Nhếch nhác “xóm ve chai” giữa lòng Hà Nội

Khu bãi đất hoang ở Hoàng Cầu (Đống Đa, Hà Nội) là những căn nhà tạm bợ được dựng lên, vừa là địa điểm làm ăn, cũng là chốn sinh hoạt, ngủ nghỉ của hàng trăm người dân lạc xứ tới mưu sinh. Đa phần họ đều làm nghề nhặt rác hay đi thu gom, mua bán ve chai, phế liệu nhằm kiếm tiền gửi về quê cho gia đình.

Hầu hết các căn nhà ở đây được dựng bằng tre và gỗ tạp chênh vênh như muốn đổ sụp bất cứ lúc nào, phía bên dưới dùng để cất chứa các “sản phẩm” là rác, tầng trên được chia thành nhiều phòng khoảng 5m2 là nơi sinh hoạt của các hộ gia đình.

Tại khu vực này có khoảng gần 30 căn nhà như vậy. Có lúc lên tới hơn 30 người ở cùng một căn nhà. Mỗi “hộ gia đình” là một chiếc giường và ngăn cách nhau chỉ bởi những mảnh vải hay tấm bìa cát tông.

Gọi là phòng, nhưng thực ra nó chỉ được dựng lên từ những tấm gỗ, bao tải, bạt cũ, và cũng vì thế, nó không được vuông như thường thấy. Tùy theo địa hình, mỗi phòng có hình dạng khác nhau. Phòng cũng không có giường, chiếu đàng hoàng, chỉ có những thanh gỗ ghép lại với nhau, bên trên phủ một vài tấm lót, chiếc chiếu đã cũ nát, sờn rách. Hai bên thành vắt la liệt những quần áo, khăn, chăn, màn càng làm cho căn phòng thêm ẩm thấp, hôi hám. Không có sân phơi, quần áo giặt xong phơi cùng với bao tải đựng rác…

Các "căn nhà" này ở tầng 1 là nơi tập kết phế liệu, rác thải, chai lọ. Các hộ dân sống ở đây chấp nhận sống trên “đống rác” khi mà đó chính là nguồn thu nhập của họ. Không chỉ quen sống với sự bừa bộn này mà họ còn đã quen cả với tình trạng ô nhiễm không khí trong chính căn nhà của mình. Những ngày nắng bình thường mùi của rác bốc lên đã đủ để làm cho những ai không quen cảm thấy muốn nôn ọe thì vào ngày mưa thì mùi hôi của rác hòa vào mùi cống rãnh chảy ra còn khủng khiếp hơn nhiều.

Công việc hàng ngày của nhiều người lao động nơi đây là phân chia các loại rác tái chế như nilon, bao bì, chai nhựa…sau đó đóng bao, khâu lại và vận chuyển lên khu đất tập kết để chở đi tiêu thụ. 

Công việc của họ bắt đầu từ khi tờ mờ sáng cho tới đêm khuya, suốt ngày đêm leng keng tiếng búa do các lon bia, chai lọ bằng nhôm, sắt phải dùng búa lớn đập xẹp xuống mới có thể bán được. Công việc vất vả vậy nhưng giá bán của 1kg phế liệu chỉ được 6 ngàn đồng. “Trung bình mỗi ngày lao động ở đây cũng chỉ được trên dưới 100 nghìn. Chưa kể cơm nước. Ai ở đây cũng phải ăn uống hà tiện thì mới có tiền nuôi gia đình”- Chị Hoa sống ở đây chia sẻ.

Tại đây có những người đã hai ba mươi năm “sống trong nghề” họ quen biết các đầu mối thu mua nên không cần phải trực tiếp đi nhặt, tìm kiếm mà đứng ra thu mua lại từ người khác nguồn thu nhập cũng ổn định hơn. Có người thì thuê được hẳn một ngôi nhà vừa để chứa phế liệu vừa chia nhỏ ra thành từng ô cho các gia đình khác cùng làm nghề đến ở.

Họ đều là những người từ các miền quê lưu lạc lên đây để kiếm sống đồng thời tích cóp gửi về quê cho gia đình. Mọi người trong xóm đều rất cảm thông và thấu hiểu hoàn cảnh của nhau. Họ sống đùm bọc, che chở cho nhau mỗi khi khó khăn nhất. Họ nói cười, cùng nhau ăn bữa cơm chung để quên đi nỗi cực nhọc sau những giờ làm việc vất vả lăn lôn với rác thải, phế liệu.

Lọt thỏm giữa các nhà cao tầng là khu vực sinh sống của hàng trăm gia đình làm nghề thu gom rác, phế liệu hay còn được gọi với cái tên là "xóm rác, xóm ve chai"

Hầu hết các căn nhà ở đây được dựng bằng tre và gỗ tạp hay những miếng tôn ghép lại với nhau chênh vênh như muốn đổ sụp bất cứ lúc nào

Sau khi phân loại, đập bẹp các lon nước, chai lọ được đóng bao, khâu lại và vận chuyển lên khu đất tập kết để chở đi tiêu thụ 

Các xe rác đổ ở đây đều được bới tung và nhặt hết những rác thải có thể tái chế được

Nguồn nước sạch thiếu thốn, người dân phải chấp nhận tắm giặt bằng thứ nước màu vàng đục ngầu.

Rác thải không có chỗ thoát ứ đọng trong các ngôi nhà rất mất vệ sinh

Có lúc lên tới hơn 30 người ở cùng một căn nhà. Mỗi “hộ gia đình” là một chiếc giường và ngăn cách nhau chỉ bởi những mảnh vải hay tấm bìa cát tông

Không có chỗ phơi đồ, quần áo được phơi quanh nhà và cạnh những đống rác

Những người "có thâm niên trong nghề" thì thuê được hẳn một ngôi nhà vừa đứng ra thu mua lại từ người khác, vừa cho các những người cùng nghề đến đây thuê ở trọ nên nguồn thu nhập cũng ổn định hơn