàn bộ 9 tấn bột mỳ đã bị tịch thu theo Quyết định xử phạt hành chính số 0024015 ngày 3-9-2008. Sau đó ông Minh đã làm đơn khiếu nại đến Chi cục trưởng Chi cục QLTT với nội dung: Trong 9 tấn bột mỳ của DN Đức Tuấn bị Đội QLTT số 1 tịch thu thì chỉ có 4 tấn là bất hợp pháp, còn 5 tấn là hợp pháp được Đội QLTT số 1 trả lại ngày 30-7-2008 và yêu cầu trả lại cho DN 5 tấn bột mỳ nói trên.

Nhưng sau đó, Chi cục trưởng Chi cục QLTT có văn bản khẳng định việc xử lý vi phạm của Đội QLLT số 1 là đúng pháp luật; trong 9 tấn bột mỳ bị thu giữ không thể có 5 tấn được Đội QLTT trả lại, vì theo biên bản kiểm tra hạn sử dụng và ngày sản xuất của Hội đồng bán đấu giá Tp. Lạng Sơn thì toàn bộ 9 tấn bột mỳ này được sản xuất ngày 28-7-2008, trong khi 5 tấn bị tạm giữ từ ngày 6-7-2008. Ông Minh lại tiếp tục khiếu nại lên Sở Công thương Lạng Sơn nhưng vẫn không được giải quyết thỏa đáng.

Ông Minh đã làm đơn khởi kiện ra Tòa Hành chính TAND tỉnh Lạng Sơn, yêu cầu hủy một phần quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 0024015, trả lại 5 tấn bột mỳ hợp pháp và phải bồi thường thiệt hại cho DN Đức Tuấn.

Qua các cấp tòa xét xử vụ án, HĐXX đều nhận định Quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chi cục Trưởng Chi cục QLTT số 0024015/QĐXPHC là trái pháp luật. Cụ thể, vì cho rằng toàn bộ 9 tấn bột mỳ mà Đội QLLT số 1 kiểm tra tại kho của DN Đức Tuấn là hàng nhập lậu nên việc xử phạt vi phạm hành chính được cho là có căn cứ. Tuy nhiên, phía DN thừa nhận có vi phạm nhưng chỉ là 4 tấn (không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc), còn 5 tấn trước đó (ngày 30-7) DN được Đội kiểm soát chống buôn lậu Lạng Sơn trả lại. HĐXX nhận định, khi bắt giữ hàng, Đội QLTT đã không niêm phong hàng theo đúng quy định, không kiểm tra lập biên bản về ngày sản xuất, nơi sản xuất hàng hóa. Khi bán đấu giá hàng hóa, không phiên dịch theo đúng quy định, chỉ phiên dịch 1 bao 25kg trong số nhiều lô hàng khác nhau; người phiên dịch không có tư cách phiên dịch vì chỉ được nhờ phiên dịch giúp, lại thực hiện sau khi có quyết định xử phạt vi phạm hành chính là không đúng quy định của pháp luật.

Về thời gian xuất trình chứng từ, Chi cục trưởng Chi cục QLTT cho rằng, theo quy định thì quá 24 giờ kể từ thời điểm kiểm tra, nếu đương sự không xuất trình đầy đủ hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa thì sẽ bị xử lý. Nhưng theo tài liệu hồ sơ thì Đội QLTT số 1 còn hẹn ông Minh mãi đến 12-9-2008 mới có mặt để giải quyết (tức là cách 9 ngày sau thời điểm vi phạm). Đặc biệt, trong biên bản làm việc ngày 10-9-2009, Thanh tra Sở Công thương đã khẳng định: 5 tấn bột mỳ mà DN Đức Tuấn được Đội kiểm soát chống buôn lậu tỉnh trả lại vẫn chưa được xuất bán tại thời điểm 9 tấn bột mỳ bị tịch thu. Như vậy, chưa đủ căn cứ để khẳng định toàn bộ 9 tấn bột mỳ mà Đội QLTT số 1 thu giữ là hàng nhập lậu.

TANDTC đã tuyên hủy một phần Quyết định hành chính số 0024015 của Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Lạng Sơn và phần “hình thức xử phạt bổ sung” tại quyết định này vì ban hành không có cơ sở pháp luật. Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Lạng Sơn có trách nhiệm xem xét ra quyết định hoàn trả lại 5/9 tấn bột mỳ đã tịch thu theo quyết định trên của DN Đức Tuấn.

Bình Nguyên