Xung quanh vụ vay mượn tiền ở Quảng Ngãi: Nhiều tình tiết cần được làm rõ

Vì vậy, Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng đã tuyên hủy bản án sơ thẩm, yêu cầu điều tra làm rõ để tuyên bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp pháp luật, tránh oan sai.

Làm ơn mắc oán!?

Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2008 đến ngày 14/10/2010, bà Nguyễn Thị Bích Loan (SN 1968, trú tại số nhà 46, đường Hùng Vương, Tp. Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi), chủ tiệm vàng Kim Loan Quảng Ngãi, bà Loan có cho bà Nguyễn Thị Ngọc Mai (SN 1966, trú tại số nhà 56, đường Bà Triệu, Tp. Quảng Ngãi), chủ tiệm vàng Kim Thành Mai vay tiền. Quan hệ vay, trả nợ giữa bà Mai và bà Loan diễn ra nhiều lần, lên đến hàng tỷ đồng.

Ngày 14/10/2010, bà Loan trực tiếp đến nhà bà Mai để tính toán chốt nợ. Khi bà Loan đến nhà bà Mai thì lúc này tại nhà bà Mai đang có các bà Nguyễn Thị Thanh Hường, Nguyễn Thị Minh Tâm và Mai Thị Tuyết đến thăm chơi và chủ yếu giải quyết nợ nên chứng kiến được việc chốt nợ này. Hai bên thống nhất chốt nợ: bà Mai còn nợ bà Loan là 3.027.000.000 đồng. Bà Loan đồng ý cho bà Mai 1 tỷ đồng tiền lãi bà Mai phải trả. Theo bà Loan, bà Mai đề nghị bà nói vậy để các chủ nợ khác yên tâm không đòi nợ bà Mai nữa và số nợ 1 tỷ này hai bên tính toán sau. Còn 2.027.000.000 đồng bà Mai phải trả cho bà Loan. Kể từ ngày 14/10/2010, quan hệ vay nợ giữa bà Mai và bà Loan đã chấm dứt.

Sáng ngày 15/10/2010, bà Loan tiếp tục đến nhà bà Mai mua vàng tổng cộng hơn 125 triệu đồng và hai bên thanh toán tiền sòng phẳng.

Theo bà Loan, sáng ngày 16/10/2010, khi nhận được điện thoại của bà Mai gọi đến để nhận vàng cấn trừ số tiền nợ 1 tỷ mà bà Loan đã giả bộ “xóa nợ” hôm trước, bà Loan đã chở mẹ mình đến nhà bà Mai lấy vàng. Tại đây, ngoài bà Mai, Loan còn có các bà Lê Thị Ngọc Kỳ, Lê Thị Tuyết Sương, Phạm Thị Phương, Trần Tuyên Thanh (con trai bà Mai) cũng đang có mặt tại nhà bà Mai. Bà Loan giả vờ giao dịch mua bán bình thường nên hỏi mua hết số vàng còn lại của bà Mai theo giá thị trường và không hề nói cho mọi người biết ý đồ cấn trừ vào số nợ 1 tỷ đồng như đã thỏa thuận với bà Mai.

Bà Mai đã gọi bà Nguyễn Thị Bích Hà (em gái bà Mai và người đứng mua bán cho bà Mai tại tiệm vàng) đến cân vàng bán cho bà Loan. Bà Mai đã lấy vàng chứa trong 3 túi nhựa đưa cho bà Sương nhờ giao cho bà Hà đưa cho bà Loan. Trong đó có 464,602 chỉ vàng trắng và 303,45 chỉ vàng 18k. Khi bà Hà giao vàng cho bà Loan và đòi tiền thì bà Loan nói với bà Hà “Tao nói với chị mày rồi, lên nhà tao trả tiền” rồi lên xe đi về.

Lúc này, bà Hà và anh Thanh (con ruột bà Mai) đến nhà bà Loan ở số 46 đường Hùng Vương, TP. Quảng Ngãi để nhận số tiền bán vàng thì bà Loan nói cấn trừ vào số nợ 1 tỷ đồng.

