Sẽ thống kê khu vực kinh tế ngầm vào GDP

Đề án Thống kê Khu vực Kinh tế chưa được quan sát đã được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ký phê duyệt theo Quyết định số 146/QĐ-TTg ngày 01/02/2019.

Mục tiêu của Đề án nhằm đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh của khu vực kinh tế chưa được quan sát nhằm phản ánh đầy đủ, toàn diện hơn phạm vi, quy mô của nền kinh tế; Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện chuyên môn nghiệp vụ thống kê nói chung và nghiệp vụ biên soạn tài khoản quốc gia nói riêng, từng bước tiếp cận các chuẩn mực, thông lệ thống kê quốc tế;  Góp phần bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với nền kinh tế.

Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết phạm vi của khu vực kinh tế chưa được quan sát gồm 5 nhóm.

Nhóm thứ nhất là hoạt động kinh tế ngầm, là hoạt động kinh tế hợp pháp, nhưng bị giấu diếm một cách có chủ ý nhằm trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, tránh thực hiện các thủ tục pháp lý, thủ tục hành chính và trách nhiệm xã hội.

Hai là, hoạt động kinh tế bất hợp pháp, là hoạt động kinh tế bị pháp luật cấm và các hoạt động kinh tế hợp pháp, nhưng hoạt động khi chưa được cấp phép.

Nhóm thứ ba là hoạt động kinh tế phi chính thức chưa được quan sát, là bộ phận kinh tế phi chính thức chưa được thu thập thông tin về kết quả sản xuất kinh doanh.

Thứ tư, hoạt động kinh tế tự sản, tự tiêu của hộ gia đình, là hoạt động sản xuất của hộ gia đình tạo ra sản phẩm để tiêu dùng và tích lũy cho chính các thành viên của hộ gia đình đó.

Nhóm thứ năm, hoạt động kinh tế bị bỏ sót trong các chương trình thu thập dữ liệu thống kê, là hoạt động kinh tế lẽ ra phải được thu thập thông tin biên soạn các chỉ tiêu trong Hệ thống tài khoản quốc gia và các chỉ tiêu thống kê khác, nhưng bị bỏ sót trong quá trình thu thập các thông tin đó.

Ông Nguyễn Bích Lâm cho biết việc triển khai, thực hiện Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát sẽ là căn cứ quan trọng góp phần nâng cao chất lượng thông tin thống kê, phản ánh sát thực và đầy đủ hơn về tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, phục vụ kịp thời, hiệu quả công tác xây dựng Chiến lược, quy hoạch và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Tuy nhiên, lãnh đạo Tổng cục Thống kê cũng thừa nhận việc tính toán không dễ dàng. Trong đó, khó khăn nhất là thành tố thuộc kinh tế ngầm, bất hợp pháp và phi chính thức lộ diện, do đều là hoạt động "cố tình che giấu". Ngành thống kê cũng không tham vọng xác định được hết các nội hàm của 5 thành tố khu vực kinh tế chưa được quan sát, nhưng sẽ bóc tách các nhân tố xác định được và đưa ra lộ trình tính toán đảm bảo khả thi.

Theo kế hoach thực hiện Đề án, năm 2019, Tổng cục Thống kê  sẽ hoàn thành nghiên cứu lý luận và kinh nghiệm quốc tế; xác định phạm vi, quy mô khu vực kinh tế chưa được quan sát trong nền kinh tế nước ta; lựa chọng phương pháp đo lường và tiến hành đo lường thử nghiệm; đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm. Năm 2020 bắt đầu đo lường chính thức; hàng năm sẽ cập nhật kết quả biên soạn tổng sản phẩm trong nước, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các chỉ tiêu kinh tế - xã hội liên quan.