Những dấu ấn nổi bật của Tòa án nhân dân năm 2017

Với vị trí là cơ quan xét xử của nước CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp, hệ thống TAND đã có nhiều nỗ lực vượt bậc, hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra, từng bước xây dựng các TAND, TAQS trong sạch vững mạnh; nâng cao vai trò, vị thế của TAND trong tiến trình cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế. Báo Công lý điểm lại một số dấu ấn nổi bật của hệ thống TAND trong năm 2016.

Chủ tịch nước, Trưởng ban Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương luôn quan tâm, chỉ đạo kịp thời các mặt công tác của hệ thống TAND

Trong năm qua, các Đoàn công tác Trung ương do Chủ tịch nước dẫn đầu đã có nhiều buổi thăm, làm việc với Ban cán sự Đảng và các cán bộ chủ chốt của TANDTC.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu tại buổi làm việc với tập thể Ban cán sự Đảng, cán bộ chủ chốt của TANDTC

Ngay sau khi được Quốc hội khóa XIV bầu làm Chủ tịch nước nhiệm kỳ 2016-2021, với cương vị Chủ tịch nước, Trưởng ban Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, chỉ sau hơn hai tuần nhậm chức, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã làm việc với tập thể Ban cán sự Đảng, cán bộ chủ chốt của TANDTC để chỉ đạo các mặt công tác của hệ thống TAND. Chủ tịch nước yêu cầu TAND các cấp trong sạch nghiêm minh, tăng cường pháp chế XHCN, đề cao tinh thần “Thượng tôn pháp luật”. Tòa án phải là biểu tượng của công lý, là Tòa án của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân phục vụ nhằm thực hiện tốt lời di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội

Ngày 8/4/2016, kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII đã bầu đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng Khóa XII, đại biểu Quốc hội khóa XIII giữ chức vụ Chánh án TANDTC nhiệm kỳ 2011-2016. Lần đầu tiên, theo quy định của Hiến pháp năm 2013, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đã thực hiện nghi thức tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội. Tiếp theo, ngày 27/7/2016, tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV, đồng chí Nguyễn Hòa Bình tiếp tục được bầu giữ chức vụ Chánh án TANDTC nhiệm kỳ 2016-2021. Trước cờ đỏ sao vàng thiêng liêng của Tổ quốc, trước Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình tuyên thệ: Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam, hoàn thành tốt các nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

 Xây dựng các dự án luật, pháp lệnh đảm bảo tiến độ và chất lượng

Năm 2016, TANDTC chủ trì nghiên cứu xây dựng nhiều dự án luật, pháp lệnh đảm bảo tiến độ, chất lượng, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn và yêu cầu cải cách tư pháp. Bên cạnh đó, TANDTC phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan xây dựng các dự án luật, pháp lệnh như: Luật Phí, lệ phí; Pháp lệnh án phí, lệ phí Toà án (sửa đổi); Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động; Luật Phòng chống tham nhũng; Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (sửa đổi); Luật Đấu giá tài sản.

TANDTC và VKSNDTC ký kết Thông tư liên tịch số 03/2016/TTLT quy định về việc phối hợp thi hành một số quy định của Luật TTHC

Thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, Thẩm phán trung cấp, Thẩm phán cao cấp

Ngày 3/2/2016, Chánh ánTANDTC ký Thông tư số 02/2016/TT-TANDTC ban hành Quy chế thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, Thẩm phán trung cấp, Thẩm phán cao cấp. Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 30/3/2016, tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, TANDTC tổ chức kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, Thẩm phán trung cấp năm 2016. Đây là kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán đầu tiên được tổ chức theo quy định của Luật Tổ chức TAND năm 2014. Từ ngày 18 đến 31/7/2016, TANDTC tổ chức kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán cao cấp năm 2016. Hội đồng thi tuyển đã lựa chọn được 55 thí sinh đủ tiêu chuẩn là Thẩm phán cao cấp để bổ sung 20 Thẩm phán cao cấp cho TAND cấp cao tại Hà Nội, 20 Thẩm phán cao cấp cho TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh và 15 Thẩm phán cao cấp cho TAND cấp cao tại Đà Nẵng.