Sau đó, bà Mai đã làm đơn tố cáo với Cơ quan Cảnh sát điều tra Công An TP. Quảng Ngãi. Trong khi Cơ quan điều tra thụ lý đơn tố cáo của bà Mai thì tối ngày 16/10/2010, bà Loan đã mang toàn bộ số vàng trắng 464,602 chỉ đến giao nộp cho cơ quan Cảnh sát điều tra, ngoài ra bà Loan cho biết không có vàng 18k và đưa 2 tờ giấy cấn nợ của bà Đỗ Thị Minh Nguyên 600 triệu đồng và Lê Thị Hồng Hoa 300 triệu đồng mà hai bà thiếu bà Mai.

Bà Loan bị khởi tố và bắt giam. Bà Loan làm đơn khiếu nại kêu oan cho rằng, tối ngày 14/10/2010, giữa bà Loan và bà Mai chốt nợ thì bà Mai thiếu bà tổng cộng hơn 3 tỷ đồng. Lúc bấy giờ con nợ bao vây đòi siết nợ bà Mai nên bà Mai yêu cầu bà Loan xóa nợ 1 tỷ đồng, viết giấy nợ để bà Mai chỉ phải trả cho bà Loan 2 tỷ đồng. Mục đích “xoá nợ” và tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng để cho các chủ nợ khác thấy bà Loan làm vậy và làm theo. Ngược lại, bà Mai cấn nợ cho bà Loan 2 giấy nhận nợ số tiền 900 triệu đồng của bà Nguyên và bà Hoa. Khi nào bà Nguyên và bà Hoa trả nợ thì bà Mai trả cho bà Loan và lấy lại 2 tờ giấy đó. Tuy nhiên, các tình tiết quan trọng này theo lời khai của bà Loan chưa được Công an và VKSND tỉnh Quảng Ngãi điều tra làm rõ.

Sau khi VKS tỉnh Quảng Ngãi phê chuẩn truy tố bị can Nguyễn Thị Bích Loan về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, TAND tỉnh Quảng Ngãi đã 2 lần trả hồ sơ điều tra bổ sung nhưng Cơ quan điều tra chưa làm rõ nhiều tình tiết trong vụ án.

Theo bà Loan, vì sao tối ngày 14/10/2010, bà tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng nhưng đến sáng ngày 16/10/2010, bà lại đến tiệm vàng của bà Mai ngang nhiên chiếm đoạt vàng hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài sản số vàng của bà Mai? 

Phiên toà xét xử bị cáo Nguyễn Thị Bích Loan, theo luật sư còn rất nhiều tình tiết chưa được làm sáng tỏ.

Tại bản án sơ thẩm số 38/2013/HSST ngày 03/09/2013 của TAND tỉnh Quảng Ngãi đã nêu rõ: “Tại Cơ quan điều tra và tại phiên toà, những người làm chứng, người bị hại cùng khai là không biết ai là người nhận số vàng 303,45 chỉ vàng 18k của bà Mai. Vì khi mua bán vàng, bà Mai không ghi sổ sách nên bà Mai không biết còn bao nhiêu vàng trắng và vàng 18k.

Theo lời khai của bà Phương, bà Sương thì bà Hà cân vàng bán cho bà Loan, các bà này đứng gần thấy vàng 18k nhưng không biết ai là người nhận số vàng trên. Tờ giấy nháp do bà Hà tự ghi nháp nộp cho Cơ quan điều tra ngày 25/11/2010 (hơn 01 tháng sau từ khi xảy ra sự việc-PV) liệu có xác định được bà Loan chiếm đoạt số vàng 18k của bà Mai? Do đó, VKSND tỉnh Quảng Ngãi truy tố Nguyễn Thị Bích Loan chiếm đoạt 303,45 chỉ vàng 18k của bà Mai là không có căn cứ”.

