Lạm dụng thuốc xịt mũi, hai anh em ruột bị suy thượng thận

Ngày 25/8, thông tin từ Bệnh viện Nội tiết Trung ương (Hà Nội) cho biết, các bác sĩ vừa tiếp nhận hai bệnh nhân là anh em trai ruột (15 và 11 tuổi), bị suy thượng thận do dùng thuốc xịt mũi có thành phần chứa corticoid.

Theo lời kể của người nhà bệnh nhân, trong 3 năm gần đây, do bị viêm mũi dị ứng, hai anh em đã liên tục dùng thuốc xịt mũi.

Hiện tại, cả hai anh em bị béo phì, BMI ở mức 36,22 (người anh) và 32,1 (người em). Hai anh em đều có gương mặt tròn, rậm lông, làn da mỏng, rạn da bụng và đùi màu tím đỏ, phù hai chi dưới, kiểu hình Cushing rõ rệt.

Trước khi nhập viện 10 ngày, người bệnh đi khám dinh dưỡng, phát hiện cortisol máu thấp, được bác sĩ tư vấn ngừng xịt thuốc xịt mũi. Sau khi ngừng thuốc, người bệnh xuất hiện mệt mỏi, chán ăn, chướng bụng. Người nhà đã đưa hai anh em đến Bệnh viện Nội tiết Trung ương thăm khám và điều trị.

Tại bệnh viện, hai bé được chẩn đoán mắc hội chứng cushing, bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, do dùng thuốc xịt mũi có thành phần chứa corticoid. Hai trẻ béo phì, mặt tròn, rậm lông, da mỏng, rạn da bụng và đùi màu tím đỏ, phù hai chi dưới.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hội chứng cushing. Trong đó, u tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormone cortisol. Các nguyên nhân khác là khối u tuyến yên tiết hormone kích thích vỏ thượng thận (ACTH). Ngoài ra, các bệnh ác tính như ung thư cũng có thể gây tăng tiết ACTH dẫn đến hội chứng này.

Tại Việt Nam, nguyên nhân thường gặp của hội chứng cushing là lạm dụng thuốc corticoid kéo dài, thường gặp ở người bệnh cơ xương khớp, hen suyễn... Ngoài ra, người bệnh dùng thuốc nam, đông y không rõ nguồn gốc, chứa corticoid, cũng dễ dẫn đến hội chứng này.

Để phòng ngừa hội chứng cushing, chuyên gia y tế khuyến cáo người bệnh nên lưu ý luôn sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng quá nhiều thuốc chứa steroid trong thời gian dài.

Các thuốc không được bác sĩ kê toa (kể cả thuốc đông y) trong điều trị các bệnh lý xương khớp, hoặc thuốc trị cảm ho, sổ mũi, viêm xoang… có tác dụng kháng viêm, giảm đau mạnh đều có nguồn gốc từ corticoid. Do đó, nếu bệnh nhân tự ý mua về dùng một cách tùy tiện không theo sự kiểm soát chặt chẽ của bác sĩ rất dễ gây ra hội chứng giả cushing.