Liệu khối ngoại có bán ròng trở lại và “nhấn chìm” thị trường?

Từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 8/2013, làn sóng rút vốn của khối ngoại đã khiến cho thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam lao dốc mạnh. Chỉ số VN-Index đã rớt từ 518.39 điểm (01/06) xuống 472.7 điểm (30/08), tương ứng với mức sụt giảm 8.8%. Hàng loạt cổ phiếu thậm chí giảm mạnh hơn rất nhiều so với mức giảm chung của chỉ số này, đẩy tâm lý bi quan lan rộng.

Tuy vậy, theo số liệu thống kê của Vietstock, trong hơn 3 tuần gần đây, khối ngoại đã trở lại mua ròng và góp phần không nhỏ nâng đỡ thị trường, duy trì tâm lý lạc quan cho giới đầu tư. Trong giai đoạn này, chỉ số VN-Index cũng tăng điểm khá tích cực từ 477.19 điểm (20/09) lên 499.59 điểm (17/10), tương ứng với mức tăng trưởng 4.7%.

Thống kê trước đây của Vietstock cho thấy, một khi khối ngoại bán ròng mạnh thì gần như thị trường chắc chắn sẽ bị sụt giảm. Liệu hoạt động mua ròng của khối ngoại lần này sẽ duy trì trong bao lâu, và liệu họ có quay trở lại vị thế bán ròng trong thời gian tới hay không?

Để trả lời những câu hỏi này, chúng ta xem xét những yếu tố tác động mạnh đến dòng tiền từ khối ngoại.

Dòng tiền đã quay trở lại với các quỹ ETF

Trong giai đoạn từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 9/2013, quỹ Vietnam Market Vectors ETF (V.N.M) đã bị rút vốn khá mạnh với giá trị lên đến hơn 54 triệu USD. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho khối ngoại bán ròng khá mạnh và khiến chỉ số thị trường lao dốc trong thời gian này.

Điểm tích cực là dòng tiền đã bắt đầu quay trở lại quỹ này trong thời gian 3 tuần gần đây. Cụ thể, từ đầu tháng 9 đến nay, dòng tiền đã rót ròng vào các quỹ ETF với giá trị tổng cộng 7.2 triệu USD.

Bên cạnh đó, chứng chỉ quỹ V.N.M trong thời gian gần đây cũng đã trở lại trạng thái premium sau khi bị discount khá lâu trong giai đoạn trước đó.

Hoạt động của các quỹ ETF rõ ràng có tác động không nhỏ đến TTCK Việt Nam. Do đó, hai tín hiệu tích cực này phần nào giúp cho chúng ta tạm thời bớt lo lắng về khả năng quỹ ETF bán ròng trong thời gian tới.

Biểu đồ: Premium/Discount (%) của chứng chỉ quỹ V.N.M từ tháng 6 đến nay (Nguồn: VanEck Global)

Fed tiếp tục duy trì gói nới lỏng định lượng QE3

Trong phiên họp hồi tháng 9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã gây bất ngờ khi tiếp tục giữ nguyên quy mô của gói nới lỏng định lượng QE3 ở mức 85 tỷ USD mỗi tháng. Như vậy, quyết định rút gói QE3 sẽ tiếp tục được trì hoãn ít nhất là đến cuộc họp vào tháng 12 năm nay.

Tuy nhiên, một số chuyên gia nhận định, nhiều khả năng việc rút lại gói nới lỏng định lượng này sẽ được trì hoãn cho đến năm 2014. Nguyên nhân chính là do (1) những tranh cãi về ngân sách đã khiến chính phủ Mỹ đóng cửa một thời gian và sẽ khiến cho tăng trưởng nền kinh tế chậm lại; (2) số liệu kinh tế vẫn chưa cho thấy những bằng chứng chắc chắn rằng nền kinh tế Mỹ đã hồi phục vững chắc; và (3) biến động nhân sự chủ chốt (Chủ tịch) của Fed vào đầu năm 2014.

Việc giữ nguyên gói nới lỏng định lượng sẽ tiếp tục giúp giới đầu tư an tâm về khả năng rút vốn khỏi thị trường mới nổi, nhưng đã từng xảy ra trong tháng 8.

Tỷ giá về cuối năm 2013 không quá đáng lo ngại

Tỷ giá cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng mạnh lên giao dịch của khối ngoại. Lý do là vì tăng tỷ giá sẽ khiến cho suất sinh lợi của giới đầu tư nước ngoài bị sụt giảm và họ sẽ bán mạnh cổ phiếu để nắm giữ ngoại tệ.

Mới đây, NHNN đã gửi đi thông điệp tỷ giá USD/VNĐ có thể tăng trong những tháng cuối năm 2013 nhưng mức tăng sẽ không quá 2%.

Tuy nhiên, việc điều chỉnh tỷ giá này là không quá đáng lo ngại, vì (1) biến động tỷ giá đã nằm trong dự báo của một số chuyên gia trước đó và không có nhiều bất ngờ cho giới đầu tư, (2) ở những đợt tăng tỷ giá trước đó, nếu tỷ giá biến động không quá mạnh thì sẽ không ảnh hưởng nhiều đến dòng tiền của khối ngoại.

VAMC đi vào hoạt động, mang lại triển vọng cho kinh tế Việt Nam

Từ đầu năm 2013 đến nay, nền kinh tế Việt Nam gặp không ít khó khăn nhưng dòng tiền từ khối ngoại vẫn đổ mạnh vào thị trường. Cụ thể, tính từ đầu năm đến nay, khối ngoại đã mua ròng trên cả hai sàn HOSE và HNX với giá trị hơn 4,729 tỷ đồng.

Mới đây, Công ty Quản lý tài sản các TCTD Việt Nam (VAMC) đã chính thức bắt tay vào ”phá băng” nợ xấu và hứa hẹn mang lại nhiều triển vọng tích cực hơn cho nền kinh tế từ cuối năm nay. Đây cũng là một trong những yếu tố thu hút dòng tiền nước ngoài trong thời gian tới.
Khả năng nới room sở hữu cho nhà đầu tư ngoại

Nửa cuối tháng 9, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã họp bàn với các thành viên thị trường để chốt nội dung của dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 55/2009 về tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trên TTCK Việt Nam. Trong đó, đáng chú ý có nội dung nới room khối ngoại lên 60% đối với công ty niêm yết, thay vì mức 40% như hiện nay.

Hiện tại, việc nới room cho khối ngoại vẫn đang chờ quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Dự thảo nới room được chấp nhận sẽ góp phần không nhỏ kích thích dòng tiền khối ngoại chảy vào TTCK Việt Nam.

Hữu Trọng