Lãi nhiều có phải là điểm sáng của thị trường?

Theo đó, tính đến 10/02/2013, đã có hơn 450/679 công ty niêm yết công bố báo cáo tài chính quý 4 và năm 2013. Tổng lãi trên toàn thị trường của những công ty đã công bố đạt hơn 22,400 tỷ đồng, trong đó, tổng các khoản lỗ vào khoảng 2,400 tỷ đồng.

ĐVT: tỷ đồng Các công ty đã công bố lợi nhuận sau thuế 2013 (tính đến 10/02/2014)

Lãi tăng mạnh nhờ nhân tố ngoài “đặc biệt”

Ngôi vị quán quân về lợi nhuận trên toàn thị trường đang thuộc về CTCP Sữa Việt Nam – Vinamilk (HOSE: VNM) với lãi sau thuế hơn 6,500 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng vượt trội đáng kể so với tổng lợi nhuận trên toàn thị trường. Trong năm 2013, VNM đều tăng trưởng mạnh về doanh thu và lợi nhuận sau thuế, đạt lần lượt 30,950 tỷ và 6,534 tỷ đồng, vượt 5% kế hoạch năm. Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) của VNM đạt 7,839 đồng.

Nhiều công ty có lợi nhuận tăng mạnh so với năm trước nhờ những nhân tố “đặc biệt” khác. Tổng CTCP DV Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (HNX: PVS) công bố lợi nhuận công ty mẹ đạt 1,114 tỷ đồng, tăng vọt 37% so với năm trước. Riêng trong quý 4/2013, công ty mẹ PVS phát sinh khoản thu nhập khác 109.5 tỷ đồng bao gồm chênh lệch giữa thực hiện nghiệp vụ hoàn nhập chi phí dự phòng sửa chữa Riser của tàu FSO5 và trích lập chi phí dự phòng của dự án Bio Ethanol Dung Quất.

Đạt lợi nhuận sau thuế gần 600 tỷ đồng trong năm 2013 là hai công ty CTCP Dược Hậu Giang (HOSE: DHG) và CTCP Tập Đoàn Hoa Sen (HOSE: HSG). Trong đó, mức tăng trưởng của HSG lên đến 58% so với năm 2012 nhờ 50% lợi nhuận từ đầu cơ nguyên liệu đầu vào. Còn DHG cũng ghi nhận 6 triệu USD vào khoản thu nhập khác từ việc chuyển nhượng nhãn hiệu tất cả các sản phẩm dược và thực phẩm chức năng Eugica cho Mega vào giữa năm 2013. Với kết quả này, cả HSG và DHG đều vượt lần lượt 45% và 37% kế hoạch năm đã đặt ra.

Trong top công ty dẫn đầu về lợi nhuận trên thị trường, bên cạnh những công ty tăng trưởng lợi nhuận so với năm 2012, lãi sau thuế của CTCP Mía Đường Thành Thành Công Tây Ninh (HOSE: SBT) và CTCP Cao su Đồng Phú (HOSE: DPR) ghi nhận giảm trên 30% hay lợi nhuận của công ty mẹ CTCP Chứng khoán Sài Gòn (HOSE: SSI) giảm 18% so với năm trước đó. Riêng đối với SBT, lợi nhuận của công ty giảm mạnh do giá vốn cũng như các chi phí khác tăng đáng kể, công ty chỉ thực hiện được 75% kế hoạch năm.

Xét về mặt tăng trưởng, những công ty có mức tăng trưởng lợi nhuận đột biến so với năm 2012 chủ yếu là do kết quả kinh doanh của năm trước khá thấp. CTCP Viglacera Hạ Long (HNX: VHL) đạt lãi sau thuế gần 51 tỷ đồng, cao gấp 159 lần so với năm 2012. Công ty bất ngờ vượt 40% chỉ tiêu kế hoạch đặt ra, EPS năm 2013 cũng tăng mạnh từ 35 đồng lên 5,636 đồng. CTCP Chứng Khoán Kim Long (HNX: KLS) đạt lợi nhuận sau thuế 2013 ở mức hơn 138 tỷ đồng, tăng gấp 5.4 lần so với năm 2012, riêng trong quý 4/2013 KLS được hoàn nhập gần 15 tỷ đồng chi phí hoạt động kinh doanh. Cả hai doanh nghiệp này đều đã có kết quả kinh doanh khá bết bát trong năm 2012 trước đó.

Top 10 công ty tăng trưởng lợi nhuận 2013 mạnh nhất ĐVT: triệu đồng

Với Ngân hàng TMCP Quốc Dân, ngân hàng mẹ mặc dù đặt lợi nhuận cao gấp 10 lần năm trước nhưng cũng chỉ vỏn vẹn gần 24 tỷ đồng, kết quả rất thấp so với quy mô vốn hơn 3,000 tỷ đồng của ngân hàng. Ngân hàng này đang trong quá trình tái cơ cấu sau những thay đổi về cơ cấu cổ đông và đổi tên từ Navibank (NVB).

