Án treo dành cho kỹ sư lâm nghiệp kêu oan

1 vụ án, 4 lần xét xử chưa có hồi kết

Theo hồ sơ vụ án, tốt nghiệp kỹ sư lâm nghiệp tại trường Đại học Nông Lâm Huế, sau thời gian hơn 10 năm làm việc tại Lâm trường Tiền phong (TT-Huế), ông Quyền xin nghỉ việc về quê khai hoang đất trồng rừng. Năm 2006, ông Quyền nhận chuyển nhượng thêm đất rừng của 3 hộ dân tại Tiểu khu 113 (thuộc núi Kỳ Nam, phường Hương Hồ, TX. Hương Trà) và tiến hành trồng cây rừng.

Tháng 5/2012, ông Quyền thuê người mở con đường dài khoảng 2000m từ chân đồi lên đỉnh núi để thuận tiện cho việc khai thác rừng trồng. Thấy phía trên đỉnh đồi (cạnh khu đất mình) thuộc khu đất của HTX Nông nghiệp Hương Hồ 2 giao cho gia đình ông Bùi Văn Thuận sử dụng có diện tích đất bị bỏ hoang nên sáng ngày 20/3/2013, ông Quyền đã thuê ông Nguyễn Văn Toàn khai thác rừng trồng tại Tiểu khu 113 núi Kỳ Nam và cưa được 60 cây thông. Khi đang tập kết số gỗ khai thác được dưới chân núi thì lực lượng chức năng phường Hương Hồ đã đến lập biên bản, thu giữ tang vật.

Ngày 24/10/2013, ông Quyền bị Công an TX. Hương Trà khởi tố, bắt tạm giam về tội “trộm cắp tài sản” với tang vật là 8,125m3 gỗ thông, được định giá hơn 12 triệu đồng. Bị hại trong vụ án được cho là Hợp tác xã Nông nghiệp Hương Hồ 2.

Bị cáo Quyền tại phiên tòa xét xử sơ thẩm lần 3

Ngày 7/3/2014, TAND TX. Hương Trà đã mở phiên tòa sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Quyền 9 tháng tù giam về tội “trộm cắp tài sản”.

Cho rằng bản án mà TAND TX.Hương Trà tuyên phạt dành cho mình là không đúng, bị cáo Quyền đã làm đơn kêu oan, kháng cáo lên cấp TAND tỉnh.

Ngày 27/5/2014, TAND tỉnh TT-Huế mở phiên tòa phúc thẩm, tuyên hủy bản án sơ thẩm chuyển hồ sơ cho Viện KSND TX. Hương Trà để điều tra lại, nguyên nhân khiến bản án sơ thẩm bị hủy bỏ là vì đã “vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng” và nhiều tình tiết chưa được làm rõ.

Cụ thể, các vấn đề chưa được làm rõ gồm: nguồn gốc đất và cây thông bị chặt phá do ai quản lý? Việc bị cáo Quyền thuê người làm đường (trong thời gian hơn 1 năm), chặt cây chính quyền có biết không? Việc cấp quyền sử dụng đất rừng cho vợ chồng ông Bùi Văn Thuận mục đích gì, trên đất có những tài sản gì, do ai quản lý? Vì sao bị cáo Quyền có đơn khiếu nại kết quả định giá tài sản nhưng các cơ quan tiến hành tố tụng TX. Hương Trà không giải quyết theo đúng luật định?.

Sau khi tòa phúc thẩm tuyên hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra lại. Ngày 30/6/2015, TAND TX. Hương Trà tiếp tục đưa bị cáo Nguyễn Văn Quyền ra xét xử lại, nhưng lần này tội danh của bị cáo đã được thay đổi từ “Trộm cắp tài sản” sang “Hủy hoại tài sản” và tuyên phạt bị cáo Quyền 9 tháng tù giam.

Tại phiên tòa xét xử lần này bị cáo Quyền và người thân tiếp tục kêu oan và có đơn kháng cáo lên tòa phúc thẩm TAND tỉnh TT-Huế xem xét lần 2. Trong một số đơn kêu oan gửi đến các cơ quan báo chí, bị cáo Quyền cho rằng Tòa sơ thẩm đã hình sự hóa vụ án dân sự thông thường.

Hơn 1 năm sau, ngày 16/8/2016, TAND tỉnh TT-Huế tiếp tục mở phiên tòa phúc thẩm lần 2 đưa ra xét xử lần 2 vụ án “Hủy hoại tài sản” đối với bị cáo Nguyễn Văn Quyền và lần này TAND tỉnh TT-Huế lại một lần nữa đưa ra quyết định hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại do nhiều tình tiết trong vụ án chưa được làm rõ, đặc biệt là việc xác định bị hại trong vụ án.

Theo đó, tại phiên tòa phúc thẩm lần này, đại diện VKSND tỉnh TT-Huế đề nghị HĐXX không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Quyền và giữ nguyên bản án của tòa sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Quyền 9 tháng tù giam về tội “Hủy hoại tài sản”.

Tuy nhiên, tranh luận tại phiên tòa, Luật sư Nguyễn Văn Phước – người bào chữa cho bị cáo cho rằng, cần làm rõ tội danh hủy hoại tài sản đối với trường hợp của bị cáo Quyền. Bởi, trong vụ án này giá trị của 60 cây thông mà bị cáo Quyền khai thác được định giá hơn 12 triệu đồng đã được HTX đồng ý không có khiếu nại gì và 13 cây thông bị đốt cháy được xác định chưa đến 300 nghìn đồng. Vì vậy, nếu có yếu tố gây thiệt hại thì giá trị thiệt hại do bị cáo Quyền gây ra chỉ chưa đến 300 nghìn đồng là không đủ cơ sở cấu thành tội phạm.

