Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XIV: Quyết định nhiều vấn đề quan trọng

Quang cảnh buổi họp báo

Sáng nay, tại Nhà Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc chủ trì buổi họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV.

Theo chương trình dự kiến, Kỳ họp sẽ khai mạc vào sáng ngày 21/5, sẽ làm việc trong 20 ngày (không kể ngày nghỉ) và bế mạc vào ngày 15/6.

Thông qua và xem xét hơn 10 dự án luật, nghị quyết

Theo thông lệ, tại kỳ họp giữa năm, Quốc hội sẽ dành nhiều thời gian cho công tác xây dựng pháp luật (chiếm tỷ lệ 60% tổng thời gian của kỳ họp). Quốc hội sẽ dành 12 ngày để xem xét, thông qua 8 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết và cho ý kiến về 8 dự án luật khác.

Các dự án luật được Quốc hội xem xét, thông qua, gồm: Luật Tố cáo (sửa đổi); Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Cạnh tranh (sửa đổi); Luật An ninh mạng; Luật Quốc phòng (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến Luật Quy hoạch.

Với Luật Tố cáo (sửa đổi), dự thảo đang được nghiên cứu để bổ sung hình thức tố cáo qua bản fax, thư điện tử, điện thoại. Để bảo đảm tính khả thi của việc mở rộng hình thức tố cáo, dự thảo luật đã được bổ sung các quy định chặt chẽ hơn về quy trình tiếp nhận tố cáo nhằm ngăn chặn việc lạm dụng các hình thức tố cáo mới được ghi nhận để tố cáo tràn lan, thiếu căn cứ, lợi dụng quyền tố cáo để xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Còn về Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, dự thảo Luật đã được chỉnh lý trên cơ sở nguyên tắc phải bảo đảm có những ưu đãi có tính vượt trội, cạnh tranh quốc tế; có thể khác với các luật hiện hành nhưng phải trong khuôn khổ Hiến pháp, đáp ứng yêu cầu về quốc phòng, an ninh quốc gia, bảo đảm quyền và lợi ích của nhân dân.

Dự thảo Luật trình xin ý kiến của Quốc hội tại kỳ họp này tập trung vào những nội dung: Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, tên gọi, kết cấu của Luật và những nguyên tắc áp dụng Luật; quy hoạch đặc khu; cơ chế, chính sách đặc biệt về đầu tư kinh doanh; một số cơ chế, chính sách đặc biệt liên quan tới đất đai; ngân sách và ưu đãi đầu tư; cơ chế, chính sách đặc biệt về lao động, tiền lương, an sinh xã hội và cơ chế, chính sách đặc biệt khác; tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương và cơ quan khác của Nhà nước tại đặc khu; việc quy định chi tiết hướng dẫn thi hành; vấn đề chuyển tiếp và triển khai thi hành Luật.

Trong số các dự án Luật trình Quốc hội cho ý kiến đáng chú ý có dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi).

Văn phòng Quốc hội cho biết dự thảo Luật còn nhiều ý kiến khác nhau cần được đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng và tiếp tục xin ý kiến Quốc hội để đảm bảo vừa nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng vừa bảo đảm tính khả thi như: quy định về các trường hợp xác minh tài sản, thu nhập; cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; về xử lý tài sản, thu nhập thực tế lớn hơn tài sản, thu nhập kê khai hoặc tài sản, thu nhập tăng thêm mà người kê khai không giải trình được một cách hợp lý nguồn gốc phần tài sản, thu nhập chênh lệch hoặc tăng thêm; thẩm quyền của cơ quan Nhà nước trong thanh tra, kiểm tra về công tác phòng chống tham nhũng ở khu vực ngoài nhà nước.

Nhiều đổi mới tại Kỳ họp thứ 5

Trao đổi bên lề cuộc họp báo sáng cùng ngày, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết thêm tại kỳ họp này, Quốc hội tiếp tục có những cải tiến, đổi mới về hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn.

Cụ thể, thời gian để mỗi đại biểu Quốc hội nêu câu hỏi chất vấn là 1 phút và sau khi 3 đại biểu Quốc hội nêu câu hỏi, người bị chất vấn phải trả lời ngay; thời gian dành cho mỗi lần trả lời là 3 phút.

