Xét xử vi phạm về đất đai tại Hải Phòng: Chấp nhận phần lớn nội dung kháng cáo

Các bị cáo trước tòa

Sáng ngày 21/11/2014 TAND TP.Hải Phòng đã mở phiên phúc thẩm vụ án vi phạm các quy định về sử dụng đất đai tại phường Đồng Hòa, quận Kiến An, TP.  Hải Phòng.

Theo Bản án sơ thẩm ngày 26/6/2014 của TAND quận Kiến An đã kết tội và tuyên phạt Bùi Đức Hùng (50 tuổi, ở tổ Tân Khê, phường Đồng Hòa, quận Kiến An, Hải Phòng) 24 tháng tù; Đào Vĩnh Chính (44 tuổi, ở tổ Tân Khê, phường Đồng Hòa) 9 tháng tù về tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai”; Vũ Văn Nguyên - nguyên Phó chủ tịch UBND phường Đồng Hòa 12 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Sau đó, cho rằng bản án sơ thẩm trên là không thỏa đáng, các bị cáo đều có đơn kháng cáo gửi lên TAND TP. Hải phòng.

Theo đó, bị cáo Bùi Đức Hùng, Đoàn Vĩnh Chính cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm xử ở mức hình phạt 24 và 9 tháng tù giam là quá nặng, xin Tòa án cấp phúc thẩm xem xét và giảm nhẹ hình phạt.

Bị cáo Vũ Văn Nguyên, kháng cáo với 2 nội dung: Thứ nhất, bị cáo cho rằng mình đã làm hết trách nhiệm của một Phó chủ tịch phường trong vụ án này, vì vậy không thể kết tội bị cáo là “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” được, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm tuyên vô tội cho bị cáo; thứ 2, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm xem xét hành vi của các đối tượng có liên quan như Đội Thanh tra xây dựng độc lập quận Kiến An, Phòng Tài nguyên & Môi trường quận Kiến An, hai cán bộ địa chính phường Đồng Hòa và ông Trần Văn Quý – Chủ tịch UBND quận Kiến An trong việc để xảy ra tình trạng các đối tượng Hùng và Chính biến gần 4.000 m² đất nông nghiệp, thành đất đô thị như cáo trạng truy tố. Từ những lập luận này bị cáo Nguyên cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm đã có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung.

Tại phiên phúc thẩm ngày 21/11, TAND TP. Hải Phòng sau nhiều lần triệu tập những người có nghĩa vụ liên quan theo kháng cáo của bị cáo Vũ Văn Nguyên nhưng rất nhiều đối tượng được triệu tập vắng mặt (người có đơn xin xử vắng mặt, người vắng mặt không lý do), trong đó, có ông Trần Văn Quý, Chủ tịch UBND quận Kiến An vì lý do “đi công tác nước ngoài”, Thẩm phán, chủ tọa phiên tòa Nguyễn Văn Thiệm vẫn tiến hành cho xét xử theo đúng trình tự của pháp luật.

Trong phần thẩm vấn công khai tại tòa, bị cáo Vũ Văn Nguyên một mực kêu oan so với bản án sơ thẩm đã tuyên trước đó về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bị cáo Nguyên cho rằng, khi phát hiện ra sự việc vào tháng 7/2011, với vai trò là Phó chủ tịch, chịu trách nhiệm trước Chủ tịch, bị cáo đã báo cáo sự việc với ông Chu Đức Khói là Chủ tịch UBND phường Đồng Hòa và mời ông Hùng, Chính lên lập biên bản xử lý sau khi hai cán bộ địa chính của phường là Tân và Mạnh báo cáo. Bản thân bị cáo Nguyên cũng không được phép trực tiếp ký các văn bản, bị cáo chỉ có trách nhiệm tham mưu cho Chủ tịch mà thôi.

Mặt khác, việc các đối tượng Hùng và Chính phun cát, san nền phân lô để bán diễn ra trong một thời gian dài mà chính quyền không biết, là do lỗi của hai cán bộ địa chính phường là người có trách nhiệm trực tiếp quản lý đất đai tại địa phương và phải báo cáo lên lãnh đạo, nhưng hai cán bộ này không báo cáo, trong các cuộc họp giao ban hằng tuần, hằng tháng, nhân dân và Đảng viên trong phường cũng không phát hiện ra. Một phần bởi khu đất này nằm cách UBND phường gần 4km, lại khá biệt lập, một mặt giáp sông, một mặt nằm trong khuôn viên Công ty Khánh Hùng có tường bao khép kín, nên rất khó phát hiện.

Từ tháng 6/2010 đến tháng 3/2011, Đội Thanh tra xây dựng độc lập quận Kiến An đã xuống kiểm tra, lập biên bản dừng thi công đối với hai hộ dân vi phạm, nhưng đến tháng 07/2011 đội này mới báo cáo lên quận. Chủ tịch UBND quận Kiến An ông Trần Văn Quý đã ký hai biên bản xử phạt đối với hai công trình xây dựng trái phép, nhưng phường không nhận được và cũng không nhận được sự chỉ đạo tháo dỡ, cưỡng chế. Văn bản ký xong thì buông xuôi, không xử lý nên các hộ gia đình vẫn tiếp tục xây dựng, mà không có giấy phép. Hai cán bộ địa chính phường sau khi nhận được văn bản chỉ đạo của UBND quận, thì không báo cáo ngay để có phương án cưỡng chế, giải phóng mặt bằng. Đội Thanh tra xây dựng đô thị độc lập, phòng Tài nguyên Môi trường, phòng Quản lý đô thị quận Kiến An không thực hiện triệt để trách nhiệm của mình.

Tại phiên phúc thẩm, các luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyên cũng cho rằng, bị cáo Nguyên đã hoàn thành trách nhiệm của mình, nên không thể truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Qua quá trình thẩm vấn công khai cũng như tranh luận tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX xét thấy, đủ căn cứ để chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Bùi Đức Hùng, xin được hưởng án treo của Đào Vĩnh Chính và không có căn cứ để xem xét tuyên vô tội cho bị cáo Vũ Văn Nguyên. Chấp nhận một phần kháng cáo của Vũ Văn Nguyên về việc xem xét trách nhiệm của hai cán bộ địa chính phường Đồng Hòa, chuyển hồ sơ yêu cầu cơ quan CSĐT Công an quận Kiến An điều tra về hành vi của hai cán bộ này.

HĐXX đã quyết định bản án mới so với án sơ thẩm đã tuyên, theo đó, bị cáo Bùi Đức Hùng được giảm hình phạt từ 24 tháng tù giam xuống còn 12 tháng. Bị cáo Đào Vĩnh Chính từ 09 tháng tù giam được tuyên 09 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 18 tháng. Bị cáo Vũ Văn Nguyên từ 12 tháng tù giam giảm xuống còn 09 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 18 tháng theo các tội danh mà bản án sơ thẩm đã tuyên.