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Thuân, Chủ tịch Hội đồng thi Thẩm phán cao cấp năm 2016 phát biểu tại kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán cao cấp năm 2016

Sử dụng trang phục xét xử mới trong TAND các cấp

Thực hiện quy định của Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức TAND năm 2014 và Nghị quyết số 1214/2016/NQ-UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về trang phục đối với Thẩm phán, Hội thẩm TAND, ngày 7/11/2016, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã chính thức sử dụng trang phục mới (áo choàng) trong các phiên họp giám đốc thẩm, tái thẩm. Trong tháng 11/2016, TAND các cấp trên cả nước đã đưa vào sử dụng thống nhất các mẫu trang phục xét xử với điểm chung nhất là áo choàng dài tay màu đen, bên trong là áo sơ mi màu trắng, thắt cà vạt (thể hiện cho sự trắng - đen rõ ràng, sự rành mạch).

Trang phục của Thẩm phán TANDTC

Trang phục xét xử mới đã tạo dựng hình ảnh người Thẩm phán uy nghiêm, trang trọng khi thực thi công vụ; góp phân nâng cao kỷ luật, kỷ cương, tác phong lễ tiết, danh dự, trách nhiệm nghề nghiệp trong việc bảo vệ công lý, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Triển khai áp dụng án lệ trong TAND, TAQS các cấp

Ngày 6/4/2016, những bản án lệ đầu tiên của Việt Nam đã được Hội đồng Thẩm phán TANDTC thông qua và được Chánh án TANDTC ban hành kèm theo Quyết định số 220/QĐ-CA yêu cầu các TAND và TAQS trên toàn quốc có trách nhiệm nghiên cứu, áp dụng án lệ trong hoạt động xét xử. Đồng thời ngày 30/5/2016, Chánh án TANDTC ban hành Chỉ thị số 04/2016/CT-CA chỉ đạo TAND, TAQS các cấp tăng cường công tác phát triển, công bố án lệ và áp dụng án lệ trong xét xử.

Kể từ ngày 1/6/2016, các TAND và TAQS trên toàn quốc đã chính thức áp dụng án lệ trong công tác xét xử. Đây là một bước tiến lớn trong hoạt động xét xử của Tòa án trong quá trình cải cách tư pháp, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác xét xử. Ngày 19/10/2016, đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC đã bấm nút khai trương Trang điện tử về án lệ của TANDTC.

Thành lập Tòa Gia đình và người chưa thành niên

Ngày 4/4/2016, tại TP Hồ Chí Minh, TANDTC đã tổ chức Lễ ra mắt Tòa GĐVNCTN- đây là Tòa chuyên trách thuộc TAND cấp tỉnh đầu tiên ở Việt Nam. Để tiếp tục tổ chức Tòa GĐVNCTN tại Tòa án các cấp, TANDTC đang triển khai Tòa GĐVNCTN tại tỉnh Đồng Tháp vào năm 2017, đồng thời nghiên cứu xem xét để tổ chức Tòa GĐVNCTN tại các tỉnh, thành phố trong toàn quốc.

Lễ ra mắt Tòa Gia đình và Người chưa thành niên tại TP. Hồ Chí Minh

Khánh thành giai đoạn II Học viện Tòa án và đào tạo khóa I Cử nhân luật

Ngày 4/7/2016, Học Viện Tòa án tổ chức Lễ khánh thành công trình Học viện Tòa án giai đoạn II. Dự án đã hoàn thành đã tạo cho Học viện Tòa án có cơ sở vật chất đầy đủ, khang trang, hiện đại đáp ứng nhu cầu đào tạo đại học, sau đại học, đào tạo kỹ năng xét xử, nâng ngạch để bổ nhiệm các chức danh trong hệ thống Tòa án.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình chụp ảnh cùng sinh viên Học viện Tòa  án