Bản án cũng nêu rõ: “Qua điều này cho thấy, Cơ quan điều tra Công an, VKSND tỉnh Quảng Ngãi đã không làm rõ vấn đề số vàng 18k là 303,45 chỉ này đã bán cho ai, ai là người nhận số vàng này... Không thể dựa vào tờ giấy ghi nháp cung cấp cho Cơ quan điều tra cách 01 tháng sau của bà Hà mà cho rằng bà Loan chiếm đoạt là không có cơ sở?”.

Vụ án dân sự hay hình sự?

Theo Luật sư Trần Đức Nhân, Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Quảng Ngãi, Trưởng Văn phòng luật sư Công Anh (người bảo vệ quyền lợi cho bà Nguyễn Thị Bích Loan) có luận cứ gửi nhiều cơ quan tố tụng tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, bà Mai đưa cho bị cáo Loan 2 giấy nợ với tổng số tiền là 900 triệu đồng, trên cơ sở đó bị cáo mới tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng vào tối ngày 14/10/2010 để làm ổn định các chủ nợ lúc bấy giờ. Bà Mai cũng đã thừa nhận 2 tờ giấy nợ với tổng số tiền 900 triệu (mà bị cáo Loan có được) là của bà, do bà Nguyên và bà Hoa viết đưa cho bà cất giữ, bà không hiểu vì sao bị cáo Loan có được. Đây là mấu chốt vấn đề nhưng chưa được các cơ quan điều tra làm rõ.

Cũng theo Luật sư Nhân, bà Loan là người cho vay lấy lãi nên việc bị cáo Loan tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng, trong đó có gần 800 triệu tiền gốc mà không kèm theo bất kỳ điều kiện gì là thiếu thực tế. Trong khi bà Loan đã giao nộp chứng cứ để chứng minh cho việc thoả thuận cho 1 tỷ đồng là có điều kiện. Đây là yếu tố quyết định đến việc bị cáo Loan có hành vi phạm tội hay đó chỉ là việc cân vàng để trừ nợ?

Song các cơ quan tiến hành tố tụng ở cấp sơ thẩm chưa điều tra để làm sáng tỏ chứng cứ này mà chỉ dừng lại ở lập luận cho rằng, tối 14/10/2010, bị cáo Loan tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng và giấy xoá nợ coi như giữa bị cáo và bà Mai không còn nợ nần gì nữa. Mặt khác, sáng ngày 16/10/2010, theo bà Mai trình bày, bị cáo Loan gọi điện thoại cho bà hỏi mua vàng rồi sau đó chiếm đoạt số vàng. Ngược lại, bị cáo Loan khai do bà Mai chủ động gọi điện thoại cho bị cáo đến nhà cân vàng để trừ nợ. Chứng cứ quan trọng này cũng chưa được các cơ quan tiến hành tố tụng điều tra xác minh từ bưu điện ai là người chủ động gọi điện thoại trước...

Vụ án này với nhiều tình tiết chưa được làm sáng tỏ nhưng VKSND tỉnh Quảng Ngãi đã áp dụng Điều 139 BLHS truy tố bị can Loan về tội: “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Quá trình xét xử sơ thẩm, TAND tỉnh Quảng Ngãi áp dụng Điều 137 BLHS tuyên phạt bị cáo Loan 34 tháng tù về tội: “Công nhiên chiếm đoạt tài sản”.

Xét thấy vụ án còn nhiều tình tiết chưa được làm rõ, như chúng tôi đã đề cập ở trên, mới đây, Toà phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng đã tuyên huỷ bản án hình sự sơ thẩm số 38/2013/HS-ST ngày 03/09/2013 của TAND tỉnh Quảng Ngãi, chuyển hồ sơ cho VKS tỉnh Quảng Ngãi để điều tra làm rõ, giải quyết lại vụ án theo thủ tục chung.

Thiết nghĩ, các cơ quan tố tụng tỉnh Quảng Ngãi cần điều tra, xác minh kỹ lưỡng và toàn diện nhằm làm sáng tỏ bản chất vụ án, đảm bảo quyền lợi cho các đương sự, tránh làm oan người vô tội.