Chương trình tín dụng chính sách vùng Tây Nguyên: Tạo mối liên kết tốt giữa Nhà nước và người nghèo

Trước thềm Hội nghị, ông Trần Việt Hùng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tây Nguyên đã đề cập 4 nội dung lớn về vấn đề này.

Ông Trần Việt Hùng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tây Nguyên

Nguồn vốn tín dụng chính sách của Chính phủ góp phần ổn định tình hình chính trị, KT-XH tại địa phương 

Có thể khẳng định Đề án củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách vùng Tây Nguyên đã thành công với những con số ấn tượng thể hiện ở tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đến ngày 31/10/2015 là 16.278 tỷ đồng, với gần 700.000 hộ còn dư nợ, tăng 4.883 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm 2012, tốc độ tăng trưởng dư nợ bình quân hàng năm đạt 8,96%, trong khi tốc độ tăng trưởng chung toàn quốc là 7,76%, đạt cao hơn 1,2%. Trong đó, dư nợ cho vay bằng nguồn vốn cân đối từ Trung ương đạt 15.564 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 95,6% trên tổng dư nợ; dư nợ cho vay bằng nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương đạt 714 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 4,4% trên tổng dư nợ.

Hiệu quả của tín dụng chính sách tại Tây Nguyên

Các hộ mới thoát nghèo xã Ya HLa, huyện Chư Pưh (Gia Lai) đang làm thủ tục nhận vốn vay tại Điểm giao dịch NHCSXH

Nguồn vốn tín dụng chính sách đã góp phần thu hẹp khoảng cách giàu nghèo tại địa phương, xây dựng tình đoàn kết, trách nhiệm, gắn bó trong cộng đồng dân cư, phát huy sức mạnh của các tổ chức hội, đoàn thể, củng cố hơn nữa lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Chính vì vậy, cuối năm 2013, Đoàn giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành giám sát việc thực hiện chính sách tín dụng xã hội tại một số tỉnh, trong đó có các tỉnh Tây Nguyên. Trong bản báo cáo trình Quốc hội khoá XIII, kỳ họp thứ 7 vào tháng 6/2014, Đoàn giám sát đã kết luận: “Chính sách tín dụng cho hộ nghèo là chính sách được triển khai rộng rãi nhất, đáp ứng một lượng lớn nhu cầu vốn của hộ nghèo, tác động trực tiếp và mang lại hiệu quả thiết thực, là một trong những điểm sáng trong các chính sách giảm nghèo. Đây cũng là chính sách xây dựng được mối liên kết tốt giữa Nhà nước thông qua NHCSXH với các tổ chức hội, đoàn thể và người nghèo, phát huy được tính chủ động, nâng cao trách nhiệm của người nghèo với chính quyền cơ sở thông qua việc giữ mối liên hệ, hướng dẫn làm ăn, đôn đốc giải ngân, thu nợ của ngân hàng…”.

Gia đình anh H’Nich, dân tộc Ba Na ở làng K’Tăng, xã K’Dang, huyện Đắk Đoa (Gia Lai) vay vốn hộ mới thoát nghèo đầu tư trồng cà phê

Ngoài ra, nhờ đẩy mạnh phối hợp giữa Ban Chỉ đạo, Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân các tỉnh trong vùng, NHCSXH đã được quan tâm, hỗ trợ bổ sung nguồn vốn ủy thác để cho vay đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. Tính đến hết tháng 10/2015, tổng số vốn hỗ trợ của địa phương là 974,5 tỷ đồng, bình quân mỗi tỉnh đạt 81,2 tỷ đồng. Đây là việc làm hết sức thiết thực để tăng sức mạnh của tín dụng chính sách.

Nâng cao chất lượng tín dụng và quản lý vốn vay của NHCSXH

Chuyển biến tích cực nhất có thể nói là về nâng cao nhận thức của người dân và sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức hội, đoàn thể nhận uỷ thác từ đó giúp nâng cao chất lượng tín dụng và quản lý vốn vay của NHCSXH. Vào thời điểm trước khi tiến hành Đề án, nợ quá hạn ở khu vực Tây Nguyên của NHCSXH cao hơn bình quân chung của toàn quốc và tiềm ẩn nợ quá hạn có chiều hướng gia tăng. Tổng dư nợ cho vay ở khu vực Tây Nguyên lúc đó chiếm tỷ trọng 11% dư nợ của toàn quốc của NHCSXH, trong khi đó tổng số nợ quá hạn gần chiếm tỷ trọng 13,2% nợ quá hạn của toàn quốc.

Công tác vận động, tuyên truyền cho các tổ viên Tổ tiết kiệm và vay vốn thực hành tiết kiệm chưa được triển khai mạnh ở hầu hết các đơn vị. Còn nhiều Tổ tiết kiệm và vay vốn yếu kém và hoạt động không hiệu quả, có nợ quá hạn cao, lãi tồn đọng lớn, kéo dài và thường xuyên bị xếp loại yếu kém.

