Cựu Phó giám đốc RPMU khẳng định nhận tiền của nhà thầu là…hợp pháp

Mở đầu phần thẩm vấn phiên xét xử 6 bị cáo nguyên cựu cán bộ ngành đường sắt, bị cáo Phạm Hải Bằng (cựu Phó Giám đốc Ban quản lý các dự án đường sắt – RPMU – thuộc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam), kẻ chủ mưu “than khó” để moi tiền của nhà thầu Nhật Bản khai, tuyến đường sắt đô thị dài 28km từ Yên Viên đến Ngọc Hồi có tổng giá trị hợp đồng tuyến 01 khoảng 320 tỷ đồng.

Ngay sau khi dự án được triển khai, chủ đầu tư và nhà thầu dự đoán có những khó khăn, có những vấn đề vượt quá thẩm quyền của Tổng Công ty đường sắt nên phải báo cáo cấp trên. Chính vì vậy phát sinh phụ lục hợp đồng 01, điều chỉnh giá trị tăng thêm gần 8% - tương ứng với hơn 84 tỷ đồng.

Bằng cũng phủ nhận việc “moi” tiền của nhà thầu mà biện bạch rằng, trước khi ký phụ lục hợp đồng, hai bên có nêu ra những khó khăn nên phía JTC đã chủ động hỗ trợ để ban quản lý dự án tạo điều kiện hoàn thành nhiệm vụ. Bằng cũng phủ nhận việc mình trực tiếp nhận tiền từ nhà thầu mà do Phạm Quang Duy (cựu Phó Tổng giám đốc Ban quản lý các dự án đường sắt) thực hiện.

Trước lời khai này, chủ tọa đã công bố tài liệu điều tra cho thấy, bị cáo là người trực tiếp nhận tiền. Khoảng 11 tỷ đồng được chi tiêu không lưu sổ sách kế toán.

Chủ tọa tiếp tục hỏi bị cáo Bằng trực tiếp nhận tiền từ nhà thầu JTC mấy lần thì Bằng lí nhí “bị cáo không nhớ”.

Chủ tọa tiếp tục đưa ra câu hỏi: Bị cáo khẳng định một lần nữa có bao giờ trình bày khó khăn để nhận tiền từ JTC không?

Phạm Hải Bằng trả lời dứt khoát: Không

Trước thái độ ngoan cố của bị cáo, HĐXX đã công bố lời khai của một người bên JTC theo điều tra từ phía Nhật Bản với nội dung: “Tại dự án này, trước khi bước vào đàm phán hợp đồng, ông Bằng đã yêu cầu Liên danh JKT ký hợp đồng với nhà thầu phụ, Bằng sẽ là người trung gian. Bằng nhận tiền dưới danh nghĩa là tiền giới thiệu nhà thầu phụ cho tôi. Tôi nghĩ chẳng phải ông Bằng đang làm béo bụng cá nhân ông ấy hay sao. Tôi cho rằng, nếu từ chối yêu cầu đưa hối lộ, ông Bằng là người có quyền cao đến mức như vậy thì đừng nói đến việc tham gia đàm phán hợp đồng, có thể không thỏa thuận được các điều khoản về giá trị hợp đồng hay các điều kiện của hợp đồng ký kết, hoặc hợp đồng sẽ bị kéo dài".

Trước lời khai này, Bằng im lặng thừa nhận.

Bị cáo Phạm Hải Bằng

Số tiền này là bất hợp pháp hay hợp pháp? Chủ tọa đặt câu hỏi cho Bằng.

Bị cáo này tiếp tục quanh co trả lời: Nếu nhận tiền cho cá nhân thì không hợp pháp, nhưng trong quá trình triển khai, dùng để chi tiêu cho công việc của dự án nên là hợp pháp.

Trả lời thẩm vấn của HĐXX, bị cáo Nguyễn Nam Thái (nguyên Trưởng phòng thực hiện dự án 3, RPMU) khẳng định, không trực tiếp nhận tiền từ JTC. Cũng theo lời khai của Thái, một lần Bằng gọi xuống phòng, bị cáo hiểu đấy là tiền Nhật Bản chuyển cho dự án. Bị cáo nhận gián tiếp từ bị cáo Bằng.

Theo bị cáo Thái, tiền của phía tư vấn chuyển cho các hoạt động của dự án nhờ ban quản lý dự án chi tiêu hộ một số việc. Ví dụ như hội họp, vì tất cả các cuộc hội họp dẫn đến việc tư vấn. Ngoài ra bị cáo không nhận khoản nào.

Bị cáo Nguyễn Nam Thái

“Khi chi tiêu bị cáo không cho vào sổ sách. Sau khi làm việc với cơ quan điều tra thì bị cáo nhận thức là sai”, Thái khai.

Tỏ thái độ thành khẩn, Phạm Quang Duy (nguyên Phó giám đốc RPMU), thừa nhận hành “Về cá nhân bị cáo có cái sai”.

Sau khi có báo cáo, bị cáo có đại diện cho Ban quản lý nhận 3 triệu Yên phục vụ cho lễ ký kết hợp đồng. Bị cáo đi đổi ra 600 triệu tiền Việt, phục vụ dự án như in giấy mời, mua quà tặng… Bị cáo có tổng hợp và thông báo lại, nhưng không chi tiết như chế độ tài chính. Bị cáo thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên, lúc đó bị cáo nghĩ cũng bình thường.

Duy khai nhận tiền ba lần, tổng số khoảng 2,2 tỷ. Khoản tiền đó bị cáo chi chung cho hoạt động của dự án như hội họp, thưởng tết cho cán bộ dự án, tham quan, nghỉ mát, công đoàn, thanh niên…

Bị cáo Trần Văn Lục (nguyên giám đốc RPMU) cho rằng, điều tra viên ghi lời khai không chính xác. “Theo bị cáo, trong quá trình ký hợp đồng có khoản chi phí hội họp, hội thảo để tiến hành hợp đồng, dự án nào cũng thế cả”.

Bị cáo Trần Quốc Đông (nguyên Giám đốc RPMU, nguyên Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam) cho rằng mình không lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

“Dịp tết, khi bị cáo Bằng đưa cho bị cáo 30 triệu đồng, bị cáo nghĩ phong tục người Việt Nam, thực tế cuộc sống thì việc người thân quen có biếu quà nhau là phổ biến nên bị cáo nhận, không suy nghĩ gì sâu”.

Phiên xử sáng kết thúc lúc 11h50 phút...