Ngày 6/12/2016), Học viện Tòa án tổ chức Lễ Khai giảng năm học mới (2016- 2017) và khai giảng khóa cử nhân Luật đầu tiên. Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đề nghị Học viện Tòa án tập trung nghiên cứu, xây dựng chương trình, nội dung, phương pháp giảng dạy và học tập theo hướng hiện đại; gắn kết học tập kiến thức cơ bản với đi sâu đào tạo kỹ năng ứng dụng, thực hành; xây dựng Học viện trở thành trung tâm đào tạo tư pháp và nghiên cứu khoa học có chất lượng cao.

TANDTC đăng cai tổ chức nhiều hội nghị lớn

*Ngày 1/4/2016, TANDTC tổ chức Hội nghị Chánh án các nước ASEAN lần 4 tại TP. Hồ Chí Minh với sự tham dự của 10 đoàn đại biểu TATC các nước ASEAN. Hội nghị đã ra Tuyên bố chung TP Hồ Chí Minh, trong đó nhấn manh việc đổi tên thành Hội đồng Chánh án các nước ASEAN và thể chế hóa Hội đồng thành một thực thể hoạt động liên kết trong khuôn khổ Hiến chương ASEAN.

TANDTC Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị Chánh án các nước ASEAN lần 4 tại TP.Hồ Chí Minh

*Ngày 21 và 22/11/2016, tại Hà Nội, TANDTC phối hợp với Ngân hàng thế giới (WB) tổ chức Diễn đàn cải cách phá sản châu Á (FAIR) lần thứ 10 thu hút sự quan tâm của 107 đại biểu quốc tế đến từ 18 quốc gia và vùng lãnh thổ.

*Ngày 20 và 21/12/2016, tại TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, TANDTC Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị Tòa án các tỉnh biên giới Việt Nam, Campuchia và Lào lần thứ 4. Hội nghị đã chia sẻ kinh nghiệm trong việc tăng cường hợp tác quốc tế về phòng chống tội phạm; tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác của hệ thống Tòa án ba nước nói chung và Tòa án các tỉnh có chung đường biên giới nói riêng nhằm chung tay xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định.

 Đẩy mạnh công tác xã hội, từ thiện

Trong năm qua, công tác xã hội, từ thiện của TAND các cấp tiếp tục được đẩy mạnh nhằm giúp đỡ, chia sẻ với các cá nhân, gia đình gặp khó khăn, hoạn nạn; đẩy mạnh Chương trình “Tiếp sức cho trẻ em nghèo vượt khó đến trường” và Chương trình “Vì chủ quyền biển đảo”.

Ban lãnh đạo TANDTC phát động quyên góp ủng hộ đồng bào các tỉnh miền Trung khắc phục hậu quả do thiên tai lũ lụt.

Trong năm qua, các Đoàn công tác do Chánh án TANDTC dẫn đầu đến thăm, và trao tặng nhiều phần quà cho Lữ đoàn 172 Vùng 3 Hải quân tại Đà Nằng; Lữ đoàn 170 Vùng 1 Hải quân tại Quảng Ninh; Lữ đoàn 681 Hải quân tại Bình Thuận; tặng nhiều sổ tiết kiệm, trao học bổng cho con em của các cán bộ, chiến sĩ đang công tác tại biển đảo. Thực hiện chương trình "Tổ quốc nhìn từ biển", Đoàn công tác TANDTC đến thăm, động viên và tặng quà cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân và Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 tại Phú Quốc, Kiên Giang. Bên cạnh đó, Đoàn đại biểu TANDTC đã đi thăm, động viên, tặng quà quân, dân huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1. Với chương trình "Tiếp sức cho trẻ em nghèo vượt khó đến trường", các Đoàn công tác TANDTC đã thăm và tặng hàng trăm chiếc xe đạp cho các học sinh nghèo vượt khó, học giỏi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn; Thừa Thiên - Huế…