Việc cải tiến, đổi mới này được thực hiện trên cơ sở kết quả thí điểm tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Phiên họp lần thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhằm mục đích tăng cường tính đối thoại, tranh luận trong hoạt động của Quốc hội.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc chỉ rõ cách thức này giúp tăng số người hỏi, đồng thời tránh sự trùng lặp. Người trả lời phải nghiên cứu sâu sắc, trả lời ngắn gọn. Ngoài ra, để giúp các Bộ trưởng làm quen với cách thức này, Quốc hội bố trí 3 đại biểu hỏi rồi Bộ trưởng trả lời chứ không phải hỏi và trả lời ngay như trong phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Bên cạnh đó, một điểm mới tại kỳ họp này là ngoài những nội dung có Nghị quyết riêng, Quốc hội dự kiến ra một Nghị quyết chung của kỳ họp, bao quát các vấn đề đã được Quốc hội bàn thảo và quyết định.

Quốc hội khoá XIV còn 487 đại biểu

Liên quan đến số lượng các đại biểu tham gia Kỳ họp, theo ông Nguyễn Hạnh Phúc, Quốc hội khóa XIV sau bầu cử có 496 người (theo quy định bầu không quá 500 đại biểu). Tuy nhiên, ông Trịnh Xuân Thanh và bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường đã bị bác tư cách đại biểu Quốc hội.

“Tiếp đó, do có những vi phạm nên có người bị buộc phải thôi nhiệm vụ và mất quyền đại biểu Quốc hội. Có trường hợp chuyển công tác” – ông Nguyễn Hạnh Phúc cho biết thêm.

Cụ thể, trong khoá XIV, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho thôi nhiệm vụ đại biểu đối với ông Võ Kim Cự (đoàn Hà Tĩnh) và bà Phan Thị Mỹ Thanh (Đồng Nai) do bị kỷ luật và có đơn xin thôi nhiệm vụ. Ông Ngô Đức Mạnh (đoàn Bình Thuận) được cho thôi nhiệm vụ đại biểu Quốc hội để nhận công tác làm Đại sứ tại Liên bang Nga.

Hai ông Đinh La Thăng (đoàn Thanh Hoá) và Nguyễn Quốc Khánh (đoàn Quảng Nam) bị mất quyền đại biểu Quốc hội sau khi toà phúc thẩm tuyên án tù.

Ngoài ra, có hai đại biểu đã qua đời là ông Ngô Văn Minh (đoàn Quảng Nam) và Hoà thượng Thích Chơn Thiện (đoàn Thừa Thiên Huế). Như vậy, Quốc hội khoá XIV hiện còn 487 đại biểu.

Báo cáo về trường hợp bà Phan Thị Mỹ Thanh

Liên quan đến trường hợp bà Phan Thị Mỹ Thanh vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thôi nhiệm vụ làm đại biểu Quốc hội kể từ ngày 14/5/2018, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết ngày 4/5/2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận được đơn của bà Phan Thị Mỹ Thanh, đại biểu Quốc hội khóa XIV tỉnh Đồng Nai xin thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội vì lý do sức khỏe không ổn định và đang bị kỷ luật về mặt Đảng.

Đảng đoàn Quốc hội đã có văn bản báo cáo Ban Bí thư. Sau khi cân nhắc nhiều mặt, Ban Bí thư đã có ý kiến đề nghị Đảng đoàn Quốc hội chỉ đạo xem xét, chấp nhận đơn xin thôi làm đại biểu Quốc hội khóa XIV của bà Phan Thị Mỹ Thanh theo quy định của pháp luật.

Luật Tổ chức Quốc hội quy định việc chấp nhận đại biểu Quốc hội xin thôi làm nhiệm vụ do Quốc hội quyết định. Trong thời gian Quốc hội không họp thì do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định và báo cáo với Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

"Vì thế, tại Kỳ họp thứ 5 này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ báo cáo với Quốc hội kết quả cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội của bà Phan Thị Mỹ Thanh," Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nêu rõ.