Luật sư Phước còn cho rằng, số cây thông mà bị cáo Quyền khai thác trong vụ án này chưa xác định được chủ sở hữu. Đây là tội danh xâm phạm đến quan hệ sở hữu, nhưng người nào là chủ sở hữu của số cây thông này vẫn chưa thể xác định được là của HTX Nông nghiệp Hương Hồ 2, Nhà nước hay là của ông Thuận?.

Căn cứ tranh luận tại phiên tòa, TAND tỉnh TT-Huế cho rằng, đối với một số diện tích đất của HTX Nông nghiệp Hương Hồ 2 đã được UBND TX.Hương Trà cấp cho một số hộ dân thì tài sản đó thuộc về các hộ dân, chứ không còn là tài sản của HTX. Do đó, chưa thể xác định được chủ sở hữu tài sản bị thiệt hại; không đưa 6 hộ dân có rừng bị đốt cháy vào tham gia tố tụng với tư cách là người có nghĩa vụ liên quan. Vì vậy, TAND tỉnh TT-Huế quyết hịnh hủy bản án sơ thẩm lần 2 của TAND TX.Hương Trà, yêu cầu tòa sơ thẩm điều tra xét xử lại.

Bán án vỡ òa trong niềm vui của gia đình bị cáo

Sau 2 lần nhận được quyết định tuyên hủy bản án sơ thẩm của TAND tỉnh TT-Huế đối với vụ án, sáng 7/9/2017, TAND TX.Hương Trà tiếp tục đưa ra xét xử lần 3 vụ án với nhiều tình tiết được tranh luận tại phiên tòa đến từ phía luật sư bào chữa cho bị cáo là ông Nguyễn Văn Phước – Đoàn luật sư tỉnh TT-Huế, cũng như của bị cáo tại phiên tòa.

Theo kết luận truy tố từ VKS TX.Hương Trà lần này xác định, ngày 21/3/2013 tại tiểu khu 112 và 113 thuộc dãy núi Kỳ Nam, phường Hương Hồ, TX.Hương Trà, ông Nguyễn Văn Quyền lợi dụng sơ hở trong việc quản lý tài sản của HTX NN Hương Hồ 2 và khu vực xa dân cư, Quyền đã thuê người chặt phá 60 cây gỗ thông có khối lượng 8,125m3 có giá trị thiệt hại là 12.187.500 đồng và trước đó vào ngày 19/2/2013, Quyền còn thuê người đốt thực bì làm cháy 13 cây thông có khối lượng 0,4247m3 với giá trị thiệt hại là 297,290 đồng. Tổng thiệt hại là 12.484.790 đồng.

Người thân, gia đình bị cáo vỡ òa trong niềm vui

Đại diện VKS TX.Hương Trà vẫn tiếp tục truy tố bị cáo Nguyễn Văn Quyền về tội “Hủy hoại tài sản” giữ nguyên tội danh như ban đầu. Tuy nhiên, theo luật sư Phước – người bào chữa cho bị cáo cho rằng tội danh trong cáo trạng của VKS là không có căn cứ. Bởi lẽ, việc bị cáo Quyền chặt cây là vì mục đích trồng mới rừng thông chứ không phải hủy hoại tài sản như VKS truy tố và vị luật sư chỉ đồng ý với kết luận bị cáo Quyền phạm tội hủy hoại tài sản đối với 13 cây thông bị đốt, trong khi 13 cây thông chỉ có giá trị chưa đến 300 nghìn đồng nên không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự được.

Điều đáng nói trong vụ án này là để thực hiện được việc chặt thông để trồng mới trên diện tích đất hoang của gia đình ông Thuận thì bị cáo Quyền đã bỏ ra gần 100 triều để đầu tư làm đường cũng như thuê nhân công.

Tranh luận tại phiên tòa, bị cáo Quyền cho rằng sở dĩ bị cáo có hành vi chặt rừng như vậy là do thấy diện tích đất của ông Thuận được HTX NN Hương Hồ 2 giao cho sản xuất nhưng nhiều năm bỏ hoang không sử dụng, nên đã tiến hành cải tạo trồng mới.

Có mặt tại phiên tòa, 6 hộ dân có nghĩa vụ liên quan được TAND TX.Hương Trà mời lên đều không có ý kiến gì về việc một số diện tích rừng của mình bị bị cáo Quyền đốt cháy vì cho rằng diện tích bị đốt không đáng kể.

Đặc biệt trong vụ xử án lần này, gia đình bị cáo và luật sư Phước đã đưa lên HĐXX một cuốn băng ghi lại cảnh đốt lớp thực bì trong rừng thuộc diện tích trên đất ông Thuận nhưng không được HĐXX chấp nhận với lý do thời điểm xảy ra vụ án vượt quá thời gian so với thời điểm ghi lại cuốn băng.

Sau nhiều giờ tranh luận tại phiên tòa, nhiều vấn đề mới đã được tháo gỡ, HĐXX cho rằng trong quá trình điều tra bị cáo Quyền đã thành khẩn khai báo, bản thân bị cáo Quyền sinh hoạt tại địa phương tốt, có nơi cư trú rõ ràng, bản chất vụ án không nghiêm trọng nên đã cân nhắc xem xét các tình tiết giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo theo điều 60 của BLHS.

Sau khi nghị án, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Quyền 9 tháng tù treo.

Kết thúc phiên tòa, phía dưới hội trường xét xử những tràng pháo tay đã vang đồng tình với bản án mà HĐXX dành cho bị cáo Quyền. Phía xa, ngoài cổng hội trường những người thân của bị cáo đã bật khóc ôm trầm lấy bị cáo, nhiều người đã đến bắt tay, động viên bị cáo, bởi đây là điều mà bị cáo Quyền đã chờ đợi trong gần 4 năm qua.