Lỗ hàng trăm tỷ đồng

Top 15 công ty lỗ nhiều nhất năm 2013 (tính đến 10/02/2014) ĐVT: tỷ đồng

Mặc dù chưa xuất hiện các khoản lỗ khủng như năm trước đó nhưng nhiều doanh nghiệp đã công bố khoản lỗ lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Báo lỗ nặng nhất đang là CTCP Hữu Liên Á Châu (HOSE: HLA) 236 tỷ đồng, tăng lỗ thêm 120 tỷ đồng so với con số trước kiểm toán do phải trích lập thêm dự phòng giảm giá hàng tồn 96.34 tỷ và chi phí lãi vay hơn 10 tỷ đồng. Công ty cho biết do các ngành bất động sản, xây dựng, trang trí nội thất, xe máy, vận tải biển… là các ngành sử dụng đầu ra sản phẩm của HLA đều bị ảnh hưởng nặng nề dẫn đến doanh thu công ty sụt giảm, lỗ gộp gần 90 tỷ đồng.

Điều đáng nói là khá nhiều công ty đang lỗ 2 năm liên tiếp, trong đó CTCP Ô tô Giải Phóng (HNX: GGG) và CTCP Vận tải Vinaconex (HNX: VCV) lỗ 3 năm liền. Đặc biệt đối với GGG, vốn chủ sở hữu của công ty đang âm hơn 57 tỷ đồng do lỗ lũy kế hơn 154.5 tỷ đồng. Trong khi tổng tài sản gần 104 tỷ đồng thì nợ phải trả chiếm hơn 161 tỷ đồng, nợ ngắn hạn 128 tỷ đồng - cao gấp 3 lần tài sản ngắn hạn.

Riêng VCV mặc dù đã bán thành công tàu Vinaconex Lines với 94 tỷ đồng nhưng vẫn báo lỗ hoạt động kinh doanh trong năm vừa rồi.

Với các công ty vận tải biển khác như CTCP Vận tải & Cho thuê Tàu biển Việt Nam (HOSE: VST), năm 2013 công ty lỗ gần 224 tỷ đồng với nguyên nhân doanh thu đội tàu giảm hơn 34 tỷ đồng do năng lực vận tải đội tài giảm 8% (bán tàu V.T.C Light tháng 8/2013) và hụt doanh thu do phải sửa chữa tàu). CTCP Vận tải Biển Việt Nam (HOSE: VOS) do giá vốn vượt doanh thu nên lỗ gộp hơn 71 tỷ đồng trong năm 2013, cả năm lỗ ròng 198 tỷ đồng.

Nợ và gánh nặng thanh khoản

Trong số các doanh nghiệp đã công bố báo cáo tài chính quý 4 và năm 2013, khoảng 75 công ty đang có nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn với tỷ lệ khá cao, ảnh hưởng đến thanh khoản của doanh nghiệp trong việc trả nợ.

Doanh nghiệp có nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn (đến 31/12/2013) ĐVT: tỷ đồng

Với CTCP Xi măng Hà Tiên 1 (HOSE: HT1), tính đến cuối năm 2013, nợ ngắn hạn cao gấp 2.5 lần tài sản ngắn hạn của công ty với gần 4,200 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ phải trả so với tổng tài sản của HT1 cũng khá cao với mức 76%. CTCP Xi măng Vicem Bút Sơn (HNX: BTS) cũng có nợ ngắn hạn cao gấp đôi tài sản ngắn hạn trong khi công ty báo lỗ 225 tỷ đồng trong năm 2013.

Tương tự như BTS, nợ ngắn hạn của công ty mẹ CTCP ĐT Hạ tầng Kỹ thuật Tp.Hồ Chí Minh (HOSE: CII) tính đến cuối năm 2013 gần 2,500 tỷ đồng. Nợ phải trả của CII gần 5,400 tỷ đồng, giảm đáng kể so với cuối quý 3/2013 nhờ việc Ngân hàng TMCP Công thương - Vietinbank (HOSE: CTG) đã mua lại 3,288 tỷ đồng nợ và bảo lãnh của CII tại các tổ chức tín dụng khác vào cuối tháng 11/2013. Bên cạnh đó, CII cũng đã điều chỉnh giá chuyển đổi cho 15 triệu USD trái phiếu chuyển đổi của Goldman Sachs từ 29,000 đồng/cp giảm xuống 10,000 đồng/cp và 25 triệu USD còn lại với giá 18,800 đồng/cp để níu chân trái chủ. Tuy nhiên, công ty cũng đã thông qua việc phát hành trái phiếu và trái phiếu chuyển đổi lên đến hơn 2,000 tỷ đồng.

*: Công ty mẹ

Đan Thanh