Vợ chồng anh H’Nich còn đầu tư trồng thêm hồ tiêu cho giá trị kinh tế cao

“Niềm vui được mùa” khi gia đình chị Nguyễn Thị Thám ở cụm 7, thôn 8, xã Hòa Thắng, thành phố Buôn Mê Thuột (Đắk Lắk) vay 20 triệu đồng nguồn vốn ưu đãi để trồng cà phê

Những vườn hồ tiêu xanh tốt của bà con nông dân nghèo tại thị xã Buôn Hồ (Đắk Lắk) có sự đóng góp không nhỏ của đồng vốn nhân văn

Gia đình ông YPo Niê, dân tộc Ê Đê ở buôn Plum, xã Ê A Trul, huyện Krông Bông (Đắk Lắk) vay tiền về chăn nuôi đại gia súc và phát triển nghề dệt truyền thống dân tộc

Tín dụng chính sách còn giúp cho bà con ở các buôn làng vùng sâu, vùng xa có nguồn nước sạch để dùng

Qua 03 năm thực hiện Đề án củng cố nâng cao chất lượng tín dụng chính sách và 02 năm phối hợp thực hiện các chương trình tín dụng chính sách tại địa bàn Tây Nguyên, với việc thực hiện đồng bộ các giải pháp củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách, vận động, tuyên truyền, kết quả thu được là tỷ lệ nợ quá hạn đã xuống thấp bằng bình quân chung của toàn hệ thống NHCSXH và giữ ổn định từ giữa năm 2014 đến nay. Công tác phối hợp giữa các hội, đoàn thể, Tổ tiết kiệm và vay vốn, Trưởng buôn, làng trong việc bình xét cho vay được thực hiện công khai và chất lượng, qua đó nâng cao được trách nhiệm quản lý, giám sát sử dụng vốn vay; khách hàng vay vốn đã có chuyển biến về ý thức được có vay, có trả, chấp hành khá tốt quy định nộp tiền lãi và gửi tiền tiết kiệm theo định kỳ hàng tháng, trả nợ vay khi đến hạn.

Những bài học kinh nghiệm trong thực hiện Đề án

Từ những kết quả đạt được trong 03 năm thực hiện Đề án củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách và 02 năm phối hợp thực hiện các chương trình tín dụng chính sách tại vùng Tây Nguyên, có thể rút ra những bài học kinh nghiệm sau đây:

Thứ nhất: Sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả của cấp uỷ, chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp huyện và đặc biệt là cấp xã; đồng thời có sự chỉ đạo sâu sát của Ban Chỉ đạo đưa hoạt động tín dụng chính sách xã hội thành công việc thường xuyên của cấp uỷ, chính quyền các cấp và duy trì, ổn định, nề nếp nâng cao chất lượng tín dụng ngay từ địa bàn từng ấp, từng xã, từng huyện và việc thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm, nhiệt tình của NHCSXH;

Thứ hai: Vai trò tích cực, trách nhiệm, kiên quyết của hội, đoàn thể nhận uỷ thác và Ban quản lý Tổ tiết kiệm và vay vốn trong việc bám sát cơ sở, đôn đốc người vay chấp hành nghiêm túc nghĩa vụ trả nợ, trả lãi và thường xuyên giúp đỡ hộ vay trong việc sử dụng vốn vay hiệu quả;

Thứ ba: Quan tâm và làm tốt việc xử lý nợ bị rủi ro do nguyên nhân khách quan cho người dân, kịp thời, đúng chính sách quy định.

Thứ tư: Việc phối hợp chặt chẽ giữa công tác khuyến công, khuyến nông,..., chuyển giao công nghệ của các cơ quan chính quyền và các hội, đoàn thể với công tác cho vay vốn của NHCSXH là yếu tố cơ bản giúp người vay sử dụng vốn có hiệu quả, thoát được nghèo và trả nợ đúng hạn cho ngân hàng.

Mục tiêu tín dụng chính sách xã hội vùng Tây Nguyên phát triển theo hướng ổn định, bền vững

Mục tiêu chung trong thời gian tới là hoạt động tín dụng chính sách xã hội vùng Tây Nguyên phát triển theo hướng ổn định, bền vững để thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội và tạo điều kiện hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng chính sách vươn lên thoát nghèo bền vững.

Cụ thể, Ban Chỉ đạo Tây Nguyên và NHCSXH sẽ đặt trọng tâm giúp 100% hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng chính sách có nhu cầu và đủ điều kiện đều được vay vốn các chương trình tín dụng chính sách và tiếp cận các dịch vụ khác do NHCSXH cung cấp. Địa phương sẽ hỗ trợ về nguồn vốn mỗi năm thêm ít nhất 10% để đến năm 2017 toàn vùng có số dư nguồn vốn địa phương bình quân mỗi tỉnh 80 tỷ đồng. Đi đôi với tăng trưởng tín dụng là tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng, phấn đấu tỷ lệ nợ quá hạn của vùng Tây Nguyên ổn định, giảm lãi tồn đọng, và tiếp tục thực hiện việc củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động Tổ tiết kiệm và vay vốn đồng thời tăng số dư tiền gửi của tổ viên Tổ tiết kiệm và vay vốn.

Để đạt được những mục tiêu này, Ban Chỉ đạo Tây Nguyên sẽ tích cực cùng NHCSXH bám sát và tranh thủ sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Bộ, ngành Trung ương và cấp uỷ, chính quyền địa phương trong mọi mặt hoạt động của NHCSXH; chủ động tham mưu cho các Ban, Bộ, ngành, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và các cơ quan liên quan lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; Tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền địa phương, các ngành, các hội, đoàn thể vùng Tây Nguyên mình trong việc tham gia hoạt động tín dụng chính sách xã hội để giúp người nghèo và các đối tượng chính sách khác sử dụng vốn hiệu quả, tăng thu nhập, cải thiện đời sống, thoát nghèo bền vững và thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ trả nợ; tăng cường nguồn vốn địa phương dành cho công tác xoá đói, giảm nghèo, tạo việc làm trên địa bàn; đồng thời tăng cường công tác thông tin tuyên truyền bằng nhiều hình thức về chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước thông qua các chương trình tín dụng chính sách do NHCSXH thực hiện tại địa bàn các huyện nghèo để mọi người dân biết và tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách của các chương trình, nâng cao nhận thức của người dân trong việc sử dụng vốn vay, trách nhiệm trả nợ tiền vay khi đến hạn.