Được các trinh sát giải thích, tuyên truyền, người đàn bà “tâm thần” mới nhận ra rằng, chỉ có đầu thú là cách tốt nhất để trở về quê hương và được sống cuộc sống của chính mình.
“Chê” thuốc nổ ít lời, chuyển qua buôn Cyanua
Ở một làng quê nghèo trong những năm 70-80, việc tốt nghiệp cấp 3 và làm công nhân tại một lâm trường như Phan Thị Minh (SN 1960, KP Hòa Hương, TP. Tam Kỳ, Quảng Nam) là niềm mơ ước của nhiều người. Sau khi kết hôn, Minh nghỉ việc và chuyển sang buôn bán. Quyết định của Minh cũng không có gì sai, bởi buôn bán thường mang đến thu nhập cao hơn làm công nhân. Cuộc sống gia đình Minh cũng khá hạnh phúc khi Minh sinh được 5 người con, 2 trai, 3 gái.
Những năm 1997-2000, tình trạng khai thác vàng diễn ra ồ ạt ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam. Điều đó khiến Minh nghĩ ngay đến việc mua thuốc nổ về bán cho các đối tượng khai thác vàng để kiếm lời. Vì hám tiền, từ đây, người đàn bà sa chân vào con đường phạm pháp.
Sau thời gian ngắn tìm hiểu thị trường cũng như tìm bạn hàng, tháng 3/2001, Minh cùng chồng là Mai Th. (SN 1962) ra các tỉnh phía Bắc mua thuốc nổ về bán. Vợ chồng Minh đến nhà Trần Thị Ph (SN 1968, thôn Lý Trà 2, xã Tam Anh, Núi Thành, Quảng Nam) rủ Ph chung vốn đi mua kíp nổ và được Ph đồng ý. Sau khi mua thuốc nổ, các đối tượng gửi tại nhà Trần Thị P (SN 1957, em ruột Ph).
Sau một thời gian, thấy buôn thuốc nổ không lời bằng Cyanua nên Minh bàn với chồng đi mua Cyanua về bán. Để có lời nhiều, Minh bảo chồng phải mua hàng tận gốc, bán tận ngọn. Đầu tháng 4/2001, Trần Thị Ph chung 5 triệu đồng để Th-chồng Minh đi Hà Nội mua Cyanua.
Khoảng 21 giờ ngày 23/4/2001, Minh và con ruột là M.V.T đến quán của Ph để chờ đón hàng do Th mang về. Khoảng 3h30 ngày 24/4/2001, khi 1 xe ô tô khách dừng lại trước nhà Ph, Th cùng phụ xe bốc nhiều bao hàng xuống đất. Minh, Ph, P cùng T liền chạy ra chuyển số hàng trên vào cất giấu trong nhà Ph, gồm 12 bao, mỗi bao 25 kg, tổng cộng 300 kg Cyanua.
Phan Thị Minh ngày trở về
Ngay trong ngày 24/4/2001, vợ chồng Minh-Th dùng xe cúp Honda chở 2 lần gồm 90 kg chất độc Cyanua đem đi bán. 210 kg còn lại, Ph và P mang vào giấu tại hộc bếp. Trong quá trình buôn bán, Th dặn chị em P: “Cyanua rất độc, mèo, chuột đụng vô là chết liền”. Th còn dặn P, nếu bị bắt thì không được khai vợ chồng Minh-Th.
Cũng trong thời gian này, vợ chồng Minh phát sinh nhiều mâu thuẫn. Do ghen tuông nên Th thường xuyên đánh đập Minh. Sáng sớm ngày 25/4/2001, Th đến cơ quan Công an gửi đơn tố giác vợ mình mua bán trái phép 300kg Cyanua và 3.000 kíp nổ đang cất giấu tại nhà Trần Thị Ph, Trần Thị P và nhà bà Phan Thị Ch tại Tam Kỳ.
8 giờ ngày 25/4/2001, tại nhà bà Trần Thị P, Công an Tam Kỳ lập biên bản bắt quả tang 2 chị em Ph-P đang tàng trữ 210 kg Cyanua, 1 chiếc cân đĩa, 0,25 kg bao ni lông màu đen.
Ngay trong ngày, Công an Tam Kỳ ra lệnh bắt khẩn cấp đối với Phan Thị Minh, Mai Th, Trần Thị Ph về hành vi “Mua bán trái phép chất độc”, “Mua bán trái phép vật liệu nổ”. Còn Trần Thị P bị khởi tố về tội “tàng trữ trái phép chất độc”, “tàng trữ trái phép vật liệu nổ”.
Bệnh nhân “tâm thần” trốn truy nã
Trong quá trình tạm giam để điều tra, Phan Thị Minh có biểu hiện không bình thường về mặt tâm thần. Công an tỉnh Quảng Nam ra quyết định trưng cầu giám định sức khỏe tâm thần đối với Minh. Kết quả giám định tâm thần cho thấy, Minh bị rối loạn căng thẳng hậu chấn thương tâm lý. Ngày 25/7/2001, Minh được cơ quan Công an đưa ra bệnh viện tâm thần Đà Nẵng để điều trị.
Trong lúc cơ quan điều tra chờ đợi ngày Minh ra viện để về Trại phục vụ công tác điều tra thì 13 giờ ngày 15/9/2001, Minh bỗng “mất tích”. Dù tích cực tìm kiếm nhưng lực lượng chức năng vẫn không phát hiện ra bóng dáng của “bệnh nhân tâm thần” Phan Thị Minh.
Nhận định Minh đã bỏ trốn khỏi địa bàn, ngày 12/10/2011, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh phát lệnh truy nã toàn quốc đối với Phan Thị Minh về 3 hành vi mua bán trái phép chất độc, mua bán trái phép vật liệu nổ và trốn khỏi nơi giam giữ.
Sau khi bỏ trốn, Minh đều cắt đứt liên lạc. Cơ quan CSĐT nắm được thông tin Minh đang lẩn trốn trong miền Nam, nhưng cụ thể địa phương nào thì không xác định được.
Sau khi nghiên cứu hồ sơ, ngày 27/6/2016, phòng Cảnh sát truy nã (PC52) Công an tỉnh xác lập chuyên án mang bí số 616-M. Không có bất kỳ manh mối, thông tin nào từ người dân, gia đình của Minh cung cấp, các trinh sát vận dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ. Sau thời gian dài kiên trì, cuối cùng, những người lính tầm nã đã định vị được nơi ở của Minh. Lúc này, Minh đang mưu sinh bằng công việc thợ hồ ở xã Thới Hòa (huyện Bến Cát, Bình Dương).
Dù 15 năm qua, Minh cố tình lẩn trốn bằng thủ đoạn tinh vi, nhưng khi tiếp cận, các trinh sát đã vận động, thuyết phục được người đàn bà này ra đầu thú. Cuộc tầm nã của các trinh sát kết thúc tốt đẹp vào ngày 29/9/2016, khi “bệnh nhân tâm thần” trở về sau 15 năm lẩn trốn.
Theo lời kể của Minh, sau khi ra khỏi bệnh viện, Minh ngất xỉu bên một vệ đường. Một người phụ nữ đi ngang qua phát hiện và đưa Minh về nhà. Khi được hỏi, Minh trả lời rằng mình thất lạc con nên đi tìm và do buồn phiền mà mất trí nhớ, không còn biết nhà ở đâu. Người phụ nữ tốt bụng đưa Minh về nhà cưu mang. Sau đó, gia đình của người này chuyển vào miền Nam, họ mang cả Minh theo.
Minh theo gia đình ân nhân vào sinh sống tại huyện Hóc Môn. Tại đây, Minh mở một quầy bán thịt heo. Dù quầy thịt của Minh bán rất đắt khách nhưng chỉ được một thời gian ngắn thì Minh bỏ đến chỗ khác sinh sống. Minh mưu sinh bằng nhiều nghề và là những nghề không đòi hỏi phải có CMND như phụ hồ, bán quán cơm, bán vé số. Minh hạn chế tiếp xúc với người lạ. Có lần, nơi Minh ở có người mới đến cư trú, tức thì Minh bỏ đi. Thấy người nào hao hao giống người quen là Minh liền lảng tránh...
Cũng bởi vì sợ hãi mà 15 năm qua Minh sống chui lủi, lẩn trốn mọi người. Khi nghe tin chồng mất, Minh muốn lắm nhưng không dám trở về để nhìn mặt chồng lần cuối. Ngay khi con trai Minh đang cấp cứu tại bệnh viện, sát cạnh nơi Minh sinh sống nhưng Minh cũng không dám bước chân vào.